“Argument” / SPAK, rrjeta e “peshqve të mëdhenj” – Çfarë pritet nga ‘Drejtësia e Re’
Në mbrëmjen e sotme në emisionin “Argument” nga Enio Civici është diskutuar për një nga reformat më ambicioze që ka ndodhur në shtetin shqiptar, pikërisht atë të drejtësisë, në pragun e formimit të Strukturës së Posaçme Anti Korrupsion ose SPAK, me tetë prokurorët e parë që u betuan përpara Presidentit të Republikës dhe zgjodhën drejtuesin e tyre Arben Kraja.
SPAK-u është pritur me shumë entuziazëm nga opinioni publik dhe optimizmi që e rrethon këtë strukturë është pikërisht goditja që ajo pritet t’i bëjë korrupsionit në nivelet më të larta, ose emërtuar nga zhargoni i përditshëm do të fusë në rrjetën e saj pikërisht “peshqit e mëdhenj”.
Të ftuar për të folur rreth kësaj teme në studio ishin Lorenc Rabeta dhe Arjan Dyrmishi.
I pyetur nga moderatori Civici nëse ngritja e kësaj strukture dha sinjalin se më në fund janë hedhur themelet e Drejtësisë së Re, z.Arjan Dyrmishi, drejtor ekzekutiv në Qendrën për Studimin e Demokracisë dhe Qeverisë u shpreh se:
“Kjo strukturë është një vetëm një bllok në themelin e drejtësisë së re. Teksa Vettingu ka pasur si qëllim kryesor integritetin pasuror por edhe performancën e gjykatësve dhe prokurorë, struktura si SPAK, KLP dhe KLD do të bëjë të mundur që tashmë puna të nisë në mënyrë konkrete dhe të kemi rezultate të prekshme.
Kjo strukturë nuk do të funksionojë e vetme, pasi në përbërje të saj do të ketë edhe Byronë Kombëtare të Hetimit dhe Policinë Gjyqësore. Kushtetuta thotë që ka 10 anëtarë, por është një diskutim që është përfunduar tashmë. Numri i prokurorëve do të përcaktohet nga numri i ngarkesës, por dyshemeja prej 10 prokurorësh është jo e bazuar në ndonjë taksonomi. Ka pasur një debat të gjatë, por fakti që ka dakordësi ka bërë që institucionet e përfshira të mos i futen më thellë këtij aspekti.
Ndërkohë Lorenc Rabeta gazetar i mirënjohur i çështjeve të drejtësisë ka folur për Drejtësinë e Re nga ana e kritikëve dhe pritshmëritë që publiku ka:
“Në ditën e sotme fusha ka qenë e tëra për kritikët e Reformës. Të gjithë thonin se drejtësia kishte rënë, por dy komponentë kryesorë u larguan nga kritika, si Prokuroria e Përgjithshme dhe SPAK.
Por, nuk duhet të harrojmë edhe strukturat e tjera që përbëjnë SPAK si BKH dhe Policia Gjyqësore. SPAK do të jetë vetëm në formë niveli ekzekutivi dhe organizimi, pasi punën në terren do ta bëjë policia gjyqësore. Duhet ende kohë që të vihet në punë sistemi pasi nuk ka infrastrukturë të posaçme dhe gjithashtu do të pasohet nga një sërë trajnimesh të tjera për oficerët dhe hetuesit e BKH-së nga ana e ekspertëve amerikanë. SPAK-u dhe Gjykata e Posaçme janë dy struktura që janë ndërtuar paralelisht dhe do të merren vetëm me hetimin e zyrtarëve të korruptuar dhe anëtarëve të krimit të organizuar. Për mendimin tim ka vend për optimizëm por duhet thënë se SPAK-u do të punojë me kapacitet mjaft të reduktuar edhe për disa kohë.”
Në lidhje me drejtuesin e ri të zgjedhur dhe programit paraprak që ai ka paraqitur për luftimin e korrupsionit dhe krimit të organizuar dy të ftuarit u shprehën se:
“Zgjedhja e drejtuesit është një nga hallkat. Edhe pse kemi një drejtues përsëri vendimmarrja do të jetë kolegjiale në bashkëpunim me prokurorët e tjerë. Një shembull i tillë është edhe KLP-ja, ku drejtuesi nuk merr dot vendime pa miratimin e anëtarëve të tjerë.
Lidhur me ndarjen e hetimeve që z.Kraja shprehu se do të bëjë kjo është çështje menaxheriale, pasi hetimi i korrupsionet dhe krimit të organizuar kërkojnë metodologji të ndryshme. Unë nuk mendoj se kjo është vizion, por prakticizëm nga ana e drejtuesit.” – u shpreh z.Dyrmishi.
Ndërkohë z.Rabeta në fjalën e tij komentoi përsëri kritikët, të cilët janë mjaft pesimistë për këto struktura të reja:
“Janë po të njëjtët prokurorë që kanë qenë tek Krimet e Rënda dhe nuk kanë bërë asgjë thonë shumica e kritikëve, por ka edhe një frymë pozitive që ekziston. Krimet e Rënda kanë pasur të njëjtën detyrë për të hetuar zyrtarët në nivelet më të larta dhe për të goditur krimin e organizuar. Mirëpo, në mendimin tim reforma i ka dhënë sigurisht peshë të re dhe nga ana personale ata janë më të kontrolluar, gjë kjo që do të përkthehet në më shumë mbrojtje dhe pavarësi për hetime. Prokurorët do të kenë një ONM sipër tyre, trupë ndërkombëtarësh, siç është për komisionet e Vettingut dhe kjo në atë proces dha rezultate me mbikëqyrjen që bënë. Pra, SPAK do të jetë nën monitorim nga Ambasada Amerikane dhe Bashkimi Europian, në një formë apo tjetër, gjë e cila jep sinjale pozitiviteti. ”
Geri Kolgega / SCAN
*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.