Shndërrimi i gazit ndotës në gur – Ky startup ka zbuluar një mënyrë për të kthyer karbonin në shkëmbinj!

Një startup në Islandë po trajton një pjesë kyçe të enigmës së ndryshimeve klimatike duke e kthyer dioksidin e karbonit në shkëmbinj, duke lejuar që gazi serë të ruhet përgjithmonë në vend që të shpëtojë në atmosferë dhe të bllokojë nxehtësinë.

Carbfix me bazë në Rejkjavik kap dhe shpërndan CO2 në ujë, më pas e injekton atë në tokë ku shndërrohet në gur në më pak se dy vjet. Dikur konsideruar si një ëndërr tubash, kapja dhe ruajtja e CO₂ është bërë në vitet e fundit një zonë me interes të jashtëzakonshëm për investitorët e profilit të lartë.

Teknologjia mund të funksionojë në dy mënyra. E para quhet “kapje e karbonit”, ku gazi bllokohet nga tymosja e fabrikave dhe termocentraleve përpara se të ikë në atmosferë. Një proces i dytë, më sfidues, është “heqja e karbonit” – tërheqja e CO₂ nga ajri rreth nesh. Kapja e karbonit mund të zvogëlojë emetimet e një kompanie ose qeverie në zero, ndërsa heqja e karbonit mund të ndihmojë në kompensimin e emetimeve të tij, apo edhe ta bëjë ndikimin e tij negativ, duke marrë më shumë CO₂ nga ajri se sa prodhon.

Carbfix po i bën të dyja. Ajo po rrit projektin e saj në termocentralin gjeotermik Hellisheidi për të kapur emetimet e karbonit ndërsa ato lëshohen dhe është në partneritet me startupin zviceran Climeworks AG që ndërton makina për të kapur CO₂ direkt nga ajri. Ndërsa impiantet gjeotermale tashmë janë klasifikuar si energji e rinovueshme, ato prodhojnë një pjesë të vogël të CO₂ që do të gjenerohej nga një impiant gazi natyror.

Kur bëhet fjalë për kapjen e karbonit, uzina Hellisheidi është në gjendje ta bëjë këtë me një kosto më të lirë sesa blerja e kredive të karbonit. Procesi i tij kushton rreth 25 dollarë për ton, krahasuar me çmimin aktual prej rreth 40 euro për ton në Sistemin e Tregtimit të Emetimeve të BE-së, mjeti kryesor i politikës së bllokut për të reduktuar emetimet.

ETS e BE-së u krijua përpara se kapja direkte e ajrit të bëhej një teknologji e zbatueshme dhe aktualisht nuk pranon kredi për kapjen e drejtpërdrejtë të ajrit. Megjithatë, një numër në rritje analistësh thonë se kompensime të tilla do të duhet të bëhen pjesë e programit për të siguruar që Evropa të përmbushë objektivin e saj të Marrëveshjes së Gjelbër për t’u bërë neutrale ndaj klimës deri në vitin 2050.

Carbfix lindi nga një projekt kërkimor dhe u themelua në 2007 nga Reykjavik Energy, Universiteti i Islandës, CNRS në Francë dhe Instituti i Tokës në Universitetin Columbia. Është në pronësi të Reykjavik Energy. Teknologjia mbështetet në bazaltet, ku uji i gazuar reagon me elementë të tillë si kalciumi, magnezi dhe hekuri, duke formuar karbonate që mbushin hapësirat boshe në shkëmbinjtë nën tokë. Carbfix po punon gjithashtu me institucionet kërkimore për ta bërë teknologjinë të zbatueshme për llojet e tjera të shkëmbinjve.

Kompania synon të arrijë në 1 miliard ton metrikë CO₂ të ruajtur përgjithmonë në vitin 2030. Potenciali global i ruajtjes duke përdorur teknologjinë është më i madh se emetimet nga djegia e të gjitha lëndëve djegëse fosile në tokë, sipas Carbfix. Europa teorikisht mund të ruajë të paktën 4,000 miliardë ton CO₂ në shkëmbinj, ndërsa SHBA mund të ruajë të paktën 7,500 miliardë ton. Fortune

Edel Strazimiri / SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.