SOS Toka: Temperaturat nuk kanë qenë kurrë kaq të larta prej 12 mijë vitesh

Planeti ynë është më i nxehtë tani sesa ka qenë në 12,000 vitet e fundit: ngrohja globale antropogjene, e lidhur me emetimet masive të CO2, ka çuar Tokën në regjistrimin e temperaturave të papara ndonjëherë që nga ekzistenca e qytetërimeve njerëzore. Ne jemi duke ecur në një “territor të pashkruar” nga modelet e klimës që ishin parashikuar dhe përshkruar mjaft mirë deri më sot. Këto janë konkluzionet e një studimi të rëndësishëm të botuar në Nature, i cili sqaron një keqkuptim në lidhje me klimën e së kaluarës debatuar vazhdimisht nga skeptikët e krizës së klimës.

Keqkuptimi është e ashtuquajtura “enigmë e temperaturës Holocene”, epoka gjeologjike në të cilën ndodhemi, një periudhë ndër-akullnajore që filloi 11,700 vjet më parë. Modelet e klimës përshkruajnë ngrohjen e vazhdueshme nga fillimi i Holocenit deri më sot; megjithatë, vlerësimet e temperaturave globale që vijnë nga analiza e fosileve detare tregojnë një kulm të ngrohjes rreth 6000 vjet më parë e ndjekur nga një periudhë ftohjeje, dhe për këtë arsye nga një rritje e re e temperaturave nga Revolucioni Industrial e më tej.

Ky hendek i dukshëm midis praktikës dhe teorisë ka bërë që disa të vënë në dyshim besueshmërinë e modeleve klimatike dhe është shfrytëzuar nga skeptikët për të ngulitur dyshimin se temperaturat moderne në të vërtetë nuk ishin më të larta se ato të periudhës së hershme të “ngrohtë” të Holocenit. Dhe nëse ajo fazë u pasua nga një ftohje globale, pse duhet të besojmë se bota po ngrohet?

Në vend të kësaj, studimi tregon se, në kundërshtim me të dhënat e sugjeruara nga sondazhet e mëparshme gjeologjike, temperaturat mesatare vjetore globale janë rritur gjatë 12,000 viteve të fundit dhe se ngrohja globale e shkaktuar nga njerëzit ka shtypur në mënyrë të rrezikshme përshpejtuesin në këtë trend, duke i ngritur ato në nivele të panatyrshme: tani jemi 2.5 ° C më shumë se 12,000 vjet më parë dhe përqendrime më masive të CO2 prej 160 pjesësh për milion sesa në atë kohë. Praktikisht nuk ka mospërputhje midis asaj që tregojnë fosilet detare dhe asaj që thanë modelet klimatike. Nga erdhi keqkuptimi atëherë?

Për t’iu përgjigjur kësaj, studiuesit nga Universiteti Rutgers – Neë Brunsëick (SHBA) ekzaminuan përbërjen kimike të fosileve gëlqerore foraminifere, organizma me një qelizë që jetojnë në sipërfaqen e oqeanit dhe që kur vdesin vendosen në fund të detit. Këto mbetje të shtresuara regjistrojnë në mënyrë të besueshme temperaturat e oqeanit tokësor dhe, rrjedhimisht, temperaturat atmosferike. Deri më tani, megjithatë, mendohej se ata mund të siguronin informacion mbi temperaturat vjetore dhe nuk konsiderohej që këta organizma ujorë të shumohen në verë, periudha e tyre “e lulëzimit”.

Përveç kësaj, ndryshimet në ekscentricitetin e orbitës së Tokës mund të çojnë në periudha me temperatura më të ngrohta se zakonisht në verë dhe më të ftohta se zakonisht në dimër, ndërsa mesatarja vjetore ndryshon pak. Ky është gjithashtu një fenomen i njohur që nuk është marrë parasysh në të kaluarën. (Focus)

Edel Strazimiri / SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.