157 pako proshutë dhe 1000 euro djathë: Pse supermarketet duhet të tatohen për mbeturinat e ushqimeve?!

Aktivisti mbeturinave të ushqimit, Matt Homewood nga Danimarka, shprehet se për të ekspozuar praktikat tronditëse të biznesit të shitësve me pakicë ai futet edhe brenda plehrave për të gjetur prova konkrete.

Që nga fillimi i faqes së tij në Instagram, An Urvest Harvester, në vitin 2019, ai ka parë të gjitha llojet e prodhimeve të hedhura, nga shtresa e grumbuj buke deri tek fruta dhe perime të pacenuara të cilat nuk duhej të ishin hedhur kurrë.

Pavarësisht fitimit të një çmimi të Kombeve të Bashkuara për aktivizimin e tij, ai thotë se ende nuk ndihet fitimtar pasi ai vijon të hasi maja malesh me mbeturina ushqimore, në baza ditore.

Zbulimi i sekreteve të pista të supermarketeve

Gjatë këtyre dy viteve të fundit, Matt thotë se ka kuptuar se edhe pse mbeturinat globale të ushqimit janë një çështje komplekse, ajo po trajtohet në mënyrë joracionale. Ndërsa raportet kryesore si Programi i Kombeve të Bashkuara për Mjedisin 2021 Indeksi i Mbeturinave të Ushqimit citojnë supermarketet si pjesë e problemit, faji më i madh i ngarkohet derës së konsumatorit.

Megjithatë, mbeturinat ushqimore të zinxhirit tregtar të furnizimit janë një çështje krejtësisht e veçantë dhe padyshim shumë më e madhe. Kjo është për shkak se kompanitë futin mbeturinat e ushqimit në modelet e tyre fitimprurëse të biznesit, ndërsa konsumatorët thjesht po i nxjerrin pagat e tyre nga dritarja kur humbin ushqim në shtëpi.

Kur personi mesatar mendon për ‘mbeturinat e ushqimit’, ata me siguri mendojnë për disa mollë të kalbura të shtrira në një grumbull plehrash. Ajo që ata me siguri nuk mendojnë është:

• 157 pako proshutë
• 900 vaska me krem ​​lope
• 800 vezë
• 300 tuba majoneze
• 300 litra qumësht lope
• 180 qese kafeje
• 1000 euro djathë

E megjithatë kjo është pikërisht ajo që vërejtur Matt në supermarketet e mia lokale në Kopenhagën. Vetëm në vitin 2021, kam gjetur viç uruguajan në plehra në tri raste të veçanta. Distanca midis Montevideo dhe Kopenhagën është 11.980 kilometra.

Në aspektin mjedisor, viçi është një nga ushqimet më shkatërruese në planet, dhe megjithatë është një gjetje shqetësuese e zakonshme në plehrat e supermarketeve. Dhe nuk janë vetëm supermarketet daneze. Shumë aktivistë të bazuara në Global North postojnë dëshmi të përditshme se sa ushqim i ngrënshëm hidhet çdo ditë.

Kjo epidemi e mbeturinave të ushqimit ka ndikime të gjera te njerëzit dhe planeti. Para pandemisë COVID-19, 2 miliardë njerëz vuanin nga pasiguria ushqimore. Raportet e fundit të IPCC dhe WWF tregojnë se krizat e klimës dhe biodiversitetit po përkeqësohen.

Me mbeturinat globale të ushqimit përgjegjëse për 8 % të emetimeve të gazrave serrë, organizata e zgjidhjeve klimatike Project Drawdown vlerëson se ‘Reduktimi i Mbetjeve të Ushqimit’ si zgjidhja më efektive për të mbajtur ngrohjen globale brenda 2 ° C.

Gërmimi në mbeturinat ushqimore të Danimarkës

Matt vendosi të përqendrohej në vendin e tij të birësuar, ironikisht i njohur për ‘qëndrueshmërinë’ e tij, pra Danimarka. 2,790 supermarketet e Danimarkës hedhin 96,000,000 kilogramë ushqim në vit (domethënë 230,400,000 vakte), edhe pse ndërsa të dhënat e shitësve jepen në baza vullnetare, skepticizmi është rendi i ditës.

Meqenëse mediat janë kaq të fokusuara në sigurimin e kompostimit të majave të karotës, vlen të përmendet se një qytetar danez hedh dëm 48 kg ushqim në vit. Pra, në bazë të personit, një supermarket prodhon 717 herë më shumë mbetje se një danez mesatar.

Sidoqoftë, në mënyrë thelbësore, shumë më tepër mbeturina ushqimore ndodhin më tej në zinxhirin e furnizimit, shumica e tyre shkaktohen nga mënyra se si supermarketet e fuqishme bëjnë biznes me furnizuesit e tyre. Në Danimarkë, përpunuesit e ushqimit humbasin 385,000,000 kg ushqim çdo vit. Deri në 43 % të këtyre mbeturinave janë ushqime “të shëmtuara” që nuk plotësojnë standardet e rrepta kozmetike të supermarketeve.

Këto kritere të sakta janë përgjegjëse për pothuajse të gjitha mbeturinat vjetore të ushqimit të 44,000,000 kg të fermerëve. Për shembull, shitësit me pakicë francezë konsiderojnë se çdo patate me përmasa më të vogla se 35 mm ose më shumë se 70 mm nuk shiten dhe kështu refuzohen. Këto refuzime mund të arrijnë në 20 % të të korrave të një fermeri.

Dhe standardet strikte janë vetëm një nga pasojat e shumta të oligopolit të shitësve.

Pra, si të zgjidhet ky skandal i madh i supermarketeve?

Le të fillojmë me jo-zgjidhjet. Modeli i dhurimit bamirës është i gabuar – bankat ushqimore dhe supermarketet sociale WeFood rifitojnë vetëm 1.8 % të mbeturinave ushqimore të shitësve danezë.

Përzierja e mbeturinave të ushqimit në supermarkete dhe varfëria ekonomike nuk ka rezultuar në zgjidhjen e asnjë prej çështjeve, siç theksojnë vazhdimisht akademikët dhe OJQ -të. Shitësit me pakicë përdorin aplikacione si Too Good To Go si mjete për larjen e gjelbër, pasi vendosin një kufi në numrin e qeseve të shitura ditore (afërsisht pesë në ditë në një supermarket danez) – pavarësisht sasisë së ushqimit që do të skadojë.

Pra, cilat janë zgjidhjet, atëherë?

Aktualisht Matt është duke bashkë organizuar një propozim qytetar për të kërkuar nga Parlamenti danez debatet mbi praktikat plaçkitëse të shitësve. Shumica e mbeturinave të ushqimit në supermarkete po ndodhin sepse çmimet mbahen shumë të larta për një kohë të gjatë në lidhje me datat ligjore të ‘skadimit’. Me zbritje më të mëdha dhe më afatgjata, ushqimi ka më shumë gjasa të shitet në vend që të përfundojë në kosh.

Një taksë e konsiderueshme e mbeturinave të ushqimit do të nxisë supermarketet të investojnë në teknologjitë e shumta në dispozicion për të thjeshtuar operacionet e tyre.

Për shembull, mjetet e inteligjencës artificiale të Whywaste përmirësojnë parashikimin, Wasteless ofron zgjidhje dinamike të çmimeve, Gander and Throw No More dixhitalizon produktet me zbritje për konsumatorët vendas, barkodet 2D të GS1 përmirësojnë mundësitë e menaxhimit të aksioneve dhe Apeel i mban produktet të freskëta për dy herë më gjatë.

Qeveria mund të lehtësojë shitjet duke ulur TVSH -në prej 25 % për mallrat me zbritje.

Transparenca më e madhe në lidhje me raportimin e të dhënave të mbetjeve ushqimore kërkohet me kontrolle të verifikuara në mënyrë të pavarur. Strategjitë tepër të kujdesshme të etiketimit gjithashtu kanë nevojë për rindërtim – një prodhues francez i kosit tregoi se 45 ditë pas datës së ‘përdorimit të tij’, kosi përbënte zero rrezik për shëndetin.

Një Korrëse Urbane ka bashkuar mijëra njerëz të tronditur nga gjendja e sistemit ushqimor global. “Fushata e ardhshme shpresojmë se do t’i rregullojë gjërat, por ne kemi nevojë për 50,000 nënshkrime deri në dhjetor. Pra, shikoni për peticionin, përhapni fjalën dhe shkoni të eksploroni plehrat tuaj në supermarkete.” (EN)

Edel Strazimiri / SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.