Ballkani në vitin 2050: Pasqyra e një Europe të re dhe të panjohur

Zhdukja e popujve ballkanikë nuk ka gjasa ta bëjë rajonin më të qëndrueshëm. Në të ardhmen e ardhshme do të ketë më pak banorë me përbërje etnike  dhe fetare, të larmishme dhe heterogjene.

“Dimri demografik”, fenomeni i njohur ndikimi i të cilit do të jetë veçanërisht tronditës në Evropën e plakur tashmë duhet të merret seriozisht nga të gjithë popujt. Vendet më të populluara si Gjermania, Franca dhe Italia  pritet të ndiejnë pasojat sociale dhe ekonomike të krizës së djepave të zbrazët vetëm në një të ardhme të largët, por çështja ka një dimension më urgjent për popullsinë e varfër në shtetet e gadishullit Ballkanik.

Në Evropë, dimri demografik do të goditet rëndë për shkak të një kombinimi të pjellorisë jashtëzakonisht të ulët, niveleve të larta të emigracionit, varfërisë së përhapur dhe niveleve të plakjes së shpejtë, nën sfondin e mungesës së imigrantëve.

Ndërsa disa vende mund të jenë të dënuara të zhduken përfundimisht si Moldavia dhe Serbia, të tjerët ka të ngjarë të përjetojnë ndryshime të përhershme për sa i përket përbërjes etnike (Rumani) dhe, ndoshta, edhe përkatësisë fetare (Bullgaria). Ndryshime të tilla epokale do të rrisin copëzimin e Ballkanit dhe rëndësinë e tyre për konkurrencën e vazhdueshme të fuqisë së madhe.

Popuj që po zhduken
Kombet e Bashkuara, Banka Botërore dhe pothuajse të gjitha institucionet evropiane të kërkimit thonë se Ballkani po goditet nga kriza më e keqe në botë e shpopullimit dhe kombet e tëra mund të zhduken nëse asgjë nuk bëhet për të. Situata ndryshon shumë në të gjithë gadishullin edhe pse askund rritja e popullsisë nuk është pozitive, për shembull Kosova është afër – por akoma nën – nivelin e zëvendësimit të lindshmërisë (2 fëmijë për grua, 2017) ndërsa Greqia regjistron një nga nivelet më të ulëta të pjellorisë në botë ( 1.4 fëmijë për grua, 2017) dhe ka qenë në recesion demografik që nga viti 2011.

Bullgaria, tani e quajtur si vendi me tkurrjen më të shpejtë të planetit, humbi rreth dy milion njerëz midis 1989 dhe 2019 dhe popullsia e përgjithshme është vendosur të regjistrojë një ndryshim prej 15% deri në 2050. Deri në fund të shekullit – deri në 2100 – popullsia aktuale e Bullgarisë prej gati shtatë milion mund të fillojnë të ndiejnë kërcënimin e zhdukjes duke arritur një nivel të vlerësuar prej vetëm 4.8 milion.Bullgarët etnikë po zhduken me një normë prej 60,000 më pak Bullgarësh në vit, që është 164 më pak në ditë.

Popullsia e Rumanisë mund të përgjysmohet gjatë së njëjtës periudhë, duke u zvogëluar nga njëzet milion në dymbëdhjetë million. Ballkani Perëndimor nuk është në një situatë më të mirë: rënia e popullsisë ka të ngjarë të vazhdojë në ish-Jugosllavi, veçanërisht në Bosnjë dhe Hercegovinë dhe Serbi. Popullsia e të parës do të pritet deri në 2100, e dyta do të regjistrojë një ndryshim prej 15% deri në vitin 2050 dhe 38% deri në vitin 2100 (vlerësime të KB).

Identitetet e reja

Identiteti i Ballkanit do të rishkruhet thellë dhe përgjithmonë nga kjo krizë e vazhdueshme demografike.Vendet që presin komunitete të mëdha rome, si Rumania dhe Bullgaria do të dëshmojnë zhdukjen e identitetit historik thelbësor të shumicës së tyre dhe do të bëhen shtete plotësisht shumëkombëshe dhe shumetnike. Romët mund të bëhen grupi kryesor etnik në Rumani dhe Bullgari – dhe e njëjta trend po regjistrohet në Hungari, Sllovaki dhe Serbi – për shkak të bashkimit të disa faktorëve: mospërputhja e vazhdueshme në normat e lindshmërisë midis Romëve (më shumë se 3 fëmijë për grua ), Rumunët (1,64) dhe bullgarët (1,54), prirja më e lartë e vendasve në moshë pune për të emigruar, proceset e plakjes, etj.

Sipas demografit të shquar rumun Vasile Gheţău, romët ka të ngjarë të përbëjnë 40% të popullsisë së përgjithshme të vendit nga mesi i shekullit dhe ata mund të kthehen në grupin kryesor etnik në dy dekadat e ardhshme. (InsideOver)

SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.