Turqia shqetësohet për Biden – Si do të jenë marrëdhëniet e reja të Erdogan me SHBA-në

Me Joe Biden, Presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan ndoshta nuk do të jetë në gjendje të ndikojë në politikën e SHBA me një telefonatë të thjeshtë, siç kishte bërë herë pas here me Donald Trump.

Por kjo nuk do të thotë që presidenti i zgjedhur i SHBA do ta largojë Turqinë larg, përkundrazi duke shpresuar të ri-angazhojë aleatin strategjik gjeografikisht dhe të fuqishëm ushtarakisht të NATO-s me kushte më të ashpra, thonë analistët.

Të dy vendet janë gjithashtu në mosmarrëveshje për mbështetjen e SHBA-së për një milici kurde në luftën kundër grupit të Shtetit Islamik në Siri. Ankaraja i sheh kurdët sirianë të mbështetur nga SHBA si terroristë që kërcënojnë sigurinë e Turqisë.

Sidoqoftë, lidhja personale midis Trump dhe Erdogan ndihmoi në zbutjen e shumë dëmeve. Tani, me Trump në dalje, “Erdogan ka një arsye për t’u shqetësuar”, shkruajti analisti i Institutit të Lindjes së Mesme Gonul Tol në një shënim kërkimi.

Më shumë se dy ditë pasi fitorja e Biden u njoftua nga mediat amerikane, zyrtarët turq qëndruan në heshtje në mënyrë të dukshme, duke thënë se ata do të komentonin vetëm kur rezultatet të ishin “zyrtare”.

“Nën një administratë të Biden, marrëdhëniet midis Uashingtonit dhe Ankarasë padyshim do të fillojnë me tension dhe frikë nga të dy palët,” shkroi Asli Aydintasbas i Këshillit Evropian për Marrëdhëniet e Jashtme.

Biden gjithashtu sugjeroi që SHBA “të inkurajojnë” figurat e opozitës për t’i lejuar ata “të marrin dhe të mposhtin Erdogan”. Zëdhënësi i Erdoganit Ibrahim Kalin tha se vërejtjet treguan “injorancë të pastër, arrogancë dhe hipokrizi”.

Zyrtarët turq megjithatë këmbëngulin se ata do të punojnë me çdo administratë të SHBA. “Ne i vendosim marrëdhëniet tona mbi politikën e partisë,” tha të Premten Ministri i Jashtëm turk Mevlut Çavusoglu. Media turke gjithashtu ka spekuluar se, duke ndjerë fitoren e tij, Ankara kontaktoi ekipin e Biden para votimit. “Turqia po përgatitet për Biden,” tha gazetari Murat Yetkin në një uebinar javën e kaluar.

Edhe nën qeverisjen Trump, marrëdhënia ishte e tensionuar mbi Mesdheun lindor, ku Ankaraja po kërkon për gaz natyror në ujërat e pretenduara nga Qipro dhe Greqia. Sekretari i Shtetit të SHBA-së Mike Pompeo vizitoi Greqinë në shtator për të treguar mbështetje për Athinën.

“Ankaraja ka frikë se Biden mund të krijojë lidhje edhe më të ngushta me Greqinë dhe të bëhet edhe më e ashpër me Turqinë,” tha Tol.

Një nga pyetjet më të menjëhershme është nëse Biden do të sanksionojë Turqinë për blerjen e një sistemi të mbrojtjes ajrore ruse të teknologjisë së lartë. Megjithëse sanksionet kanë mbështetje dypalëshe në Kongres, Trump ndërmori hapin më pak ndëshkues për të hequr Turqinë nga programi i avionëve luftarakë stealth të SHBA F-35.

“Një administratë e Biden ka të ngjarë të ketë të njëjtat shqetësime si administrata Trump se vendosja e sanksioneve ndaj Turqisë do të tjetërsojë një aleat ende të rëndësishëm të NATO-s,” shkroi Aydintasbas.

Në mënyrë të ngjashme, Trump mbështeti Erdogan ndaj Halkbank të drejtuar nga Turqia, të cilin prokurorët amerikanë dyshojnë për pjesëmarrje në një skemë shumë miliarda dollarëshe për të shmangur sanksionet ndaj Iranit.

Një gjykatës federal i Manhattan do të fillojë të dëgjojë çështjen në mars dhe Erdogan thuhet se ka telefonuar Trump për të prishur hetimin e Halkbank, duke përdorur të njëjtën linjë të drejtpërdrejtë që ai përdori për të ndikuar në politikën e SHBA në Siri.

Por “në planin afatgjatë, administrata e Biden do të jetë më e dobishme për Turqinë,” tha Yetkin.

“Biden është një politikan me përvojë, ai do të sillet më racionalisht dhe veprimet e tij do të jenë më të parashikueshme.”

SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.