“Rikthimi i mumies” – Shkencëtarët rikrijojnë zërin e priftëreshës 3000 vjet pas vdekjes

Shkencëtarët kanë përmbushur dëshirën e priftëreshës egjiptiane të mumifikuar pas vdekjes duke rikrijuar zërin e tij nga skanimet e bëra me reze X dhe në 3D.

Priftëresha jetoi gjatë sundimit politikisht të paqëndrueshëm të faraonit Ramses XI, midis 1099 dhe 1069BC.

Si priftëreshë në Tebë, Nesyamun do të kishte nevojë për një zë të fortë për detyrat e tij rituale, të cilat përfshinin të kënduarit. Kur Nesyamun vdiq, zëri i saj ra në heshtje, por 3000 vjet më vonë, një ekip studiuesish e kanë rikthyer atë në jetë.

Ata e kanë bërë këtë duke prodhuar një kuti zëri në 3D bazuar në traktin vokal të Nesyamun, e cila u skanua për të krijuar një version sa më të saktë. Duke përdorur një tingull artificial të laringut, ata sintetizuan një tingull me zanore që synonte të ishte i ngjashme me zërin e Nesyamun.

Besohet të jetë projekti i parë në llojin e tij për të rikrijuar me sukses zërin e një personi të vdekur përmes mjeteve artificiale. Në të ardhmen, studiuesit shpresojnë të përdorin modele kompjuterike për të rikrijuar fjali të plota me zërin e Nesyamun.

Teknika e rikrijimit të zërit “na ka dhënë mundësinë unike për të dëgjuar zërin e dikujt të vdekur”, tha bashkëautori i studimit Joann Fletcher. “Ishte dëshira e Nesyamun që të dëgjohej në jetën e përtejme, e cila ishte pjesë e sistemit të besimit të saj fetar dhe gjithashtu është shkruar në të vërtetë në arkivolin e saj”.

Studiuesit u shprehën gjithashtu se procesi i krijimit të tingullit ishte shumë i vështirë por për fatin e tyre, trupi i tij i mumifikuar ishte i ruajtur mirë.

Hapi tjetër për studiuesit do të jetë përdorimi i modeleve kompjuterike “për të gjeneruar fjalë dhe për të krijuar fjali.

Nesyamun ishte një priftëreshë në tempullin e Amunit në kompleksin Karnak në Thebes. Ajo ishte në kategorinë e priftërinjve wab, që do të thoshte se kishte arritur në një nivel të caktuar pastrimi dhe për këtë arsye ishte lejuar të afrohej në statujën e Amunit në vendin më të shenjtë të brendshëm të tempullit.

Mbetjet e mumifikuara të Nesyamun janë në ekspozitë në Muzeun e Qytetit Leeds.

SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.