Analizë / Pse po luftojnë Armenia dhe Azerbajxhani?

Raportet për një rritje të konfliktit midis forcave armene dhe azerbajxhanase mbi rajonin e Nago-Karabakut u shfaqën të dielën. Thirrjet për qetësi erdhën nga jashtë mes luftimeve më të rënda që nga viti 2016 në këtë konflikti të gjatë.

Përfaqësues nga vendet kanë nënshkruar armëpushim, por një marrëveshje zyrtare paqeje nuk është miratuar kurrë.

Ish shtetet Sovjetike të Azerbajxhanit dhe Armenisë zhvilluan një luftë të përgjakshme mbi rajonin malor të Nago-Karabakut në fillimin e viteve 1990. Mijëra u vranë në të dy anët. Qindra mijëra njerëz u zhvendosën. Lufta përfundoi me një armëpushim në 1994, megjithëse që nga ajo kohë, ende ka pasur dhunë sporadike.

Kjo është një çështje identiteti për të dy palët. Karabaku është thelbësor për identitetin e armenëve dhe azerbajxhanasve, është shumë e vështirë të bësh kompromis kur bëhet fjalë për një pjesë kaq të thellë të identitetit kombëtar. Kjo është gjithashtu arsyeja pse udhëheqësit në të dy palët e dinë se do të jetë shumë e vështirë t’i shesësh ndonjë lloj kompromisi popullit të tyre.

Për aktorët e jashtëm, ka mjaft interes për këtë luftë gjithashtu. Rusia ka interesa energjetike në rajon, Gjeorgjia, Irani dhe Kaukazi Verior gjithashtu mund të destabilizohen nga ky konflikt, duke i bërë fuqitë e mëdha pranë tyre të përfitojnë nga situata.

Arsyet e rritjes së dhunës në rajon mund t’i atribuohen edhe faktorëve afatshkurtër. Në anën e Azerbajxhanit, Ilham Aliyev ka premtuar të kthejë territorin nën kontrollin e Azerbajxhanit që kur u bë president në mes të viteve 2000.

Pala armene nuk duket e gatshme të bëjë kompromis për kontrollin e Nago-Karabakut. Duhet patur parasysh se Armenia është e kënaqur me status quo-në. Ajo dëshiron të normalizojë kontrollin e saj mbi rajonin. Si rrjedhojë, ndërhyrja ndërkombëtare është domosdoshmëri për të mos e thelluar më tej një konflikt, të cilin të dyja palët e përfshira janë të gatshme ta çojnë deri në fund.

Dosti Banushi – SCAN
Burimi: Euronews

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.