Të ardhurat në Ballkan, 50 vite për të kapur Europën – Zeneli: Shkak për emigrim, dëmton në terma afatgjatë
Emigracioni në vendet e Ballkanit Perëndimor shkaktohet parësisht nga dëshpërimi i lartë ekonomik dhe institucional. E këtij mendimi është Valbona Zeneli, drejtoreshë e programit për Detin e Zi dhe Euroazinë pranë Qendrës Europiane për Studime Sigurie “George C. Marshall”.
Në një intervistë për European Western Balkans ajo shprehet se diferencat në të ardhura dhe institucione mes rajonit dhe Europës Perëndimore po zgjerohen. Nëse të ardhurat mesatare për frymë në Ballkanin Perëndimor janë 4,936 dollarë, sa 14% e mesatares së vendeve të BE (34,860 dollarë), atëherë është e dukshme se pse është kaq e fortë tërheqja drejt emigrimit në BE.
“Do t’i duhen Ballkanit Perëndimor 25036 vite për të dyfishuar të ardhurat dhe mbi 50 vite për të arritur mesataren europiane. Kjo është një llogaritje shumë e thjeshtë. Ekonomistët përdorin “rregullin 72” që pohon se të ardhurat dhe prodhimi dyfishohen në një normë rritjeje mesatare prej 7% çdo dekadë. Kjo do të thotë se vendet e rajonit do të duhet të kenë një mesatare rritjeje prej 7% që të arrijnë të ardhurat për frymë në 10 mijë dollarë në vitin 2027”, thotë Zeneli.
Nga ana e tij emigracioni masiv, sidomos i të rinjve të kualifikuar, krijon më shumë probleme për rajonin në terma afatgjatë, se sa ndreq ato. Edhe nëse remitancat mund të arrijnë deri në 10% të PBB, ato nuk do të zgjasin përgjithmonë pasi këta të rinj do të krijojnë familjet e tyre në perëndim.
“Në terma afatgjatë, emigracioni i të kualifikuarve dëmton rajonin, Ndonëse magnituda ende është shumë e vështirë të llogaritet pa të dhëna të besueshme, zakonisht shtetet e vogla janë humbësit më të mëdhenj të largimit të trurit. Largimi i të rinjve dhe të kualifikuarve redukton konkurrueshmërinë e rajonit”, shprehet Zeneli.
Sipas saj, zgjidhja përbëhet nga një strategji e thjeshtë me dy hapa.
“Një, forcimi i institucioneve dhe politikave ekonomike që krijojnë mjedisin që inkurajon të rinjtë të qëndrojnë dhe të kenë mundësi në atdhe.
Dy, promovimi i rikthimit të emigrantëve, “thithja e trurit”, duke tërhequr punëtorë të kualifikuar sërish në atdhe, me programe serioze që janë të financuara plotësisht dhe janë të zbatuara seriozisht”, shton ajo.
Sa i takon ndihmës që vendet marrin nga Bashkimi Europian, Zeneli përshëndet nismat si procesi i Berlinit, që vërtetojnë se zgjerimi i unionit nuk ka përfunduar. Megjithatë, ajo shprehet se fondet e dhëna nuk janë plotësisht të mjaftueshme. Ajo çka i duhet Ballkanit Perëndimor është një tip i ri i “planit Marshall”, për të shpejtuar zhvillimin ekonomik, por me një kusht, që vendet të jenë vërtetë të gatshme të bashkëpunojnë me njëri-tjetrin.
A.H./SCAN
*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.