A do t’i mbijetojë Venecia ndryshimeve klimatike?!

3 tetori 2020 ishte një ditë e rëndësishme për venecianët. Ishte parashikuar një valë e lartë, e cila normalisht do të kishte parë zona të ulëta të qytetit nën disa centimetra ujë po aktualisht megjithatë, rrugët mbetën të thata për mrekulli. Ujërat ishin frenuar nga MOSE (Modulo Sperimentale Elettromeccanico), një sistem portash përmbytjeje të ngritura në hyrjet e lagunës, për herë të parë. Shumë njerëz kishin përgatitur gjithsesi çizmet e tyre të gomës, duke e pasur të vështirë të besonin se sistemi do të funksiononte vërtet. Por gjatë gjithë ditës, rrugët mbetën pa ujë.

Që atëherë, parapetet e verdha që ngrihen lart dhe mbyllin grykat e lagunës kur parashikohet një valë mbi 110 cm, e kanë mbajtur ujin në gji shumë herë. Por të metat tashmë po ekspozohen në këtë sistem të lavdëruar për shpëtimin e Venedikut. Udhëheqësit kulturorë u mblodhën së fundi për të shkruar një letër drejtuar kryeministrit italian Mario Draghi. Ata paralajmëruan se qyteti i kanalit është larg nga siguria dhe nuk do të kalojë shumë kohë para se të nevojiten urgjentisht mbrojtje të reja kundër përmbytjeve. Dhe fajtori kryesor, thonë ata, është ndryshimi i klimës.

Rritja e nivelit të detit, e parashikuar për një të ardhme jo shumë të largët, do të ngrejë një tendosje të madhe në funksionalitetin e barrierave nga përmbytjet. Kjo për shkak se është projektuar në vitet 1980 pa kuptimin e sotëm të ndryshimit të klimës. Ai duhej të kishte përfunduar dekada më parë, por u ndoq nga vonesat për shkak të skandaleve të korrupsionit dhe shpenzimeve spirale.

Në letrën drejtuar kryeministrit, autorët referojnë parashikimet rajonale të publikuara nga Paneli Ndërqeveritar për Ndryshimet Klimatike (IPCC) në vitin 2021. Ata parashikojnë një rritje të nivelit mesatar të detit deri në vitin 2100 prej 28-55 centimetra në skenarin e tyre më optimist të ngrohjes globale – dhe 63-101 centimetra në skenarin më pesimist. Si i tillë, një sistem që ishte përgjigja disa dekada më parë, tani është i papërgatitur për situatën aktuale dhe të ardhshme mjedisore.

Studiuesit paralajmërojnë se kur mbyllen barrierat e përmbytjeve, ato i thajnë kënetat e lagunës nga sedimenti jetik që u nevojitet. Shpërthimet e stuhisë, në veçanti, janë jetike për mobilizimin e rërës dhe baltës dhe dërgimin e saj në sipërfaqen e kënetës, por MOSE tani ka të ngjarë të aktivizohet në këto kushte moti – duke parandaluar kështu këtë shpërndarje.

Aktualisht vështirë të përcaktohet se kur do të jetë i dukshëm ky ndikim negativ, por mund të themi me siguri se tashmë ka filluar pasi të dhënat në terren tregojnë një reduktim të sedimentimit të kënetës gjatë sezonit të vjeshtës 2020-2021 kur laguna e Venecias filloi të rregullohej nga përmbytjet .

Edel Strazimiri / SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.