Mjaltë pa bletë, qumësht pa lopë dhe vezë pa pula, është e mundur?!

Pas mishit, tani po punohet për të përftuar mjaltë, të bardhë veze dhe qumësht në laborator: ushqim sintetik për të pushtuar shijen dhe tryezën e konsumatorëve.

A është e mundur të bëhet mjaltë pa bletë, qumësht pa lopë dhe vezë pa pula? Me sa duket po: në laborator. Në fakt, ky është kufiri i fundit i “ushqimit sintetik”, i kryer nga kompani të ndryshme në të gjithë botën.

Kjo nuk është një risi absolute: mishi sintetik (ose i kultivuar, do të ishte më mirë të thuhet) ka përjetuar një rritje të konsiderueshme të konsumit gjatë pandemisë, dhe “djathrat” e bërë nga proteina bimore kanë dalë në treg prej disa kohësh. Por aroma, struktura dhe përvoja e ushqimit janë akoma larg atyre të produkteve origjinale.

Sidoqoftë, disa start-up po investojnë për të marrë ushqime sintetike që janë biologjikisht identike me ato me origjinë shtazore: mënyra më premtuese duket se është ajo e bazuar në maja dhe procese fermentimi të ngjashme me ato të përdorura në prodhimin e birrës.

MeliBio, për shembull, është një kompani e San Franciskos që, falë proceseve të përshtatshme të fermentimit, merr mjaltë që do të ishte identik me atë të prodhuar nga bletët. “Ne simulojmë atë që ndodh në koshere në laborator: bletët mbledhin polen dhe e shndërrojnë atë në elementet themelore të mjaltit, glukozës dhe fruktozës,” i tha Darko Mandich, themelues i kompanisë.

Në MeliBio, ky proces përsëritet duke përdorur fermentimin: një ushqim u sigurohet mikroorganizmave të veçantë, majave, të cilat e shndërrojnë atë në diçka tjetër. Kjo është ajo që ndodh me birrën: majatë tretin sheqernat dhe i shndërrojnë ato në alkool. Duke zgjedhur siç duhet elementin fillestar dhe familjen e majave, është e mundur të aktivizoni proceset e fermentimit të afta për të prodhuar pothuajse gjithçka: mjaltë, të bardhë veze, produkte qumështi.

Në Clara Food, një tjetër start-up kalifornian që prodhon të bardha vezësh artificiale, pretendon se produkti i tyre, si dhe me cilësi të shkëlqyeshme, është më i mirë se ai origjinal për të gjitha përdorimet e kuzhinës: konservohet më mirë, më gjatë dhe nuk ka probleme me ndotje me baktere ose antibiotikë.

Gjëja interesante për këto produkte është se ato mund të jenë, në një farë mase, të dizajnuara për përdorime specifike. Pra fermentimi mund të kontrollohet për t’i dhënë ushqimit karakteristika të caktuara: një djathë i destinuar për mbushjen e hamburgerave, për shembull, mund të “ndërtohet” për t’u shkrirë në një temperaturë të caktuar pa pasur nevojë të shtoni yndyrë, e cila, kur digjet, mund të lëshojë substanca të dëmshme.

Pas disa vitesh, këto produkte do të jenë gati për marketing: por si do të etiketohen? A është e drejtë t’i quash “vezë”, “djathë”, “mjaltë”? Sipas krijuesve të tyre (padyshim!) Po, sepse nga pikëpamja molekulare ato janë plotësisht identike me origjinalet.

Por përfundimisht ideja për të thirrur ata me një emër tjetër nuk duket se shqetëson kompanitë të cilat, përkundrazi, mund të përqendrohen në cilësinë superiore të produkteve të tyre për t’i dalluar ato nga produktet e “vjetra” të fermave. (FOCUS)

Edel Strazimiri / SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.