Ndryshimet klimatike po e ‘zhdukin’ Tokën gradualisht por sistematikisht!

Ata që thonë se ndryshimet klimatike dhe ngrohja globale nuk ekzistojnë ose nuk janë aq seriozë, duken si protagonisti i asaj lojë fjalësh të famshme. Ndryshimi i klimës po shfaq tashmë efektet e tij më ekstreme sot dhe çdo rritje e temperaturës, qoftë edhe gjysmë gradë, është e rëndësishme. Këto janë pikërisht dy aspektet themelore të ngrohjes globale. Shumë kërkime konfirmojnë se vitet tona janë një “pikë kthese” (temperatura tashmë është rritur me rreth 1 shkallë nga niveli i referencës së vitit 1880): sot, në fakt, më shumë metan se sa pritej vjen nga permafrost i Arktikut, i cili përshpejton ngrohjen globale; verërat e fundit kanë parë një valë të paprecedentë të të nxehtit; dhe uraganet dhe tajfunet kalojnë të dy oqeanet kryesore të botës.

Kushtet më ekstreme të motit janë aty për t’i parë të gjithë; pasoja të tjera, si rritja e nivelit të detit dhe ulja e akullit të detit Arktik, janë më pak të dukshme. Por vetëm sepse nuk e kuptojmë.

Aspekti i dytë që shkencëtarët këmbëngulin është ndryshimi midis një rritjeje të temperaturës prej 1,5 ° C dhe një prej 2 ° C, përsëri në lidhje me “bazën” e vitit 1880. Meqenëse numrat janë kaq të vegjël, ne priremi të banalizojmë ndryshimet midis një shkallë dhe dy, dy shkallë dhe katër. Në vend të kësaj, gjysmë shkalle më shumë, vlerësojnë klimatologët, do të bënte një ndryshim të dukshëm. Jo vetëm për jetën e njerëzve, por edhe për atë të shumë ekosistemeve dhe llojeve të kafshëve dhe bimëve. Me një rritje prej 2 ° C, pothuajse të gjithë shkëmbinjtë koralorë do të zhdukeshin, zjarret dhe valët e të nxehtit do të përfshinin planetin çdo vit, dhe ndërveprimi i thatësirave, përmbytjeve dhe temperaturave do ta bënte bujqësinë dhe shpërndarjen e ujit më pak të sigurt në mbarë botën.

Për Ditën e Tokës, le të shohim me detaje disa nga efektet që ka dhe do të ketë ndryshimi i klimës.

Ndikimi i ndryshimeve klimatike në zonën e Mesdheut është i tillë, saqë flasim për tropikalizimin, me temperatura të larta gjatë gjithë vitit dhe reshje të forta dhe të bollshme të përqendruara në disa periudha. Kësaj dukurie klimatike i shtohet edhe ngritja e nivelit të detit, pasojat e së cilës, të paktën në këtë zonë, janë të vështira për t’u vlerësuar. Mesdheu konsiderohet një det i mbyllur, pothuajse një liqen i shkëputur nga pjesa tjetër e ujërave detare, i lidhur me oqeanet vetëm nga ngushtica e Gjibraltarit e cila funksionon si një “kontrollues hidraulik”; megjithatë, këtu kalon një milion metër kub ujë në sekondë. Temperaturat më të larta ndikojnë gjithashtu në ekosistemet detare, dhe si rezultat speciet bimore dhe shtazore priren të lëvizin në veri. Kësaj i shtohen edhe speciet tropikale (të ardhura nga Kanali i Suezit) të cilat gjejnë në ujërat e detit tonë një temperaturë të përshtatshme dhe një mjedis më mikpritës.

Shumë specie kanë hyrë në këtë korridor të krijuar në 1869: disa prej tyre janë të padëmshme, ndërsa të tjerat mund të kenë një ndikim të madh në ekosistemet. Një nga pasojat më të rëndësishme të ndryshimit të klimës dhe rritjes së temperaturës është rritja e nivelit të detit, e shkaktuar vetëm pjesërisht nga shkrirja e akullit të Grenlandës dhe Antarktidës. Duhet konsideruar se uji i nxehtë merr më shumë vëllim se uji i ftohtë dhe për këtë arsye zgjerimi i masës së lëngshme rrit pashmangshëm nivelin e tij. Në çdo rast, dy kufijtë e rritjes të treguar nga IPCC do të kishin pasoja shumë të ndryshme: nëse temperatura rritet me 1,5 ° C, niveli i detit do të rritet midis 26 dhe 77 centimetra; nëse, nga ana tjetër, temperatura arrin 2 ° C, do të shtohen dhjetë centimetra. Pak? Sipas IPCC, dhjetë centimetrat do të rrezikonin dhjetë milionë njerëz më shumë se ata që tashmë janë në rrezik nga përmbytjet. Kombet e tëra ishullore (shtete të përbëra nga ishuj të vegjël, si Maldivet dhe Kiribati) dhe qytetet shumë afër bregdetit, si Venecia, Nju Orleani dhe Nju Jorku, mund të zhduken nën ujë.

Dioksidi i karbonit në ajër arriti në 419 pjesë për milion në qershor 2021. Dhe kjo shkakton acidifikimin e oqeanit, pra uljen e pH-së (indeksi që mat aciditetin ose bazicitetin e një lënde). Një det pak më acid është i dëmshëm për kafshët e mësuara të jetojnë në një mjedis bazë (dmth një pH më i madh se 7), si polipet e koraleve ose shumë lloje krustacesh që ndërtojnë një “shtëpi” karbonat kalciumi rreth tyre. Nëse temperatura rritet me 1,5 ° C, shkëmbinjtë koralorë do të reduktohen me 70-90% dhe praktikisht të gjitha (më shumë se 99%) do të humbasin me 2 ° C rritje. Zhdukja e tyre do të prekte miliona njerëz që jetojnë në brigjet e brezit tropikal dhe që jetojnë nga peshkimi dhe turizmi. Përveçse do të ndikojë te koralet, ngrohja do të shkaktojë zhvendosjen e shumë specieve detare, të cilat do të lëvizin më në veri dhe për pasojë disa ekosisteme do të ndryshojnë strukturën e tyre. Kjo gjithashtu do të ulë produktivitetin e zonave të peshkimit dhe akuakulturës, me një ndikim të madh në popullsinë lokale.

Pasojat e rritjes së temperaturës do të jenë serioze nëse rritja kufizohet në 1,5 ° C, por do të përkeqësohen shumë nëse temperatura kalon 2 ° C. Valët e të nxehtit do të rriten dhe po kështu do të rritet përhapja e sëmundjeve, si sëmundja Lyme dhe infeksionet bakteriale. IPCC thotë gjithashtu se ndryshimi i klimës do të sjellë rreziqe më të mëdha sëmundjesh dhe vdekjesh, dhe zjarre më intensive. Rritja e temperaturave ekstreme do t’i bëjë disa zona, veçanërisht në vendet tropikale, krejtësisht të pabanueshme. Vdekshmëria do të ndryshojë në varësi të shpejtësisë së ndryshimit, llojit të banesës, aksesit në ajër të kondicionuar dhe faktorëve të tjerë.

Një nga efektet e ndryshimit të klimës që çon në ngrohjen globale është ai i shkrirjes së akullit. Nëse Antarktida tani për tani është e mbrojtur nga fenomeni, edhe falë shtrirjes së saj dhe ujërave që e rrethojnë, akulli i Polit të Veriut është në rënie të mprehtë. Nëse rritja e temperaturës mbetet në një maksimum prej 1.5 ° C, oqeani Arktik do të jetë pa akull një herë në 100 vjet. Nëse arrin 2 ° C, do të zhduket plotësisht çdo dhjetë vjet. Problemi më serioz i akullit të Arktikut, megjithatë, është ulja e akullit “të lashtë”, më shumë se pesë vjeç; që formon bazën e kapakut polar. Pa të, ekziston rreziku që akulli i ri i qëndrueshëm të mos formohet më kurrë. Pa këtë mjedis, shumë specie si arinjtë polarë, deti dhe narvalët do ta kenë të vështirë të mbijetojnë. FCS

Edel Strazimiri / SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.