Me sytë nga Turizmi! Mundësia për një sezon veror normal, si një shpresë për gjithë ekonominë

SCAN Magazine  

Pandemia Covid 19 qe një goditje e rëndë për ekonomitë në përgjithësi dhe për turizmin në vecanti. Në vendin tonë, mbyllja e kufijve bëri që turizmin ta mbajë gjallë vetëm pushuesi vendas dhe si çdo vit turistët shqiptarë nga Kosova dhe Maqedonia e Veriut.

Sipas INSTAT gjatë vitit 2020 pandemia e uli numrin e turistëve me rreth 60 për qind. Edhe turistët nga Kosova, të cilët nuk e braktisën bregdetin shqiptar në kohë pandemie, gjatë 2020 patën rënie me 52.4 për qind krahasuar me 2019. Shifrat u kompensuan disi nga shtetasit shqiptarë, të cilët ndryshe nga çdo vit që patën pushuar në bregdetet e vendeve fqinje Greqi dhe Itali, por edhe në vende të ndryshme evropiane e më larg, nuk mundën të bëjnë të njëtën gjë për shkak të pandemisë si dhe mbylljes së kufijve.

Në këtë situatë të përgjithshme sezoni turistik i 2020 është konsideruar një sezon i humbur. Operatorët turistikë për shkak të humbjeve që pësuan si pasojë e pandemisë, nuk nguruan ta quajnë 2020 një “vit të keq”. Kryetari i Shoqatës së Operatorëve, Rexhep Kasmi tha se viti 2020 ishte vit i zi për turizmin. “Ishte një vit shumë i keq, por le të shpresojmë në parashikimet që bëhen nga partnerët tanë ndërkombëtarë për sezonin e ri të vitit 2021”, shprehet Kasmi.

Shpresë dhe optimizëm për 2021

“2021 do të rikthehet në një vit të jashtëzakonshëm për turizmin shqiptar, nëse lehtësohet pandemia. Kam bindjen që në 2021 do hapet loja e prenotimeve dhe rezervimeve, sepse është një sektor që nuk funksionin me rezervime teke, por me ato masive”, ka deklaruar dy muaj më parë plot me oprtimizëm ministri i turizmit Blendi Klosi.

Sipas tij bizneset e turizmit kanë vijuar projektet dhe janë në pritje të mysafirëve. “Në investim janë hotelet që nga Valbona, ku ka një hotel me 5 yje. Në asnjë moment kantieret nuk u ndërprenë pasi janë dhjetëra hotele dhe qindra miliona investime nga privati. Pra, duket se do të ketë sukses në 2021. Unë mendoj se ne jemi në 1/3 apo çerekun e kapaciteteve tona turistike.

Kemi shfrytëzuar vetëm 20% të bregdetit shqiptar. Jemi ende në fillimet e turizmit të brendshëm dhe të natyrës. Kemi disa hotele të bukura në Berat, Korçë e Gjirokastër që do jenë pjesë e ekonomisë së qyteteve. S’ka një rreth në Shqipëri mos ketë hotele për turizmin”, – është shprehur Klosi.

COVID dhe turizmi në Shqipëri

Shenjat janë për një sezon turistik ndryshe nga viti i kaluar. Tashmë kanë nisur charter-at e organizuar nga Ukraina dhe Bjellorusia dhe pritshmëritë janë që polakët e çekët të rikthehen gjithashtu.

Sipas turoperatorëve vendas tregje të reja si Bullgaria dhe Serbia kanë shfaqur interes. Sigurisht që peshën kryesore pritet ta mbajë turizmi shqipfolës, kryesisht Kosova, i cili ka gjallëruar fundjavat, me qëndrimet dyditore. Pavarësisht optimizmit, Shqipëria “rrezikohet” nga konkurrenca rajonale. Nëse Greqia vendos hapjen pa kushte, pjesa elitare e turistëve shqipfolës mund të drejtohet në vendin fqinj.

Hapja e BE-së është ajo që do të qartësojë edhe më shumë panoramën dhe nëse do të kemi një rikthim të gjermanëve e nordikëve të cilët deri më tani janë skeptikë. Në rang global për COVID-19 ka më shumë informacion, paniku është ulur disi, ka një plan të gjerë vaksinimi dhe një alarm të kuq të sektorit të turizmit i cili kërkon hapjen me çdo kusht. Janë të gjithë këta tregues që e bëjnë më premtues sezonin veror në përgjithësi. Autoritetet kanë ngritur edhe një task forcë për turizmin për të adresuar problemet e Covid 19, duke marrë masa për mbarëvajtjen e një sezoni turistik të sigurt, përtej pandemisë.

Ministrja e shëndetësisë Ogerta Manastirliu njoftoi në fund të muajit maj se përfundoi vaksinimi i të gjithë punonjësve të strukturave akomoduese, për të lehtësuar sezonin turistik. Ministri i turizmit Klosi, ka premtuar se kët vit do të kemi një sezon “covid free” dhe te siguri të garantuar në të gjitha pikëpamjet. Por jo vetëm aq, autoritetet kanë premtuar edhe hapjen e qendrave shëndetësore verore.

Do të jenë 28 qendra shëndetësore verore, me kujdes 24 orë, të cilat do të hapen përgjatë të gjithë zonave bregdetare, por edhe në zonat turistike malore. Një masë tjetër është programi i dezinsektimit të zonave turistike, i cili nisi nga vija bregdetare e Durrësit që në mes të majit. Është bërë e ditur se sezoni turistik 2021 do të ketë një protokoll sa i takon masave anticovid, për të patur një situatë të kontrolluar të COVID19 gjatë sezonit turistik.

Durrësi, sezon i lehtësuar nga COVID-19

Shfaqjet në ambiente të hapura kanë rifilluar në Durrës, por artistë dhe operatorë turistikë theksojnë se mungesa e mbështetjes nga pushteti vendor nuk mundëson një kalendar të plotë aktivitetesh kulturore gjatë sezonit të verës. Një mjek italian në pension, i cili ka ardhur të banojë në qytetin bregdetar, thotë se nuk gjen një kalendar artistik të këtij sezoni apo një guidë-planimetri të Durrësit.

“Për tu ngjitur në kullën anzhuine, nga e cila Durrësi duket si në pëllëmbë të dorës, më është dashur të këkoj ndihmën e kalimtarëve,” tha Michele Palmieri, i cili po përpiqet ta njohë qytetin, duke shfrytëzuar mikpritjen e banorëve që e njohin gjuhën italiane. Në plazhin tradicional në jug të qytetit, Dhimitër Kosho, kujton kohën kur në sektorin “Iliria” kishte një kinema verore, ndërsa në periferi instalohej çadra e cirkut të Tiranës. “Pushuesit e moshave të ndryshme, mund të argëtoheshin përveç filmave, edhe në një shesh të madh lodrash për fëmije,” thekson Kosho, ndërsa i vjen keq që mundësitë e zbavitjes janë shumë më të pakta.

“Këtë vit priten shumë turistë, por përgatitjet për sezonin janë ende shumë të pakta,” shprehet banori i plazhit, sipas të cilit të ardhurat nga turizmi mund të rriten vetëm nëse biznesi dhe institucionet i bashkërendojnë punët.. Koncertet apo shfaqjet në hapësirën e plazheve nga Durrësi deri në Malin e Robit janë harruar prej kohësh, por edhe brenda qytetit ato nuk janë të sigurta. Regjisorja Driada Dervishi thekson se Durrësi ka forca artistike me përvojë, por artistët vetë si dhe idetë e projektet që ato paraqesin nuk vlerësohen nga drejtuesit e kulturës në bashki.

Shëngjini e fillon me muzikë

Shëngjini e hapi sezonin me Festivalin Ndërkombëtar të Muzikës Elektronike Unum, që filloi mbrëmjen e 3 qershorit për të vijuar katër ditë me radhë deri të dielën e 7 qershorit në mbrëmje. Festivali, për të cilin organizatorët thanë se kanë prerë 10 mijë bileta, u zhvillua në zonën e Ranës së Hedhun në Shëngjin dhe ishte i pari i këtyre përmasave që prej fillimit të pandemisë.

Interesi në rritje nga Tirana e Prishtina por edhe mijëra turistë të tjerë vendas e të huaj, kryesisht të rinj, pushtuan Shëngjinin. Operatorët turistikë të zonës thanë se shpresojnë që festivali të jetë fillimi i një sezoni të mbarë, pas dështimit të vitit që shkoi për shkak të situatës së krijuar prej pandemisë. Ndërkohë që hotelet dhe shtëpitë që lëshohen me qira për pushues në Shengjin që nga fillimi kanë qenë plot. Bes Sula, administrator i një hoteli thotë se të gjitha dhomat i ka të rezervuara. “Kemi patur shume kërkesa për dhoma ketë fundjave.

Aktualisht hoteli im është plot, madje kam kthyer shumë njerëz se nuk kisha vend”, thotë Sula. Ai thotë se shumë janë të huaj, por ka edhe vizitorë nga Kosova. Për Sulën kjo është një nisje me këmbë të mbarë e sezonit. Njësoj edhe Gjorgji Kola menaxher i një hoteli në zonën e Shëngjinit, thotë prishmëritë për këtë vit janë shumë pozitive. “Aktualisht hoteli jonë është me kapacitet të plotë dhe nuk kemi mundur t’iu përgjigjemi të gjitha kërkesave që kemi patur”, thotë ai. Ndërkohë kryebashkiaku i Lezhës, Pjerin Ndreu është shprehur se janë marrë masat për një sezon pozitiv. “Jam i bindur se këtë vit do të kemi sukses dhe do ketë dy dyndje pushuesish”, shprehet Ndreu.

Kosova dhe të huajt kthejnë gjallërinë në bregdet

Operatorët turistikë vendas shprehen se pandemia i ktheu sytë nga Kosova duke i dhënë një rëndësi më të madhe dhe duke përshtatur paketa të dedikuara për këtë treg. Bledar Shima nga resorti “Rafaelo” në Shëngjin shprehet se lëvizjet në zonën e bregdetit kanë nisur prej disa javësh. Sipas tij, këtë vit organizmi ka qenë më i mirë me agjencitë në Kosovë.

Në lidhje me tregun mbarëshqiptar, operatorët vlerësojnë  se se agjencitë e Kosovës janë të organizuara më mirë se ato të Maqedonisë së Veriut. Kryesisht Maqedonia e Veriut, nëse ka interes, telefonon 2-3 ditë para për ardhjet, por numri i turistëve është i ulët. Sipas operatorëve shumica e turistëve nga Kosova e Maqedonia e Veriut janë familjarë në 95 për qind të rasteve. Vec turistëve shqipfolës edhe të hujat kanë nisur të vijnë në zonën bregdetare. Që prej datës 25 maj kanë nisur charter-at nga Polonia e Çekia.

Ndërkohë që ka patur rezervime nga ukrainasit dhe bjellorusët. Operatorët thonë se është rritur interesi edhe nga Bullgaria e Serbia. “Më parë, turisti serb ka qenë sporadik, ndërsa këtë vit duan të organizohen me chartera dhe ka kompani të cilat po merren seriozisht me këtë pjesë. Përqendrimi dhe gjithë piku këtë vit do të jetë korrik-gusht”, thotë Blerim Norja, drejtues i një shoqërie turistike.

RISITË

Ide që funksionon, turizmi me gomone

Nga vend që prodhonte emigrantë që largoheshin me gomone nga vendi, sot Shqipëria është kthyer në destinacion turistik, që mirëpret turistë që vijnë me gomone. Besmir Lulaj lindi në vitin 1990, atëherë kur Shqipëria e dalë nga regjimi diktatorial me kufij të mbyllur, ishte e etur për botën e veçanërisht Europën. Të lidhur me Italinë nëpërmjet detit Jon, shqiptarët nisën emigrimin e paligjshëm. Së pari me anije ditën për diell, e më pas me gomone gjatë natës, për t’i shpëtuar policisë kufitare të shtetit fqinj.

Në ato vite gomonet morën shumë jetë njerëzish. Sot, 30 vite më pas, Besmiri drejton biznesin e familjes, Marina Bay Resort, një prej resorteve më të njohur në jug të Shqipërisë, në Vlorë. Ai ka gjetur një simbolikë të veçantë turizmi: sjelljen me gomone luksoze të turistëve italianëve nga Puglia, në Vlorë. “Për ne që e kemi jetuar një ndryshim kaq të shpejtë është edhe një lloj krenarie, pasi nga një vend që shkonim për të parë ëndrrën, pa marrë parasysh të gjithë risqet që mbartte një udhëtim i rrezikshëm, sot kthehemi në një vend që mirëpret turistët kuriozë, turistët e aventurës në një udhëtim tejet të sigurtë.” – thotë Besmiri.

Udhëtimi i sigurtë dhe i rehatshëm nga brigjet italiane në ato shqiptare zgjat rreth 2 orë e gjysmë. Ideja e bashkëpunimit mes Lulajt dhe partnerëve italianë lindi dy vite më parë gjatë një panairi turizmi. “Ka turistë që e kanë eksperiencë të parë dhe thjesht vijnë e ikin. Ndërkohë që këtë vit ne e shtuam gamën e ofertës, duke bërë një exchange/shkëmbim të turistëve.

Pra ata vijnë dhe qendrojnë tri ditë tek ne, ndërkohë që ne nisim një grup shqiptar që shkon e qendron tri ditë në Puglia, kryesisht në zonën e Otrantos, dhe secili merr eksperienca të ndryshme duke bërë të njëjtin itinerar.” – thotë Besmiri. Ndërkohë që Besmir Lulaj bëhet gati për këtë sezon veror për grupin e parë të turistëve italianë që vijnë me gomone luksoze, bregdeti i Vlorës rezulton të jetë tërësisht i prenotuar gjatë muajve korrik dhe gusht me turistë nga e gjithë bota. /DW

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.