Truke gjenetike për të rritur rendimentin e prodhimit të drithërave!

Duke gjymtuar aktivitetin e një çifti gjenesh me dy goditje të sakta nga CRISPR, është e mundur të rritet produktiviteti i një fushe misri me 10%, dhe ai i një fushe orizi me 8%. Një vepër e botuar në Science kërkon në traditën mijëvjeçare bujqësore dhe në mundësitë që ofron redaktimi i gjeneve për mënyra të reja për të garantuar sigurinë globale të ushqimit – duke filluar nga baza e çdo diete, drithërat.

Misri dhe orizi, përkatësisht drithërat më të kultivuara dhe më të konsumuara nga njeriu, kanë histori dhe gjeografi shumë të ndryshme të zbutjes. Ajo e misrit do të kishte ndodhur në Meksikë, ndërsa përdorimi i orizit në kuzhinë i ka rrënjët në Kinë. Megjithatë, përzgjedhja nga stina në stinë, e farave më të mira nga fermerët nga pacienti ka bërë që këto drithëra të zhvillojnë tipare të ngjashme gjenetike, në një shembull të konvergjencës evolucionare.

Xiaohong Yang, një shkencëtar në Universitetin Bujqësor të Kinës në Pekin, ka hartuar gjenomin e misrit dhe orizit dhe ka identifikuar 490 çifte gjenesh që duket se kanë funksione të ngjashme në të dy drithërat. Shumë nga këto gjene janë të përfshirë në metabolizmin e niseshtës dhe i bëjnë kokrrat më ushqyese. Por dy në veçanti kanë tërhequr interesin e studiuesit: ata janë KRN2 dhe OsKRN2, i pari i pranishëm në misër dhe i dyti në oriz, dhe duket se luajnë një rol në përcaktimin se sa produktive do të jetë një kulturë. Në fakt, ato përcaktojnë se sa kokrra misri ose sa kalli (d.m.th. degët e ngarkuara me lule në bimën e orizit) do të lindin.

Të dy gjenet janë më të dobishme kur fiken. Duke përdorur CRISPR për të çaktivizuar aktivitetin e KRN2, bima e misrit prodhon dy rreshta të tjerë kokrrash dhe rendimenti i të korrave rritet me 10%. Nëse gjeni OsKRN2 heshtet në oriz, fitohen rezultate të ngjashme: rritet numri i kallinjve dhe kultura “maja” me 8%. Tani studiuesit po studiojnë edhe gjenin KRN2 në grurë dhe disa varietete të egra të drithërave, të cilat zakonisht kanë një rendiment më të ulët, por i tolerojnë më mirë temperaturat e larta. Çështja është të kuptojmë nëse është e mundur të futen gjenet që rrisin rendimentin në këto bimë, jo të zbutura, por më rezistente ndaj ndryshimeve klimatikeasc. FCS

Edel Strazimiri / SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.