Shekulli XXI, çfarë tipari kryesor kërkohet nga një punonjës?
Është ora 9:00 e mëngjesit dhe sapo ke hedhur këmbën në ambientet e brendshme të kompanisë në të cilën punon, apo të zyrës tënde, me qëllimin pozitiv për të pasur një ditë sa më produktive. Tring! Një mesash në telefon. Patjetër që do ta kontrollosh, por nuk qenka asgjë me rëndësi; një njoftim për një lajm të fundit.
Vazhdon rrugën për në tavolinën tënde, e pa kaluar as tre minuta një tjetër zhurmë, kësaj here nga grupi i miqve të ngushtë, ku njëri prej tyre pyet mbi një gjë të cilën edhe mund ta kishte kërkuar në ‘google’, megjithatë, si mik/ mikeshë, ti bën për t’i kthyer përgjigje. Je që je, hap dhe ‘Facebook’ për të parë postimet e fundit, ose ndonjë rrjet tjetër social në të cilin je aktiv.
Dhe ja ku je, ka kaluar një orë dhe ende nuk ke filluar asnjë punë nga të cilat kishe planifikuar. Sapo fillon të përqendrohesh, vjen një tjetër, e një tjetër zhurmë nga celulari. Pa e kuptuar, ke filluar të ‘urresh’ celularin tënd, ndërkohë që nga ana tjetër, është i domosdoshëm për t’u lidhur me njerëzit, vetëm se e gjen veten më të lidhur nga sa e kishe parashikuar.
Ajo dita produktive për të cilën po mendoje, iku, si shumë ditë të tuat, prej shumë kohësh. Në shekullin e XXI, cilësitë më të rëndësishme për një punonjës, janë ndryshe ato të një shekulli më parë, mirëpo shpesh ne nuk i kushtojmë vëmendjen e duhur këtyre cilësive.
Mungesa e përqendrimit vjen me një ‘çmim’
Sfida në punë, sigurisht, ka qenë përherë mbajtja larg e gjërave/ njerëzve që na shpërqendrojnë, por ditët e sotshme, natyra e shpërqendrimeve ka ndryshuar. Sasia e informacionit që gjenerojmë, shpejtësia me të cilën këto informacione qarkullojnë, apo aksesi i gjithanshëm në internet, e ka forcuar dozën e shpërqendrimit dhe e ka bërë më të vështirë rezistencën ndaj tij.
Mirëpo, sa është kostoja e gjithë kësaj? Në 1971, psikologu Herbert A. Simon tha se informacioni i pasur do të thotë mungesë të diçkaje tjetër; përqendrimit. Kjo ishte e vërtetë dekada më parë, mirëpo sot, është më e vërtetë se kurrë.
Aftësia më e rëndësishme që një punonjës duhet të ketë në shekullin XXI
Vendet e punës po ndryshojnë me shpejtësinë e erës, e në një të ardhme të afërt do të ketë një kategorizim të shoqërisë në dy krahe: ata që e lejojnë vëmendjen e tyre të shkojë për të tjerët dhe jetojnë në funksion të të tjerëve, si dhe atyre që me shumë krenari e quajnë veten ‘të pashpërqendrueshëm’. Studimet tregojnë se si vëmendja dhe përqendrimi janë lënda e parë e krijimtarisë dhe lulëzimit të njeriut në një shoqëri.
Në epokën e automatizimit, i cili është në rritje, punët më të kërkuara janë ato që kërkojnë zgjidhje të problemeve, e ato lloj përdorimi të zgjuarsisë i cili vjen vetëm nga një përqendrim i thellë. Pra, e thënë shkurt, të mos jesh i hutuar është domosdoshmëria e shekullit XXI. Shumë ekspertë, përfshirë Adam Grant, të cilët kanë thënë se suksesi dhe lumturia u përkasin njerëzve që mund të kontrollojnë vëmendjen e tyre, kanë adresuar rëndësinë që ka përqendrimi.
Si të kontrollojmë faktorët shpërqendrues?
- Redukto numrin e mesazheve që merr
Marrja e mesazheve qoftë në numrin e celularit apo nga bisedat e nisura/ vazhduara në rrjetet sociale janë një nga faktorët që ‘vjedhin’ më së shumti kohën. Mirëpo si mund të reduktosh numrin e mesazheve që merr? Përgjigju më pak, do të marrësh më pak. Edhe pse truri jonë ka një ‘dobësi’ për të kthyer përgjigje, shumica mesazheve që marrim, nuk janë emergjente, andaj një pjesë të tyre mund t’i lësh për një moment të dytë, deri sa të fillosh edhe mos t’i marrësh më.
- Përzgjidh grupet e chat-it
Grupet e chat-it… Shumë problematike! Edhe pse grupet e chat-it supozohet të mbledhin disa njerëz në një diskutim, në fakt janë 4, 5, 6, etj. mendje të ndryshme, me disponibilitet të ndryshme, të cilët do të nisin një bisedë në mëngjes dhe mbyllin në mbrëmje. Grupet e chat- it duhet t’i përdorësh si sauna, sygjeron një studiues, të futesh një herë, të rrish aq sa e sheh të mjaftueshme dhe të dalësh. Bëhu përzgjedhës, sa më i vogël grupi, aq më mirë. Dil nga çdo grup ku mendon se nuk është rrethi jot i ngushtë apo i domosdoshëm i punës, por je gjendur për inerci.
- Mbyll njoftimet që merr
Kujdesu që nga çdo aplikacion të marrësh sa më pak njoftime, të atyre të cilat nuk janë një domosdoshmëri për punën tënde. Për shembull, ti nuk mund të bllokosh numrin e telefonit, pasi kontaktet e tua të punës duhet të kenë hapësirën e kontaktit, por mund të mbyllësh njoftimet nga Facebook, Instagram, qoftë WhatsApp. Në këtë mënyrë, do të fitoni shumë më shumë qetësi nga telefoni juaj.
- Fshini aplikacionet e panevojshme
Sa më pak rrëmujë, aq më të shëndetshëm dhe në paqe. Rishikoni aplikacionet tuaja dhe hiqni çdo aplikacion të panevojshëm për ju, ose dhe aplikacionet tuaja të preferuara. Nëse këtë e keni të pamundur, atëherë hapini vetëm në kompjuter apo lap top.
- Kujdes nga kolegët!
Ndërprerjet kanë tendencën të ulin kënaqësinë e përgjithshme në punë si dhe të rrisin shkallën e gabimeve. Një studim nga universiteti i Kalifornisë tregon se 88% e gabimeve të bëra në punë, bëhen në momentet kur kolegët shpërqendrohen nga kolegët. Një tabelë në tavolinën tuaj, një shënim, i natyrës ‘Mos më ndërprit’, ‘Po punoj, nuk dua të shkëputem’ do të ishte një mënyrë e sjellshme për të ‘parë punën tuaj’.
Jenida Vladi/ SCAN
*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.