Pse parashikimi i motit është më pak i besueshëm për shkak të CoViD-19?!
Sipas një studimi të fundit një nga pasojat e mbylljeve të Covid ishte përkeqësimi i cilësisë së parashikimeve të motit, veçanërisht në periudhën afatshkurtër.
Ata që ngritën këtë çështje ishin meteorologët nga Global Systems Lab i Administratës Oqeanike dhe Atmosferike Globale në Boulder, Colorado, i cili vuri në dukje një rënie drastike në saktësinë e parashikimeve të motit që nga fillimi i pandemisë CoViD-19, duke arritur kulmin sidomos në muajt Mars dhe Prill të vitit 2020 kur e gjithë bota praktikisht ishte ndalur.
Dhe pikërisht me rastin e Ditës Botërore të Meteorologjisë, këtë vit kushtuar “Oqeanit, klimës dhe motit”, kush është origjina e kësaj uljeje të saktësisë së parashikimeve të motit. Studiuesit, të udhëhequr nga Eric James, gjurmuan këtë përkeqësim të aftësive të tyre parashikuese në uljen e papritur të trafikut ajror komercial të shkaktuar nga Covid.
Në fakt, aeroplanët janë të pajisur me instrumente të shumtë për zbulimin e kushteve të motit në lartësi të madhe: temperatura, lagështia, shpejtësia e erës. Këto të dhëna ndahen në kohë reale me institutet meteorologjike të cilët i përdorin ato për të azhurnuar vlerat fillestare të kërkuara nga modelet e parashikimit.
Vetëm në Shtetet e Bashkuara, para pandemisë, fluturimet e planifikuara transmetuan rreth 700,000 vëzhgime në tokë në ditë.
Mungesa e lëvizjes së avionit dhe zvogëlimi konsekuent i të dhënave në dispozicion ka zvogëluar saktësinë dhe besueshmërinë e rezultateve të prodhuara nga këto modele. Përfundimet e studimit u botuan në numrin e fundit të Journal of Applied Meteorology and Climatology.
Disa vjet më parë të njëjtët shkencëtarë i bënë vetes pyetjen: çfarë do të ndodhte me modelet tona nëse papritmas trafiku ajror bllokohej ose kufizohej rreptësisht? Nga simulimet e kryera ata vunë re se një ulje prej 80% e fluturimeve tregtare do të kishte zvogëluar të dhënat e disponueshme për modelet e parashikimit me të njëjtën përqindje, duke shkaktuar një përkeqësim të besueshmërisë së rezultateve përfundimtare.
Sot fluturimet tregtare janë zvogëluar me rreth 50% në krahasim me epokën para-covid dhe si pasojë vëzhgimet e motit që ata dërgojnë në stacionet tokësore gjithashtu janë ulur ndjeshëm.
Këto të dhëna, theksojnë meteorologët, janë të rëndësishme sepse ushqejnë jo vetëm modelet që gjenerojnë parashikimet e motit që ne përdorim çdo ditë, por edhe ato që përdoren nga vetë linjat ajrore për planifikimin e fluturimeve. (FOCUS)
Edel Strazimiri / SCAN
*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.