Kompanitë shtetërore në bursë! Listimi i aksioneve të OSHEE apo UKT, avantazhet mbi privatizimin strategjik
Privatizimi i një pjese aksionesh të kompanive publike përmes listimit në Bursën Shqiptare të Titujve është një prej opsioneve që po merret në konsideratë nga institucionet e qeverisjes qendrore, ashtu edhe asaj vendore. I pari që ka shprehur interes është kryetari i Bashkisë së Tiranës, Erion Veliaj, i cili ka deklaruar se kompania e Ujësjellës-Kanalizimeve Tiranë është optimale për t’u listuar në bursë, duke rritur kapitalin.
“UKT do të ishte kompania ideale për të shkuar në bursë, në një bursë lokale shqiptare, ku në fakt një pjesë e konsumatorëve do të ishin dhe vetë aksionerë të kompanisë”,- tha kryebashkiaku, gjatë fjalës së mbajtur në Forumin Ekonomik Rajonal, të zhvilluar në Tiranë në janar të këtij viti. Më tej, edhe kryeministri i vendit Edi Rama ka thënë se qytetarët shqiptarë do të kenë mundësi të bëhen aksionerë në kompaninë e Operatorit të Shpërndarjes së Energjisë Elektrike.
Teksa, foli për konsolidimin e sektorit, Rama tha se “falë këtij procesi, ne kemi nisur përgatitjet për një tjetër hap shumë të rëndësishëm që besoj do të krijojë një atmosferë të re në marrëdhëniet mes konsumatorëve dhe kompanisë së shpërndarjes së energjisë, por dhe do ta çojë në një shkallë tjetër organizmin e kompanisë, transparencën e punës së kompanisë dhe efikasitetin e saj”.
“Kemi nisur punën për një IPO dhe shpresojmë që deri në fund të këtij viti të jemi gati t’u ofrojmë qytetarëve shqiptarë mundësinë e pjesëmarrjes si aksionerë në kompaninë e shpërndarjes së energjisë, me ambicien që vitin e ardhshëm, kompania të kthehet në një kompani ku pjesëmarrja masive e qytetarëve si aksionerë do të ketë një benefit reciprok për kompaninë dhe për qytetarët, të cilët do të mund të përfshihen në aksioneratin e kompanisë si kontribues dhe si përfitues”,-deklaroi kryeministri.
Ministri i Infrastrukturës dhe Energjisë, Damian Gjiknuri, është shprehur se financimi i investimeve të reja, mes të tjerash, mund të bëhet duke përfshirë edhe publikun shqiptar, por edhe institucionet ndërkombëtare.
“Qëllimi është që në krye të disa viteve ne të jemi në gjendje, që një pjesë të aksioneve të kemi mundësi ta bëjmë të hapur, edhe për publikun edhe për institucionet financiare, të cilat këtë kapital do ta konvertojnë në një vlerë aksionesh dhe do kemi mundësi të kryejmë këto investime kaq të nevojshme. Sepse që të bëjmë të mundur edhe liberalizimin e tregut na duhet një sistem modern matje, duhet një sistem online komunikimi, duhet një sistem që na bën të mundur çdo kohë kë kemi klient privat, kë kemi klient familjar, të gjitha këto do bëjnë të mundur edhe një administrim më të mirë financiar, për të futur edhe tarifimin me fasha orare, kur energjia është e shtrenjtë paguhet e shtrenjtë,” është shprehur Gjiknuri.
OSHEE: Pas ndarjes, listimi në Bursë
Pas këtyre deklaratave, Entela Çipa këshilltare e ministrit të Infrastrukturës dhe Energjisë, Damian Gjiknuri thotë se për të realizuar listimin e OSHEE-së në bursë, duhet që fillimisht të përfundojë ndarja e kompanisë.
“Renditja e Operatorit të Shpërndarjes së Energjisë Elektirke në bursë është një opsion që është diskutuar edhe me bankat, sikurse është Banka Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim dhe Banka Botërore, por për të realizuar listimin në bursë duhet që fillimisht të përfundojë ndarja e kompanisë”,-shprehet Çipa për ‘SCAN Magazine’, duke shtuar se për momentin është ende herët për të folur mbi madhësinë e aksioneve që mund të kuotohen në bursë.
“Aktualisht ka përfunduar vetëm ndarja ligjore e OSHEE-së, ndërkohë që duhet të përfundojë ndarja e aseteve dhe ndarja financiare. Më pas do të shikohet se cila prej këtyre 3 kompanive do të zgjidhet për t’u listuar në bursë. Duhet thënë se është e domosdoshme kryerja e studimeve në këtë drejtim për të përcaktuar se cila prej tyre mund të listohet. Ky studim besoj se do të kryhet nga KFË, BERZH dhe BB, duke qenë se edhe interesi fillestar është shprehur prej tyre e që kanë dhënë aktualisht kredi në sektor”,-shton Çipa.
Aktualisht OSHEE ka zyrtarizuar ndarjen, duke regjistruar pranë Qendrës Kombëtare të Biznesit 3 kompanitë e reja. Kompania e parë e krijuar nga ky proces është Operatori i Sistemit të Shpërndarjes, që do të ketë objekt të punës shpërndarjen e energjisë, duke përfshirë ndërtimin dhe mirëmbajtjen e rrjetit. Kompania e dytë është Furnizuesi i Tregut të Lirë dhe do të merret me blerjen dhe menaxhimin e energjisë në tregun e lirë. Ndërkohë që, kompania e tretë është Furnizuesi i Shërbimit Universal dhe do të ketë në fokus furnizimin me energji të klientëve fundorë që veprojnë në tregun e rregulluar.
Ndërkaq, vetë OSHEE do të jetë një shoqëri aksionere më vete, në krye të së cilës do të vijojë të qëndrojë Adrian Çela e që do të koordinojë 3 kompanitë e krijuara, njëra prej të cilave pritet të listohet në Bursën Shqiptare të Titujve, si e vetmja platformë që funksionon aktualisht në vendin tonë. Sipas Çipës, OSHEE ka hapur vetë një tender për konsulencë me qëllim ndarjen e llogarive dhe aseteve.
“Jemi ende në fazë vlerësimi dhe me përfundimin e ndarjes së aseteve, llogarive dhe detyrimeve financiare ndërmjet kompanive dhe pas një studimi dhe ekspertize do të shikohet mundësia se cila prej kompanive do të jetë e përshtatshme për t’u listuar. Normalisht ndarja kërkon kohën e vet dhe besoj deri në fund të vitit do të duhet të mbyllet ky proces, pasi vlerësimi i aseteve kërkon një kohë të konsiderueshme”,-shprehet këshilltarja e ministrit.
Ndërkaq, sipas administratorit të OSHEE, Adrian Çela listimi shkon paralel me krijimin e bursës.
“Mendoj se Operatori i Shpërndarjes së Energjisë Elektrike është nga të parat kompani që mund të përfshihen. Megjithatë,ky nuk është një proces që nuk bëhet vetëm nga OSHEE, por është një proces që kërkon përfshirjen e institucioneve të tjera, sikurse janë Ministria së Financave dhe Ekonomisë, Ministria e Energjisë dhe Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare”,-thotë Çela për ‘Scan Magazine’, duke shtuar se natyrisht që edhe kompania do të ketë zërin e saj në këtë drejtim.
Po ashtu, administratori i OSHEE thotë se është ende herët për të përcaktuar se cila prej 3 kompanive, mund të bëhet pjesë e bursës.
“Mund t’ju them se në krye të 3 kompanive të krijuara qëndron holding-u, pronari i së cilës është Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë. Kompanitë e ndara kanë llogari më vete dhe administrohen më vete, sipas ligjit aktual të shoqërive tregtare. Por, do të nevojitet mendimi i ekspertëve të specializuar të fushës, të cilët do të përcaktojnë nëse do të hyjë në fillim Operatori i Sistemit të Shpërndarjes, FSHU apo operatori i transmetimit”,-shprehet Çela.
Ola Mitre/SCAN Magazine
*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.