DW/Coronavirus: Kush rrezikohet veçanërisht dhe pse? Pse preken burrat më shpesh se gratë dhe pse janë më pak të rrezikuar fëmijët?

Burra, gra dhe fëmijë janë të infektuar me virusin e ri Corona me denduri të barabartë. Por pasojat janë shumë të ndryshme. Faktorë vendimtarë janë mosha, gjinia dhe sëmundjet e mundshme të mëparshme.   

Virusi i ri Corona mund të përhapet me shpejtësi në javët dhe muajt e ardhshëm dhe dy të tretat e popullsisë do të infektohen. Kjo nuk ka gjasa të ndryshojë kur të ngrohet përsëri moti dhe të marrë fund sezoni klasik i ftohjes ose gripit, thotë Christian Drosten, virologu kryesor në spitalin e Berlinit Charité.

Sidoqoftë, infeksioni do të shfaqet në formë të butë në shumicën e personave të infektuar. Një shumicë e popullsisë do të ketë formuar në vjeshtë antitrupa kundër SARS-CoV-2, kur të vijë vala tjetër e ftohjes.

Pse duhet të mbrohen në veçanti njerëzit e moshuar?

Njerëzit e moshuar janë veçanërisht të rrezikuar, pasi shkalla e vdekshmërisë rritet në mënyrë eksponenciale nga mosha rreth 65 vjeç. Në Kinë, për shembull, shkalla e vdekshmërisë së personave të infektuar deri në moshën 40 vjeç ishte 0.2%, por midis moshës 70 dhe 79 vjeç, shkalla e vdekshmërisë tashmë ka arritur 8%, dhe nga 80 vjeç, shkalla është 14.8%.

Prandaj, në javët dhe muajt e ardhshëm, të moshuarit, në veçanti, duhet të mbrohen, veçanërisht nëse vuajnë nga sëmundje paraprake. Ky grup rreziku në të vërtetë duhet të shmangë turmat, koncertet ose takimet në klube.

Gjyshja dhe gjyshi nuk duhet patjetër të përdoren për t’u kujdesur për nipërit dhe mbesat në karantinë ose situata të ngjashme të jashtëzakonshme. Përkundrazi, anëtarët e rinj të familjes duhet të sjellin në shtëpi blerje për të moshuarit, në mënyrë që ata të shmangin vizitat e panevojshme në supermarket.

Cilat sëmundje të mëparshme rrisin rrezikun e infektimit me Corona?

Pothuajse të gjithë të ndjerët kanë qenë të sëmurë para infektimit të tyre me Corona. Sipas një analize të OBSH-së të rasteve në Kinë, personat e moshuar me sëmundje kardiovaskulare, me diabet, tension të lartë të gjakut, sëmundje kronike të frymëmarrjes dhe kancer janë veçanërisht të rrezikuar.

Pse preken burrat më shpesh se gratë?

Sipas të dhënave të OBSH-së, burrat vdesin në mënyrë të konsiderueshme më shpesh se gratë nga SARS-CoV-2. Shkalla e vdekjes në Kinë në mes të shkurtit ishte 2.8% për burrat dhe 1.7% për gratë. Madje një grip i zakonshëm i godet shpesh burrat më fort se gratë.

Sistemi imunitar femëror është më rezistent se ai i burrave. Kjo është kryesisht për shkak të estrogjenit të hormoneve seksuale femërore, i cili stimulon sistemin e imunitetit dhe kështu lufton patogjenët më shpejt dhe në mënyrë më agresive. Testosteroni i hormonit seksual mashkullor, nga ana tjetër, e frenon sistemin e imunitetit.

Ekzistojnë gjithashtu “arsye gjenetike”, sipas virologut Thomas Pietschmann në një intervistë për DW. Arsyeja është se “disa gjene që lidhen me imunitetin, për shembull, gjenet përgjegjëse për njohjen e patogjenëve, janë të koduara në kromozomin X. Meqenëse gratë kanë dy kromozome X dhe burrat kanë vetëm një, gratë kanë një avantazh këtu.”

Përveç disponimit gjenetik, megjithatë, një faktor vendimtar është gjithashtu mënyra e jetesës. Burrat shpesh bëjnë jetë më pak të shëndetshme se gratë. Në Kinë, për shembull, rreth 52% e të gjithë burrave pinë duhan, por as 3% e të gjitha grave. Një mushkëri e dobësuar nga pirja e duhanit është më e ndjeshme ndaj infeksioneve të frymëmarrjes.

Pse janë më pak të rrezikuar fëmijët?

Me virusin e ri Corona, fëmijët çuditërisht nuk janë ndër anëtarët më të dobët të shoqërisë – në përputhje me këtë, nuk ka fëmijë midis vdekjeve deri tani. Sigurisht, fëmijët gjithashtu janë të infektuar me virusin, por nuk sëmuren, ose tregojnë vetëm simptoma të buta. Arsyeja për këtë ende nuk është kuptuar plotësisht. Mjekët supozojnë se “sistemi jo specifik” tashmë i lindur është efektiv tek fëmijët e vegjël.

Si mbrojtje ndaj patogjenëve të parë, nëna i jep mbrojtje specifike imuniteti fetusit, dhe më vonë të porsalindurit, përmes qumështit të gjirit. Kjo mbrojtje e lindur imune përfshin, për shembull, qelizat vrasëse – qelizat e bardha të gjakut që sulmojnë të gjithë patogjenët që hyjnë në trup përmes mukozës ose lëkurës.

Ky “imunizim pasiv” zakonisht zgjat derisa fëmijët të krijojnë sistemin e tyre të mbrojtjes. Rreth moshës 10 vjeç, fëmijët kanë zhvilluar mbrojtjen e tyre specifike të imunitetit. Por edhe pas kësaj, sistemi i tyre mbrojtës mbetet i aftë të mësojë gjatë gjithë jetës së tyre kur shfaqen patogjenë të rinj.

Burimi origjinal: https://www.dw.com/sq/coronavirus-kush-rrezikohet-ve%C3%A7an%C3%ABrisht-dhe-pse/a-52786003

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.