Kush qëndron pas maskave kirurgjikale të shpikura mbi 100 vjet më parë?!

Wu Lien-teh, përvjetorin e lindjes së të cilit Google po e feston sot me një doodle, është personi që shpiku diçka që vazhdon të jetë aq aktuale dhe në përdorim të përditshëm si kurrë më parë. Wu Lien-te, në fakt, shpiku një mbulesë fytyre që konsiderohet pararendëse e maskave kirurgjikale. Në të vërtetë, për efektivitetin e saj, në përshkrimin e botuar nga Google për përvjetorin, kjo mbulim krahasohet madje me maskat N95 (ose FFP2).

Wu Lien-teh lindi në Penang, Malajzia e sotme, më 10 mars 1879, në një familje të emigrantëve kinezë; ai studioi mjekësi dhe ishte studenti i parë me origjinë kineze që e bëri këtë në Universitetin e Kembrixhit.

Pas doktoratës, ai u emërua zv / drejtor i Kolegjit Mjekësor të Ushtrisë Perandorake të Kinës në 1908. Dhe kur, në 1910, një përhapje e panjohur deri më tani e një epidemie në Kinën veriperëndimore, qeveria kineze e porositi atë të hetojë sëmundjen, të cilën Wu Lien -teh e identifikoi atë si murtajë pneumonike, një sëmundje infektive bakteriale shumë ngjitëse që përhapet nga njeriu tek njeriu përmes transmetimit të frymëmarrjes.

Vetëm për të luftuar sëmundjen, Wu Lien-teh u ngjiz dhe prodhoi vetë, një maskë speciale kirurgjikale duke përdorur pambuk dhe garzë, duke shtuar shtresa pëlhure për të filtruar inhalimet, duke ftuar popullatën ta veshë atë. Jo vetëm kaq: ai bashkëpunoi me zyrtarë qeveritarë për të krijuar ambiente izolimi ku të sëmurët mund të rrinin për periudha karantine, për të zhvilluar teknika sterilizimi dhe masa të tjera parandaluese siç janë kufizimet e udhëtimit.

Indikacionet që ai propozoi kontribuan në mënyrë të konsiderueshme në përfundimin e pandemisë (e cila më vonë u quajt “murtaja manchuriane”) e cila ndodhi në prill 1911.

Një rezultat që, disa vjet më vonë, në 1935, i dha atij nominimin për Çmimin Nobel në mjekësi dhe fiziologji. Çmimi Nobel atëherë iu dha gjermanit Hans Spemann, por ishte hera e parë që një qytetar nga Malajzia ishte emëruar (dhe madje as një person me origjinë Kineze nuk kishte ndodhur kurrë më parë).

Edhe sot, Wu Lien-teh njihet se ka një rol themelor në praktikimin dhe zhvillimin e progresit mjekësor, në Kinë dhe në pjesën tjetër të botës. (Focus)

Edel Strazimiri / SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.