Kjo fabrikë çeliku ‘ndërtoi Amerikën Perëndimore’, por pronësia e saj ka lidhje me Rusinë!
Fabrika e çelikut që shtrihet mbi lagjet e ulëta në Pueblo, Kolorado, është një pikë e rrallë e ndritshme për prodhimin amerikan. Dikur pjesë e punëdhënësit më të madh privat të shtetit, duke pompuar çelik që përdorej për të ndërtuar linja hekurudhore në të gjithë SHBA-në perëndimore, tani është në mes të një zgjerimi të madh dhe së fundmi u bë fabrika e parë e çelikut në botë që punon pothuajse tërësisht me energji diellore.
Por në vazhdën e pushtimit të Ukrainës, punëtorët e çelikut dhe qyteti i tyre po përballen me një realitet të pakëndshëm që nuk është më i lehtë për t’u injoruar: Mulliri është në pronësi të një kompanie që është akuzuar për furnizim potencial me çelik për të ndërtuar tanke ruse dhe pala më e madhe e interesit është një aleat i ngushtë i presidentit rus Vladimir Putin.
Fabrika, e cila ende renditet ndër punëdhënësit më të mëdhenj në qytetin e vogël Pueblo, u ble në vitin 2007 nga Evraz, një nga kompanitë kryesore të prodhimit të çelikut në Rusi. Aksioneri më i madh i Evraz është oligarku Roman Abramovich, i cili u sanksionua nga Mbretëria e Bashkuar, Bashkimi Europian dhe Kanadaja muajin e kaluar.
Në shpalljen e sanksioneve të saj, qeveria e Mbretërisë së Bashkuar pretendoi se Abramovich kontrollonte Evrazin dhe se kompania “po furnizonte potencialisht çelik për ushtrinë ruse që mund të ishte përdorur në prodhimin e tankeve”. Abramovich ishte i përfshirë në “destabilizimin e Ukrainës” përmes Evraz, shkroi zyra e sanksioneve.
Evraz, e cila zotëron disa fabrika të tjera çeliku në Oregon dhe Kanada, përveç mullirit Pueblo, ka mohuar se furnizon ushtrinë ruse dhe është përpjekur të distancohet nga Abramovich. Por aksionet e saj ranë me 90% që nga fillimi i vitit përpara se të pezullohej nga Bursa e Londrës pas pushtimit dhe i gjithë bordi i drejtorëve u largua. Kompania pothuajse dështoi në borxhin e saj muajin e kaluar për shkak të një vonese të lidhur me sanksionet në pagesën e obligacioneve.
Dega e Evraz në Amerikën e Veriut dhe punonjësit e saj thonë se çeliku i prodhuar në SHBA nuk shkon në Rusi. Operacioni i Amerikës së Veriut nuk i dërgon para kompanisë mëmë dhe fitimet e saj riinvestohen në operacionet e saj në SHBA dhe Kanada, sipas drejtuesve.
Por në vitet e fundit, operacionet e kompanisë mëmë kanë rezultuar në miliarda dollarë dividentë që i kanë shkuar kryesisht Abramovich dhe një grushti oligarkësh të tjerë rusë. Avokatët për Ukrainën thonë se janë të shqetësuar që SHBA nuk ka ndjekur aleatët e saj në sanksionimin e Abramovich dhe se një figurë me lidhje të ngushta me Putinin ende mban aksionet më të mëdha në kompaninë që zotëron mullirin Pueblo.
Deri më tani, drejtuesit dhe punonjësit lokalë në uzinën Pueblo thonë se nuk ka pasur asnjë ndikim në punën e tyre të përditshme. Por disa punëtorë janë të shqetësuar nëse kjo mund të ndryshojë nëse hyjnë në fuqi më shumë sanksione. Situata në Evraz është një shembull se si investimet ruse në Perëndim mund të komplikojnë sanksionet: Kompania punëson më shumë se 1600 njerëz në SHBA dhe nevoja për të shmangur humbjet e vendeve të punës mund t’i bëjë zyrtarët më të kujdesshëm në lidhje me sanksionimin e Abramovich, thanë ekspertët e sanksioneve.
Dhe kompania tregon gjithashtu se paratë e elitës ruse në SHBA shkojnë më thellë se artikujt stereotipikë të luksit — madje duke arritur një ikonë historike të industrisë amerikane.
Shumica e njerëzve mendojnë se “oligarkët rusë i kanë vënë paratë e tyre kryesisht në këto mega-pallate, këto superjahte, vepra arti të nivelit të lartë, Ferrari, Maseratis”, tha Casey Michel, autori i një libri mbi investimet e huaja në SHBA. Por, përveç atyre simboleve të statusit, tha ai, “ka kaq shumë industri të tjera të rëndësishme që janë të hapura për të gjitha këto para oligarkike.” CNN
Edel Strazimiri / SCAN
*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.