Pse dhëmbët e pjekurisë dalin kaq vonë?!

Hyrja e tyre në skenë i jep një pritje të dhimbshme jetës së të rriturve: dhëmbët e pjekurisë, të cilët zakonisht shpojnë mishrat e dhëmbëve midis moshës 16 dhe 25 vjeç, shfaqen shumë më vonë se dhëmbët e tjerë përfundimtarë. Pse?

Para së gjithash për arsye hapësire. Në mënyrë që ky rresht i tretë i dhëmballëve të hyjë në gojë, duhet të prisni që nofullat e poshtme dhe të sipërme të rriten mjaftueshëm: në ato të fëmijëve thjesht nuk ka vend. Me kalimin e moshës, kockat e fytyrës shtrihen dhe krijohet hapësira për daljen e dhëmbëve të pjekurisë, tashmë të pranishëm (“të përfshirë”) në mishrat e dhëmbëve. Megjithatë, shpesh nofullat nuk rriten deri në atë pikë sa të sigurojnë një dalje pa dhimbje, gjë që nuk krijon probleme për dhëmbët e tjerë. Në këto raste, heqja e tyre është e nevojshme.

Paraardhësit tanë parahistorikë duhej të përtypnin mish shumë të fortë, rrënjë, perime të papërpunuara dhe fruta të thata, ushqime të ngurta që stimulonin një rritje të konsiderueshme të nofullës. Përkundrazi, dietat moderne bazohen kryesisht në ushqime të buta që janë të lehta për t’u kafshuar: kjo është arsyeja pse kockat e gojës shpesh nuk zhvillohen në potencialin e tyre të plotë sot.

Një arsye tjetër për shfaqjen e vonshme të molarëve të tretë është dobia e tyre. Njeriu është primat dhe si i tillë ka gjenet për të zhvilluar dhëmbët e pjekurisë, por ai nuk ka aq shumë nevojë për to sot. Në të kaluarën ndodhte më shpesh humbja ose konsumimi i dhëmballëve të tjera duke përtypur ushqim të fortë: dhëmbët e pjekurisë përdoreshin si “këmbë”. Sot është më e vështirë për të zëvendësuar dhëmballët e parë ose të dytë, por te ata që kanë humbur disa, dhëmbët e pjekurisë janë programuar të dalin dhe të kryejnë atë funksion. FCS

Edel Strazimiri / SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.