Cilat janë burimet e rinovueshme në det të hapur dhe si funksionojnë ato? – Prodhojnë vetëm 2% të energjisë elektrike në Europë

Në një botë që preket gjithnjë e më shumë nga ndryshimi i klimës, djegia e lëndëve fosile nuk është më një mundësi afatgjatë.

Fatmirësisht, bota natyrore përreth nesh ofron shumë mundësi për energji të pastër, të ripërtëritshme. Oqeani është një prej tyre. Sot ekzistojnë tre burime kryesore të ripërtëritshme në det të hapur. Kështu funksionojnë ata.

Energjia e erës në det të hapur

Sot, mullinjtë me erë janë lloji më i popullarizuar i ripërtëritshëm në det të hapur dhe krahasuar me mullinjtë me erë në tokë, ato kanë shumë përparësi:

• Shpejtësia dhe forca e erës janë më të mëdha në oqean.
• Ndikimi vizual dhe nivelet e zhurmës zvogëlohen.
• Ato mund të jenë më të mëdha në det, që do të thotë se më shumë energji mblidhet.
• Ato kanë një ndikim minimal në ekosistemet oqeanike.

“Si funksionon një mulli me erë në det të hapur është gjithashtu shumë e lehtë dhe magjepsëse”, shpjegon Lizet Ramirez, një analist i erës në det të hapur nga WindEurope.

Kur fryn era, helikat e turbinës rrotullohen. Këto helika janë të lidhura me një seri mekanizmash që rrisin shpejtësinë e rrotullimit. Kjo energji më pas transmetohet në një gjenerator.

Gjeneratori transformon atë energji kinetike në energji elektrike. Energjia më pas dërgohet në një nënstacion, një pikë ku mblidhet energjia elektrike e prodhuar në parkun e erës. Pas kësaj, një transformator do të ndryshojë tensionin në një nivel më të lartë dhe energjia do të dërgohet në shtëpitë në breg.

Energjia e erës në det të hapur po ndihmon në zbutjen e ndryshimit të klimës. Por një nga sfidat më të mëdha është se infrastruktura mbetet e shtrenjtë për t’u ndërtuar dhe mirëmbajtur. Mullinjtë me erë mund të përballen me kushte të vështira të motit, të tilla si stuhi dhe uragane.

Aktualisht, inxhinierët europianë po punojnë për zgjidhje dhe industria tashmë po ul kostot.

“Teknologjia ka evoluar”, thotë Christoph Zipf, menaxher i shtypit dhe komunikimit nga WindEurope. “Turbinat u bënë më të mëdha, por edhe për shkak të efekteve në shkallë. Sa më shumë që mësojmë, aq më lirë bëhen”.

Zipf thekson gjithashtu se sot, era në det është një nga burimet më të lira të energjisë elektrike në Europë: është më e lirë se të gjitha lëndët djegëse fosile.

Energjia e valës

Po vetë oqeani? Valët përmbajnë shumë energji dhe shumë kompani në të gjithë botën po eksplorojnë se si ta shfrytëzojnë atë.

AW-Energy Oy është një prej tyre. Kjo kompani ka krijuar WaveRoller, një pajisje që shndërron energjinë e valës së oqeanit në energji elektrike qindra metra larg bregdetit dhe në fund të detit.

“Paneli i madh lëviz mbrapa dhe me radhë me valët e oqeanit dhe kap energjinë,” shpjegon shefi i teknologjisë së AW-Energy Oy Jussi Åkerberg. “Njësia e ngritjes së energjisë me gjeneratorë rrit nivelet e energjisë dhe e shndërron atë në energji elektrike”.

Sa më e madhe të jetë vala, aq më e fuqishme është. Por fuqia e gjeneruar varet gjithashtu nga shpejtësia, gjatësia dhe fuqia e erës që e shtyn atë.

“Në të ardhmen, njësi të shumta WaveRoller mund të kombinohen për të krijuar një fermë më të madhe valësh”, shton ai.

Por, përkundër përparësive të saj të shumta, kjo teknologji nuk është përdorur ende gjerësisht. Studiuesit ende po hetojnë se si ta bëjnë atë një alternativë të përballueshme dhe të besueshme.

Energjia e baticës

Energjia e baticës është një nga ripërtëritësit më të mëdhenj të pashfrytëzuar. Dhe ka shumë përfitime.

Rrymat varen shumë nga forcat gravitacionale të hënës, të cilat përcaktohen nga ciklet e saj. Kjo do të thotë se ato janë më të lehta për t’u parashikuar sesa era dhe dielli dhe se është e mundur të dihet paraprakisht sa energji elektrike do të prodhohet. Ndryshe nga burimet e rinovueshme të tjera në det të hapur, ato nuk mbështeten as në mot, ato punojnë edhe kur nuk ka erë ose diell.

Energjia e baticës gjenerohet me gjeneratorë të energjisë baticë ose turbina nënujore që instalohen në vende me lëvizje të larta baticash. Lëvizja e ujit bën që helika të rrotullohet. Kjo e shtyn gjeneratorin të prodhojë energji elektrike që më pas dërgohet në breg përmes kabllove të energjisë.

Këto pajisje mund të jenë të vështira për t’u instaluar dhe mirëmbajtur në oqean për shkak të kushteve të vështira, veçanërisht me kosto konkurruese. Sidoqoftë, përmirësimet e fundit teknologjike po e bëjnë të mundur këtë. Dhe shumë vende europiane tashmë e përqafojnë këtë teknologji, të tilla si Franca dhe Mbretëria e Bashkuar.

Cila është e ardhmja e energjisë së rinovueshme në det të hapur?

Sot, vetëm 2% e energjisë elektrike të Europës prodhohet në det. Sidoqoftë, kontinenti është lider global në burimet e ripërtëritshme në det të hapur.

BE dëshiron të bëhet kontinenti i parë neutral ndaj klimës deri në 2050 dhe deri atëherë, burimet e rinovueshme në det të hapur do të bëhen burimi i parë i energjisë.

Kjo është arsyeja pse Komisioni Europian ka filluar një strategji ambicioze.

Deri në vitin 2030, kapaciteti i erës në detet e Europës është vendosur të shumëzohet me 5, duke shkuar nga 12 në 60 GW. Dhe deri në vitin 2050 do të arrijë 300 GW, kjo është 25 herë më shumë se sot. BE është zotuar gjithashtu për rritjen e energjisë oqeanike dhe teknologjive të tjera në zhvillim.

Për të përmbushur këto objektiva do të nevojiten gati 800 miliardë euro. Shumica e tyre do të duhet të vijnë nga investime private.

SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.