A mund të zëvendësojë Afrika furnizimet me gaz rus në Europë?!

Vendet afrikane janë ndër ato që shpresojnë të rrisin eksportet e tyre të gazit në Bashkimin Europian, pasi BE-ja u zotua të reduktojë varësinë e saj nga furnizimet ruse pas pushtimit të Ukrainës. Pezullimi i dërgesave nga Rusia në Poloni dhe Bullgari për shkak të refuzimit të tyre për të paguar në rubla, monedhën ruse, ishte një kujtesë e ashpër e kërcënimit me të cilin përballet Eurozona. Rusia ka rezervat më të mëdha të gazit natyror në botë dhe është eksportuesi më i madh, duke zënë rreth 40% të importeve të Europës.

BE-ja dëshiron të shkurtojë furnizimet me dy të tretat deri në fund të vitit dhe të bëhet e pavarur nga të gjitha lëndët djegëse fosile deri në vitin 2030. Megjithatë, ekonomistja e energjisë Carole Nakhle thotë se me eksportet e kombinuara të lojtarëve të mëdhenj të Afrikës në industrinë e Algjerisë, Egjiptit dhe Nigerisë që arrijnë në më pak se gjysmën e asaj që Rusia i furnizon Europës, ata “nuk kanë gjasa për momentin të kompensojnë ndonjë humbje në furnizime ruse”.

Megjithatë, kjo do të marrë kohë sepse nëse çështje të ndryshme logjistike në eksportuesit kryesorë të kontinentit. Algjeria është e pozicionuar mirë për të përfituar nga ndryshimi i BE-së në politikën energjetike. Vendi i Afrikës së Veriut është eksportuesi më i madh i gazit natyror në rajon dhe aktualisht gëzon infrastrukturë të zhvilluar mirë të lidhjes së gazit me Europën.

Muajin e kaluar kryeministri italian Mario Draghi nënshkroi një marrëveshje të re furnizimi me gaz me Algjerinë për të rritur importet e gazit me rreth 40%. Ishte marrëveshja e parë e madhe e Italisë për të gjetur furnizime alternative pas pushtimit rus të Ukrainës. Megjithatë, ka shqetësime mbi aftësinë e Algjerisë për të rritur kapacitetin për shkak të rritjes së konsumit të brendshëm, nën-investimit në prodhim dhe paqëndrueshmërisë politike, thotë Uwa Osadieye, nënkryetar i lartë i Equity Research në FBNQuest Merchant Bank.

Ai thekson se sasia e gazit të eksportuar nga Algjeria në Europë ka rënë ndjeshëm kohët e fundit për shkak të një mosmarrëveshjeje me Marokun, duke çuar në mbylljen e një tubacioni jetik për në Spanjë, nga 17 miliardë metra kub në vit në rreth nëntë miliardë. Pavarësisht rezervave, marrëveshja është përshëndetur si një hap i parë solid për Italinë, e cila është blerësi i dytë më i madh i gazit rus në Europë.

Ministrat italianë udhëtuan gjithashtu në Angola dhe Kongo-Brazzaville, ku ranë dakord për marrëveshje të reja gazi dhe Italia po shikon mundësitë në Mozambik në një përpjekje për t’i dhënë fund varësisë së saj nga Rusia deri në mesin e vitit 2023. Ndërkohë, prodhuesi i gazit natyror të lëngshëm të Afrikës Perëndimore, Nigeria LNG, është përmbytur me kërkesa për gaz nga vendet europiane që nga fillimi i konfliktit në Ukrainë.

Aktualisht, Spanja, Portugalia dhe Franca janë tre tregjet kryesore të destinacionit për produktin e Nigerisë LNG dhe kompania është në gjendje të respektojë vetëm kontratat e saj ekzistuese me blerësit. Edhe pse egzistojnë një mori çështjesh që pengojnë aftësinë e kompanisë për të rritur prodhimin, duke përfshirë rënien e puseve të gazit dhe mungesën e fondeve për aktivitetet në rrjedhën e sipërme.

Sipas Andy Odeh, Menaxheri i Përgjithshëm i Marrëdhënieve me Jashtë dhe Zhvillimit të Qëndrueshëm të Nigerisë LNG, diskutimet janë duke vazhduar me furnizuesit e gazit natyror për të zgjidhur këto çështje dhe ai shpreson të rrisë nivelet e prodhimit të LNG “nga fundi i këtij viti e tutje”, thotë ai. Një projekt i ri i gazit LNG në Nigeri, Train 7, do të rrisë kapacitetin e prodhimit me 35% nga 22 milion ton aktual në vit deri në vitin 2025.

Megjithatë, kontratat me blerësit, kryesisht në Europë, janë tashmë në fuqi. Nigeria LNG po kryen gjithashtu studime fizibiliteti për një projekt shtesë, Train 8, për të rritur më tej furnizimet. Shteti i Afrikës Perëndimore është gjithashtu një lojtar kyç në projektin e ngecur të gazsjellësit Trans Saharan, një tubacion gazi natyror prej 4,400 km që do të kalonte nga Nigeria, përmes Nigerit në Algjeri.

Ai do të lidhej me infrastrukturën ekzistuese të tubacionit në Algjeri, duke lidhur vendet e Afrikës Perëndimore me Europën. Projekti u nis në vitet 1970, por është turbulluar nga kërcënimet e sigurisë, shqetësimet mjedisore dhe mungesa e fondeve. Në një takim në shkurt, zyrtarët rajonalë premtuan se do ta realizonin përfundimisht.

Megjithatë, Kayode Thomas, kreu i Bell Oil & Gas, thotë se një projekt tjetër i gazsjellësit Nigeri-Marok, i cili do të lidhë infrastrukturën në Afrikën Perëndimore me Marokun për të arritur në Europë, po fiton interes. Projekti, i vlerësuar të kushtojë 25 miliardë dollarë dhe që lidh 13 vende të Afrikës Perëndimore dhe Veriore, do të përfundojë në faza gjatë 25 viteve.

Nakhle thotë se zhvendosja në sigurimin e gazit nga Afrika mund të përfitojë gjithashtu vende si Tanzania dhe Mozambiku, megjithëse një projekt i madh atje i drejtuar nga gjiganti francez Total është aktualisht në pritje pas një sulmi të madh nga militantët islamikë me bazë në zonë. Por në periudhën afatmesme dhe afatgjatë, “do të shihni investime më të mëdha për të rritur kapacitetin për të nxjerrë më shumë gaz nga toka dhe për t’i sjellë ato në Europë”. BBC

Edel Strazimiri / SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.