Shkrirja ‘apokaliptike’ e liqeneve akullnajorë / Nga se shkaktohet dhe a mund të ndalohet?

Një numër në rritje njerëzish po kërcënohet nga përmbytjet e shkaktuara nga shkrirja e liqeneve akullnajore, kanë paralajmëruar shkencëtarët.

Ndërsa planeti ngrohet dhe akullnajat tërhiqen, uji i shkrirë grumbullohet dhe formon liqene, shpesh si rezultat i akullit që vepron si një digë. Që nga viti 1990, vëllimi, sipërfaqja dhe numri i këtyre liqeneve akullnajorë është rritur me 50% globalisht. Kur këto liqene bëhen shumë të mbushura, ekziston rreziku që ato të mund të thyhen, duke lëshuar vëllime të mëdha uji dhe duke shkaktuar përmbytje katastrofike.

Disa liqene janë më të rrezikshëm se të tjerët, dhe ka më shumë të ngjarë të rezultojnë në ato që njihen si përmbytje të shpërthimit të liqenit akullnajor (GLOF). Stephan Harrison, një profesor i klimës dhe ndryshimit të mjedisit në Universitetin Exeter, tha: “Ato për të cilat shqetësohemi janë luginat shumë të pjerrëta malore në Ande dhe në Himalaje, ku kemi akullnajë që tërhiqen në luginat e tyre të pjerrëta me shumë mundësi që copa buzë malit të bien në liqene. ”

Korrelacioni midis rritjes së temperaturave dhe përmbytjeve të liqenit akullnajor është i ndërlikuar. Ndërsa formimi dhe rritja e liqenit akullnajor mund t’i atribuohet ndryshimit antropogjenik të klimës, shkaktarët që mund të shkaktojnë përmbytje katastrofike shpesh janë për shkak të faktorëve jo-klimatikë siç janë gjeometria e digës, tërmetet, ortekët e akullit ose shkëmbinjve në liqen ose reshjet ekstreme të shiut.

D.B – SCAN
Burimi: The Guardian

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.