Merr fund kriza diplomatike mes ‘kokave’ – Kina nxjerr nga burgu 2 kanadezët pasi SHBA liron drejtuesen e Huawei
Në një zgjidhje të papritur të krizës diplomatike midis Shteteve të Bashkuara, Kinës dhe Kanadasë, drejtuesja e Huawei Technologies Co. fluturoi në shtëpi ndërsa Kina liroi dy kanadezët e burgosur.
Për gati tre vjet, Meng Wanzhou, zyrtarja kryesore financiare e Huawei, ishte nën arrest shtëpiak në Vancouver ndërsa luftonte ekstradimin në SHBA me akuza mashtrimi. Përtej Paqësorit, Michael Kovrig dhe Michael Spavor – të arrestuar brenda pak ditësh nga arrestimi i Meng në dhjetor 2018 – vuanin në burgjet kineze, pengje të kapur në një rivalitet gjeopolitik midis SHBA dhe Kinës.
Ngërçi në dukje i pazgjidhshëm erdhi në një zgjidhje të shpejtë të Premten pasi Meng arriti një marrëveshje të shtyrë të ndjekjes penale me autoritetet amerikane për të zgjidhur akuzat penale kundër saj. Brenda disa orësh, Gjykata e Lartë e British Columbia e liroi atë dhe Meng u nis menjëherë për në aeroport për të hipur në një fluturim të vendosur nga Air China në Shenzhen, shtëpia e selisë së gjigantit kinez të teknologjisë.
Menjëherë pas kësaj, kryeministri Justin Trudeau njoftoi se dy Michael’s, siç njihen në Kanada, ishin gjithashtu në rrugën e tyre për në shtëpi.
Rasti i gjatë u bë një simbol i intensifikimit të rivalitetit gjeopolitik midis Shteteve të Bashkuara dhe Kinës, duke hedhur në lehtësim të madh rrezikun me të cilin përballen ata që kapen në mes. Brenda disa ditësh nga arrestimi i saj, autoritetet kineze burgosën dy kanadezët, duke shkaktuar një përballje diplomatike që ka kushtuar miliarda dollarë në humbjen e tregtisë dhe i ka çuar marrëdhëniet dypalëshe në pikën e tyre më të keqe në dekada.
Prokurorët në Brooklyn, New York, e kishin akuzuar Meng për mashtrim, duke e akuzuar atë se kishte gënjyer HSBC Holdings PLC për marrëdhëniet e biznesit të Huawei në Iran, si pjesë e një përpjekjeje për të shkelur sanksionet tregtare amerikane. Meng kishte mohuar çdo keqbërje dhe akuzoi SHBA për tejkalim caku.
Duke u shfaqur me video të Premten, Meng u deklarua e pafajshme në sallën e gjyqit në Brooklyn, por më pas pranoi se kishte mashtruar një institucion financiar në lidhje me operacionet e biznesit të Huawei në Iran. Juristët e qeverisë amerikane thanë se do të shtyjnë ndjekjen penale në këtë çështje dhe do t’i hedhin poshtë akuzat plotësisht deri më 1 dhjetor 2022 nëse Meng respekton kushtet e marrëveshjes, të cilat përfshijnë përmbajtjen nga thënia e çdo gjëje që bie ndesh me faktet e prokurorëve amerikanë në lidhje me rastin.
Në Kinë, tema e kthimit të Meng publikuar në mediat sociale të Shtunën, tërhoqi më shumë se 110 milion shikime në faqen e internetit të vendit të ngjashme me Twitter Weibo.
E përditshmja popullore e Partisë Komuniste tha në një postim në Weibo se ishte për shkak të “përpjekjeve të pamëshirshme” të Kinës, ndërsa Kryeredaktori i Global Times Hu Xijin tha në një postim se ai shpresonte se lirimi i Meng mund të ndihmonte në shkrirjen e marrëdhënieve të Kinës me Kanadanë dhe përmirësimin e lidhjeve me SHBA.
Që nga arrestimi i Meng gjatë një ndalese në aeroport në Vancouver, rasti i saj është shfaqur si pjesë e një përpjekjeje më të gjerë të qeverisë amerikane për të kontrolluar Huawei, të cilin Uashingtoni e ka cilësuar një kërcënim për sigurinë kombëtare. Partia Komuniste Kineze, nga ana tjetër, e pa ndjekjen e Meng – vajzës më të madhe të themeluesit të fuqishëm të Huawei – si një sulm të motivuar politikisht ndaj një prej kampionëve të saj kryesorë të teknologjisë.
Lirimi i dy kanadezëve është një triumf kritik për Trudeau, vetëm disa ditë pas zgjedhjeve kombëtare në të cilat ai u përball me kritika të ashpra nga konservatorët rivalë për trajtimin e marrëdhënieve të tij me Pekinin.
Kina i kishte lidhur në mënyrë të përsëritur rastet e dy Michaels, siç njihen në Kanada, me Meng, me një zëdhënës të Ministrisë së Jashtme që tha vitin e kaluar se ndalimi i ekstradimit të saj “mund të hapë hapësirë për zgjidhjen e situatës së dy kanadezëve”.
Spavor, një organizator i turneut kanadez, u dënua muajin e kaluar me 11 vjet për spiunazh. Ende nuk kishte një vendim për Kovrig-një analist me bazë në Hong Kong në Grupin Ndërkombëtar të Krizave dhe ish-diplomat kanadez-i cili u arrestua në të njëjtën ditë me Spavor. Dy burrat u arrestuan për më shumë se 1.000 ditë. (JapanTimes)
Edel Strazimiri / SCAN
*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.