10 sfidat më të mëdha me të cilat do të përballet bota në 2050
Ndryshimi i gjeneve, plakja e popullsisë, ngritja e niveleve të detit… bota po lëviz më shpejt se kurrë.
Me cilat nga këto trende do të përballet shoqëria jonë gjatë 30 viteve të ardhshme? Në 30 vjet, çfarë mund të jetë në axhendën e botës?
Është e pamundur të parashikohet, por mund të marrim të dhëna nga mënyra se si trendet aktuale në shkencë dhe teknologji mund të lëvizin. Këtu janë vetëm disa nga çështjet e mundshme të mëdha të së nesërmes:
- Modifikimi i gjeneve të njeriut
Debatet midis shkencëtarëve filluan të “ndizeshin” vitin e kaluar mbi një teknologji të re që mundësonte ndryshimin e ADN-së njerëzore, që në këtë mënyre të shuhej “kanceri”. Do të mund të “projektohet” foshnja duke zgjedhur karakteristikat fizike apo edhe për të përcaktuar “sasinë” e inteligjencës.
Pritet që në vitet apo edhe dekadat në vazhdim, numri i popullsisë apo edhe jetëgjatësia do të rritet akoma edhe më shumë. Në dy dekadat e ardhshme duke qenë se do rritet jetëgjatësia “kujdesi ndaj të moshuarve” do të marrë më tepër vëmendje.
- Qytetet e humbura
Rritja e nivelit të detit do të bëjë që gradualisht disa nga qytetet të zhduken. Me ndryshimet klimatike, përmbytjet nëpër rrugë do të bëhen të zakonshme dhe ndryshimi i motit do të bëjë që ndërtimi i ndërtesave të jetë më i vështirë, dhe shumë nga qytetet që sot ekzistojnë do të zhduken.
Mediat sociale kanë komplikuar mënyrën se si ne komunikojmë për një dekadë. Cilat janë kërcënimet që mund të paraqesin mediat sociale? Një botë pa privatësi, ky është problemi që ne po hasim vitet e fundit. Përveç dëshirës për të mbetur anonim në rrjetet sociale, si problem në dekadat e ardhshme do të shikohet “bullizmi në rrjetet sociale”. Shumë organizata bamirësie dhe organizata jofitimprurëse në mbarë botën janë mobilizuar në luftën kundër bullizmit në internet, por është një pyetje e hapur nëse agjencitë e zbatimit të ligjit dhe kompanitë e mediave sociale mund zbatojnë këtë përgjegjësi të tyre.
- Tensione gjeopolitike
Nisjet e raketave të Koresë së Veriut, mijëra refugjatë që kalojnë kufijtë për të ikur nga trazirat, hakerët që ndërhyjnë në zgjedhjet e kombeve të tjera, ngritja e ndjenjës nacionaliste në mbarë botën, këto kanë qenë titujt në vitin 2016 (dhe deri tani, 2017) që kanë dominuar nga drama politike e pafundme që ka nxitur një “fushë gjeopolitike të minuar” dhe një “ndryshim të paprecedentë gjeopolitik”. Këto ngjarje shikohen si problemet aktuale, por edhe në të ardhmen.
Pavarësisht urbanizimit të shpejtë, në dekadat e ardhshme do të ketë edhe më shume rrugë. Teknologjia e makinave pa shofer është duke u shpejtuar, e kompanitë më të mëdha të teknologjisë si edhe kompanitë e automjeteve, në mënyre agresive kërkojnë që në të ardhmen të hedhin në treg makina pa shofer. Por përveç kësaj disa studimet tregojnë se duke qenë se do të ketë një numër të madh të autoveturave në tokë, mendohet se dekadat në vazhdim do të ngrihen në qiell.
Teknologjia dhe pajisjet e reja që karakterizojnë shekullin e 21-të kërkojnë metale të rralla të tokës. Një smartphone mesatar ka mbi 60 “përbërës”. Kjo është duke sjellë një tendosje në burimet natyrore të planetit: në Kinë, ku gjenden 90% të materialeve më të rralla në gjithë botën, mendohet se minierat që përmbajnë këto materiale do të mbarojnë në dy dekadat e ardhshme.
Udhëtimi hapësinor mund të duket si fushë e agjencive hapësinore dhe miliarderëve sot, por pasi ai bëhet më i arritshëm për të gjithë të tjerët, do të dalë një mori sfidash të reja. Hapësira e jashtme, gjithnjë e më pak duket si kufiri i fundit dhe më shumë si oborri ynë. Duke menduar këtë gjë, në dekadat në vazhdim do të jetë më i lehtë fluturimi në një planet tjetër ku do të mundësojë edhe stabilizim për njerëzit.
- Të rritet fuqia e mendjes
Imagjinoni produktet farmaceutike të synuara që na bëjnë të mendojmë më shpejt se normalisht që mundësohen nga impiantet teknologjike, që do na ndihmojnë të përqendrohemi përtej aftësisë normale njerëzore për orë ose ditë. Këto përparime tashmë janë duke u zhvilluar në laboratorët anembanë botës. Pyetja që ngrihet është: çfarë ndodh me ata që nuk mund të përballojnë këtë gjë? Pastaj ka edhe çështje ligjore dhe etike: është e pranueshme të pish një kafe para se të ulesh në një provim, por a është mirë të përdorësh një impiant ose një drogë të zgjuar? Sfida e paraqitur për zhvillimin e inteligjencës është në zhvillim e sipër.
Shkenca në dekadat në vazhdim sugjeron se “inteligjenca artificiale” një ditë do të bëhet më e fuqishme sesa inteligjenca njerëzore dhe do të përmirësohet në një shkallë eksponenciale, e njohur ndryshe si ‘një tipare i veçantë’. Është larg nga pikëpamja e shumicës, por disa nuk e mohojnë se “inteligjenca artificiale” do të marrë më shumë fuqi. Kështu, si në rastin e ndryshimit të gjeneve, komuniteti i teknologjisë dhe inteligjenca artificiale duhet merret në konsideratë. “Inteligjenca artificiale” do të ndryshojë mënyrën se si jetojmë dhe punojmë në mënyrë të çuditshme që pritet të shikohet në vazhdim. Gjithashtu nuk është e pamundur që mund të keq funksionojnë duke çuar në fatkeqësi ku njerëzit do të humbasin jetën ose miliona dollarë.
Përshtati: Ylber Shehu/SCAN
*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.