Pse nuk po funksionon COVAX, sistemi që do shpërndajë vaksinat në vendet e varfëra?

Është një paralajmërim i zymtë për të ardhmen e pandemisë: që pa qasje globale në vaksinat, COVID-19 është këtu për të qëndruar.

Një studim i porositur nga Dhoma Ndërkombëtare e Tregtisë vlerësoi se ekonomia globale do të humbte $ 9.2 trilionë (€ 7.6 trilionë) nëse qeveritë dështojnë të sigurojnë që vendet në zhvillim të kenë akses në vaksinat COVID-19.

Vendet me të ardhura të ulëta janë duke u mbështetur në përpjekjen globale për të siguruar vaksinat: COVAX (i njohur zyrtarisht si COVID-19 Vaccines Facility Global Access), i cili drejtohet nga Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH), Koalicioni për Inovacione të Gatishmërisë Epidemike (CEPI ) dhe Gavi, Aleanca e Vaksinave.

Por a është e mjaftueshme? Ja një vështrim se si po bëhet shpërndarja e vaksinave.

Ideja origjinale e COVAX ishte të koordinonte blerjet në nivel global për të siguruar që vendet e varfëra të mos ishin në pamundësi për të blerë vaksina. Por, në praktikë, ai funksionon më shumë si një projekt i ndihmës, thonë ekspertët.

Nisma për të përshpejtuar aksesin në vaksinat COVID-19 u krijua për herë të parë në fund të Prillit 2020 dhe tani planifikon të shpërndajë më shumë se 330 milion doza vaksinash në 145 vende në një raund fillestar të shpërndarjes deri në Qershor 2021.

Do të mbulojë mesatarisht 3.3% të popullsisë totale në ato vende që variojnë nga të pasurit, si Kanada dhe Zelanda e Re, të cilët paguajnë për vaksinat, në vende të tilla si Siria dhe Jemeni, të cilët i marrin ato përmes dhurimeve ndërkombëtare.

Programi ka dy pjesë – një për 98 vende që paguajnë për vaksinat e tyre dhe një tjetër që quhet COVAX AMC për 92 vende me të ardhura të ulëta dhe të mesme të cilat variojnë nga Nigeria, India dhe Ukraina në Siri, Afganistan dhe Jemen.

Qëllimi është të sigurohen vaksinime për “të paktën 20% të popullsisë” të këtyre vendeve me të ardhura të ulëta deri në fund të vitit 2021 për të bërë “një ndikim shumë real drejt ndalimit të përhapjes së pandemisë”, tha një zëdhënës i Gavi për Euronews.

Kanadaja aktualisht është i vetmi vend i G7 që do të marrë vaksina përmes COVAX dhe u kritikua në shtëpi pasi njerëzit pyetën nëse po merrte vaksina nga vendet e varfra.

Shumë ekspertë dhe aktivistë humanitarë po bëjnë presion që vaksinimet të shpërndahen në mënyrë më të barabartë, duke paralajmëruar se nëse vendet në zhvillim nuk kanë qasje në vaksina, kjo mund të shkaktojë probleme të mëdha. Shumë organizata humanitare po avokojnë për një përpjekje më të drejtë për të filluar, duke kërkuar që Mbretëria e Bashkuar dhe BE të ndajnë doza para se të vaksinojnë të rinjtë.

Por ka të bëjë edhe me rritjen e prodhimit të këtyre vaksinave të çmuara. Një mënyrë që shumë vende shpresojnë ta bëjnë këtë është duke kërkuar që kompanitë farmaceutike të jenë më transparente dhe të ndajnë informacionin me pjesën tjetër të botës. Afrika e Jugut dhe India i kanë kërkuar Organizatës Botërore të Tregtisë të pezullojë ligjet e pronësisë intelektuale për të rritur njohuritë dhe disa thonë se duhet të ketë më shumë përpjekje për sektorin privat, i cili mori shuma të mëdha parash publike, për të trajnuar të tjerët të përdorin teknologjinë e vaksinave.

SCAN
Burimi: Euronews

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.