Analiza / Jo vetëm mjekët, por edhe ekonomistët janë heronjtë e sotshëm!

Me koronavirusin që po shkatërron një ekonomie pas tjetrës, profesioni i ekonomistëve dhe kështu mbështetja analitike për hartimin e politikave të shëndosha për menaxhimin e krizave, duhet të japë rezultate. Sa më shumë që përparimi i të menduarit ekonomik azhurnohet me realitetet në ndryshim, aq më e mirë do të jetë analiza që informon reagimin e politikës.

Konsideroni natyrën e ekonomisë pandemike. Pavarësisht nga dëshira e tyre për të shpenzuar, konsumatorët nuk janë në gjendje ta bëjnë këtë për shkak se  janë urdhëruar të qëndrojnë në shtëpi. Dhe, pavarësisht nga gatishmëria e tyre për të shitur, dyqanet nuk mund të arrijnë tek klientët e tyre dhe shumë janë ndërprerë nga.

Prioriteti i menjëhershëm, natyrisht, është ruajtja e shëndetit publik, i cili kërkon distancim fizik, izolim dhe masa të tjera që janë në thelb jo në përputhje me mënyrën se si ekonomitë moderne janë të ndërtuara. Si rezultat, ka pasur një tkurrje të shpejtë të aktivitetit ekonomik.

Sa i përket ashpërsisë dhe kohëzgjatjes së recesionit të ardhshëm, ai do të varet nga suksesi i përgjigjes së politikës shëndetësore, veçanërisht nga përpjekjet për të identifikuar dhe përmbajtur përhapjen e virusit, trajtimin e të sëmurëve dhe forcimin e imunitetit. Ndërsa presin përparim në këto tre fronte, frika dhe pasiguria do të thellohen, me implikime të pafavorshme për stabilitetin financiar dhe perspektivat për rimëkëmbjen ekonomike.

Kur largohemi nga zona jonë e rehatisë në një mënyrë kaq të papritur dhe të dhunshme, shumica prej nesh do t’i nënshtrohet një farë paralize ose paniku. Prirja jonë për panik hap rrugën për ndërprerje akoma më të thella ekonomike. Ndërsa kufizimet e likuiditetit fillojnë, pjesëmarrësit e tregut nxitojnë të marrin para, duke shitur jo vetëm atë që është e dëshirueshme për të shitur, por gjithçka që mund të shitet.

Kur kjo të ndodhë, rezultati i parashikueshëm është rreziku i lartë i likuidimit financiar me shumicë, i cili, në mungesë të ndërhyrjeve të zgjuara të politikave të urgjencës, do të kërcënojë funksionimin e tregjeve. Në rastin e krizës së tanishme, rreziku që sistemi financiar të infektojë ekonominë dhe të shkaktojë një depresion është shumë i madh për t’u injoruar.

Kjo na çon në përparësinë e tretë analitike: ekonominë e ndërprerjeve. Këtu, pyetja nuk është vetëm se cilat ndërhyrje të politikave të urgjencës mund të arrijnë rezultatin e dëshiruar, por edhe çfarë qëndron përtej mundësive të tyre, dhe kur.

Për të qenë i sigurt, duke pasur parasysh që kriza financiare do të kishte pasoja shkatërrimtare për mirëqenien e shoqërisë, momenti aktual kërkon qartë një qasje politikash “çfarëdo që të duhet”, “gjithëpërfshirëse” dhe “qeveria ka kontroll total”. Prioriteti i menjëhershëm është vendosja e ndërprerësve që mund të kufizojnë fushën e sythave të rrezikshme të reagimit ekonomik dhe financiar. Kjo përpjekje po drejtohet nga bankat qendrore, por gjithashtu përfshin autoritetet fiskale dhe të tjerët.

Ekzistojnë edhe më shumë vështirësi kur bëhet fjalë për zbatimin e programeve të drejtpërdrejta të shpëtimit. Nga ndërmarrjet shumëkombëshe industriale deri tek restorantet familjare dhe bizneset e tjera të vogla, linja që qeveria duhet të shpëtoj do të jetë shumë e gjatë.

Pa parime të përcaktuara qartë se pse, si, kur dhe nën cilat kushte do të ofrohet ndihma e qeverisë, ekziston një shans i lartë që skemat e shpëtimit të politizohen, të mos hartohen fare ose të hartohen nga dhe për interesa të veçanta. Kjo do të dëmtonte mundësinë e ekonomisë për të dalë nga recesioni, dhe do të dëmtonte shanset e saj për t’u ri-ngjitur pas mbarimit të recesionit.

Të gjitha çështjet e ngritura më lart kërkojnë shumë studime ekonomike. Ndaj është e udhës të thuhet se ekonomistët janë gjithashtu heronjtë tanë.

Dosti Banushi – SCAN
Burimi: The Guardian, shkrim nga Mohamed El-Erian, këshiltar ekonomik në Allianz

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.