9 ‘fakte shkencore’ që u ka mësuar shkolla por tani nuk janë më të vlefshme

Trupi ynë i njohurive shkencore është vazhdimisht në rritje dhe ndryshim. Zbulimet ose studimet e reja shpesh çojnë në ndryshime të teorive të vjetra dhe ndonjëherë madje i zhvlerësojnë ato komplet. Kjo do të thotë se disa nga “faktet” që keni mësuar në shkollë nuk janë domosdoshmërisht më të vërteta. Më poshtë janë disa shembuj të atillë.

Miti: Neandertalët ishin të pazhvilluar dhe jo inteligjentë.  

Dëshmi e artit neandertal në shpellat e Evropës tregojnë se neandertalët në fakt ishin të zhvilluar. Kushërirët tanë të zhdukur gjithashtu krijuan mjete dhe zbukurime nga guri dhe kocka, bënë zam tar nga lëvorja e thuprës që u lejonte atyre të bashkëngjitnin doreza prej druri në vegla guri, dhe gatuanin me zjarr.

Miti: Devetë ruajnë ujin në gungat e tyre.

Devetë depozitojnë yndyrën, të cilën e djegin për karburant kur udhëtojnë në distanca të gjata me burime të kufizuara. Një deve mund ta përdorë atë yndyrë për të zëvendësuar ushqim me vlerë rreth tre javë, sipas Animal Planet. Janë qelizat e kuqe të gjakut të deveve që e lejojnë atë të kalojë një javë pa pirë ujë. Për dallim nga krijesat e tjera, devetë kanë qeliza të gjakut në formë ovale që janë më fleksibël dhe u lejojnë atyre të ruajnë sasi të mëdha uji.

Miti: lakuriqët e natës janë të verbër.

Shumë lakuriqë nate mbështeten në ekolokimin për të lëvizur, por kjo nuk do të thotë se ata nuk mund të shohin.

Miti: Qumështi është i mirë për kockat.

Pjesa më e madhe e hipotezave në lidhje me qumështin vijnë nga fushatat e marketingut. Ata na thonë se të rriturit duhet të pinë tre gota qumësht në ditë, kryesisht për kalcium dhe vitaminë D, dhe se fëmijët duhet të pinë dy deri në tre gota për të ndërtuar kocka të forta. Sidoqoftë, studime të shumta nuk kanë gjetur asnjë lidhje midis pirjes së qumështit (ose marrjes së shtojcave të kalciumit dhe vitaminës D) dhe përjetimit të më pak frakturave të kockave.

Miti: Pirja e alkoolit vret qelizat e trurit.

Alkooli mund të dëmtojë lidhjet midis qelizave tuaja të trurit, por në të vërtetë nuk i vret ato. Gjithsesi, shumë studime kanë zbuluar se pirja e tepërt në periudha të gjata mund të dëmtojë trurin.

Miti: Diamantet vijnë nga qymyri.

Diamantet dhe qymyri përbëhen të dy nga karboni, por shumica e diamanteve të Tokës janë shumë më të vjetra se qymyri. Diamantët gjithashtu formohen shumë më thellë në mantelin me presion të lartë të Tokës, përmes një procesi që nuk ka asnjë lidhje me qymyrin. Qymyri, ndërkohë, gjendet në koren e Tokës.

Miti: Marsi është një shkretëtirë me pluhur të kuq pa ujë.

Të dhënat tre vjeçare sugjerojnë se një liqen me ujë të lëngshëm mund të nën akujt polar të Marsit, tha një studim i publikuar vitin e kaluar.

Miti: Atomet, blloqet ndërtimore të materies, përbëhen vetën nga elektrone, protone dhe neutrone.

Atomi bëhet shumë më i vogël dhe më kompleks se kaq. Fizika kuantike parashikon 18 lloje të grimcave elementare, 16 prej të cilave janë zbuluar nga eksperimente. Protonet dhe neutronet janë të përbërë nga kuarke, të cilat mbahen së bashku me gluonë.

Miti: Asgjë nuk lëviz më shpejt se drita.

Drita lëviz me 299,792,458 metra në sekondë në vakum, por ngadalësohet kur udhëton nëpër substanca të ndryshme. Për shembull, drita lëviz me rreth 75% të asaj shpejtësie përmes ujit dhe rreth 41% të asaj shpejtësie përmes diamantit. Materia e zgjeruar e hapësirës gjithashtu tejkaloi shpejtësinë e dritës gjatë Big Bang, dhe fizikantët mendojnë se kuarcet kuantike mund të tejkalojnë gjithashtu rregullin.

D.B – SCAN
Burimi: Bussiness Insider

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.