Skenaret/Si Gjermania mund ta gjejë një lider nëse Merkel largohet para kohe? 5 pyetje dhe 5 përgjigje
Kancelarja gjermane Angela Merkel ka thënë gjithnjë se e dëshiron një mandat të katërt, edhe pasi vitin e kaluar la detyrën si liderë e kristiandemokratëve. Por tashmë shqetësimet shëndetësore kanë sjellë pikëpyetje nëse ajo mund të vazhdojë të udhëheqë ekonominë më të madhe në Europë deri në vitin 2021 ndërsa në sfond duket një procesi i ri zgjedhor.
Çfarë mund të ndodhë në Gjermani nëse kryetarja më jetëgjatë e qeverisë në Bashkimin Europian vendos të lërë mandatin më herët? Ajo që ka më shumë gjasa që të ndodhë është një proces i parakohshëm zgjedhor por fillimisht makineria kushtetuese duhet të vihet në lëvizje.
Pse ka shqetësime për shëndetin e saj?
Merkel, që mbushi 65 vjeç me 17 korrik, ka shfaqur probleme shëndetësore të paktën tre herë në publik, duke u dridhur. Kjo ka ngritur shqetësime të shumta lidhur me shëndetin e saj për herë të parë në 14 vite që është kancelare. Ajo ka thënë pak ditët e fundit për këtë çështje, duke u bërë bisht pyetjeve të reporterëve lidhur me analizat shëndetësore.
Çfarë ndodh nëse ajo jep dorëheqjen?
Nëse Merkel do të njoftojë dorëheqjen e saj, presidenti gjerman Frank-Walter Steinmeier do të duhet të emërojë një kancelar të ri në detyrë derisa të zgjidhet lideri i ri nga Bundestagu. Skenari më i mundshëm është që Steinmeier të emërojë zëvëndëskancelarin si kujdestar, pra si kanvelar në detyrë.
Ai është ministri i Financave Olaf Scholz, 61 vjeçar, një socialdemokrat që mund të ketë ambiciet e tij për t’’u bërë kancelar.
Si gjendet lideri i ri?
Pasi zgjidhet kancelari në detyrë, Bundestagu do të kërkojë të zgjedhe një kancelar të ri. Është përgjegjësia e presidentit për të propozuar një kandidat të ri por ai duhet ta bëjë këtë në konsultime të ngushta me ligjvënësit e Bundestagut dhe me partitë në pushtet. Kandidati normalisht duhet të jetë nga koalicioni në pushtet ose partia kryesore.
Në rast se asnjë kandidat nuk merr shumicën absolute në 14 ditët e para të votimeve të para, atëhere duhet të mbahet një proces i dytë votimi. Këtë herë kandidati me më shumë vota avancon. Nëse edhe në këtë rast kandidati nuk merr shumicën, atëhere presidenti ka një zgjidhje: ose të caktojë atë si kancelar ose të shpërndajë Bundestagun dhe të shpallë zgjedhjet e parakohshme që duhen mbajtur brenda 60 ditëve.
Çfarë mund të ndodhë?
Gjithçka varet se kur Steinmeier mund të nominojë një kandidat që kanë të dy anët e koalicionit qeverisës. Gjithsesi gjasat janë që të ketë zgjedhje të parakohshme.
A ka precedent për këtë?
Pak a shumë. Në 1974 kancelari i Gjermanisë Perëndimore Willy Brandt, u përfshi në një skandal pasi shefi i stafit dha dorëheqjen. Atëhere presidenti Gustav Heinemann emëroi zëvëndëskancelarin Walter Scheel që të drejtojë qeverinë përkohësisht.
Ndërkohë koalicioni socialdemokrat ra dakord që të emëronte ministrin e Financave Helmut Schmidt si pasues të Brandt. Bundestagu zgjodhi Schmidt si kancelar të ri 9 ditë më pas dhe ai shërbeu në këtë detyrë për 8 vite.
Bl0omberg/Përshtati në shqip: SCAN
*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.