“Argument” – Periudha pas tërmetit. Si e përballoi Shqipëria financiarisht dhe teknikisht tragjedinë?

Në mbrëmjen e sotme në emisionin “Argument” nga Enio Civici tashmë 9 ditë pas tërmetit shkatërrimtar që goditi Shqipërinë me 26 nëntor, diskutimi po fillon të zhvendoset rreth mënyrës se si vendi ynë do të rimëkëmbet.

Duke filluar nga ekspertiza, buxheti, verifikimet në banesa, si do të veprohet me familjet e dëmtuara dhe cilat do jenë mënyrat operative që shteti ynë do ta përballojë këtë krizë.

Të ftuar për të folur rreth kësaj teme ishin Ines Muçostepa, Igli Kondi, Edmond Dushi dhe Edvin Libohova

Kryetarja e Unionit të Tregtisë,  Ines Muçostepa si përfaqësuese e biznesit shqiptar ka bërë paraqitjen e saj se e përballoi këtë fatkeqësi ky sektor. Sipas saj, sipërmarrësit nga Shqipëria dhe Kosova kanë qenë të parët në ofrimin e ndihmave dhe ndërkohë po punohet për të tërhequr edhe fonde nga Unionet e jashtme tregtare:

“Mund të themi fare mirë dhe me përulje karshi çdo sipërmarrësi shqiptar, të cilët që nga dita e parë kanë sjellë fonde për këtë situatë. Ata dhanë shembullin e parë konkret në ndihmë të dëmtuarve. Ne si Union kemi kërkuar ndihmën e tyre dhe mund të themi se sensibilizimi ka qenë i menjëhershëm. Si në fonde dhe në mallra ka pasur goxha ndihma, edhe nga sipërmarrësit e Kosovës si në ndihma emergjence, por edhe për të plotësuar nevojat duke arritur në shifrën e plot 200 tonë mallrave të dërguara. Rajoni është gjithashtu goxha aktiv me ndihmat e tyre. Po bashkëpunojmë dhe me Dhomat e Tregtisë së Jashtme, me të cilat ne kemi bashkëpunim. Ne i kemi kanalizuar fondet tek portali qeveritar dhe mendojmë se është e rëndësishme të ketë një kanal të centralizuar. Duam të dimë se si fondet do të bëhen transparente dhe gjithashtu duam të shohim planet e Rindërtimit, duke qenë se jemi dhe pjesë e Komitet Kombëtar.”

Edvin Libohova, ka shpjeguar situatën financiare dhe përballimin e kësaj krize nga shoqëritë e sigurimit, të atyre njerëzve që kishin kryer sigurimin vullnetar të banesave. Në fjalën e tij ai u shpreh se ka ardhur momenti i duhur që të diskutohet miratimi i ligjit për sigurimin e detyrueshëm në raste fatkeqësish:

“Shoqëritë e Sigurimit padyshim janë në gjendje për përballimin e kësaj krize dhe po e menaxhojnë atë mjaft mirë. Faktikisht shumica e tyre ishin në lojë që nga 21 shtatori, me shumë banorë që kërkonin dëmshpërblimin. Deri më tani numri i çështjeve ka shkuar deri në 1900. Kryesisht janë raste të lidhura me procesin e kredimarrjes dhe nga të cilat shumë raste i kanë përgatitur dosjet për të proceduar me pagesat. Nga pikëpamja financiare nuk ka asnjë problem, pasi shumica e dëmshpërblimit do të paguhet nga risiguruesit, të cilat janë disa nga kompanitë më të fuqishme në botë.

Kjo ka një të keqe për tregun sepse risiguruesit do të kërkojnë tarifa më të larta për ata që duan të sigurohen në vazhdim.

Për mendimin tim në këtë situatë ka ardhur koha të hapet debati i sigurimit të detyrueshëm në raste fatkeqësish, pasi duhet një ligj që do të shpëtojmë të gjithë. Nuk mund të jetë më në mënyrë  vullnetare sigurimi, pasi edhe në shtete si Turqia është e detyrueshme. Në këtë skemë mund të përfshihet edhe shteti duke paguar për shtresat në nevojë dhe që mund të kursejë shumë kosto në të ardhmen, në rastin e një fatkeqësie tjetër natyrore.”

Edmond Dushi përfaqësues nga Instituti i Sizmiologjisë mendon se tërmeti  është në trendin e tij drejt shuarjes dhe nga këto momente e tutje njerëzit duhet të qetësohen. Sipas tij, infrastruktura e sizmologjisë në Shqipëri ka mjaft probleme:

“Në stacionin e Durrësit kemi pasur disa probleme, pasi duhen vendosur disa rezerva back-upi për të operuar në mënyrë të pavarur. Regjistrimi këtu është i cunguar. Në gjuhen tonë ne i themi këtyre stacionet e lëkundjeve të forta, të cilat i shërbejnë shumë periudhës së post-tërmetit, më së shumti pjesës së studimeve inxhinierike.

Në këto momente që jemi tani me këto pasgoditjet me magnitudë shumë më të vogël duhet të qetësohemi patjetër, sepse aktiviteti shkon nga pika më  fortë drejt qetësisë së tij. Tani, kemi hyrë në fazën drejt shuarjes, ku çdo gjë do të shkojë drejt normalitetit.”

Ndërkohë Igli Kondi inxhinier i mirënjohur shqiptar ka folur për ndërtesat e dëmtuara dhe se si Shqipëria e përballoi këtë tërmet nga ana inxhinierike, duke nënvizuar se Instituti i Ndërtimit e ka bërë detyrën e tij:

“Dua t’i tërheq punonjësve të Ministrisë së Brendshme, për të qartësuar termat teknikë të pallateve dhe banesave në informacionet që japin. Ne duhet t’i referohemi të gjitha objekteve me termin “ndërtesa”, për t’ja bërë punën më të lehtë ekspertëve. I parë nga një këndvështrim ky tërmet solli mjaft viktima dhe dëme materiale, por nga ana tjetër duhet të konstatojmë edhe disa gjëra reale. Durrësi dhe Tirana janë zonat më të banuara në Shqipëri, me numrin e banesave shumë të mëdha. Po të hapim tabelën e klasifikimit të tërmeteve shohim që ato me 9 ballë regjistrohen tek më të fortit dhe se me këtë forcë mund të prishen edhe ndërtesat me strukturë shumë të mirë. Duke parë sasinë e ndërtesave të dëmtuara, mund të themi që situata është e pranueshme.

Unë besoj që Instituti i Ndërtimit ka funksionuar. Inxhinierët e kanë kryer detyrën e tyre dhe me këtë fortësi tërmeti mendoj se nëse nuk do të ishte punuar mirë profesionalisht do të kishte edhe më shumë ndërtesa të dëmtuara.”

SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.