Babagjyshi i Vitit të Ri, Santa Claus dhe Ded Moroz-i rus!

Megjithëse Santa Claus bazohet kryesisht tek Shën Nikolla, një peshkop i krishterë i shekullit të 4-të nga Licia (tani në Turqi), figura është gjithashtu e ndikuar fuqishëm nga feja e hershme norvegjeze. Shën Nikolla ishte i njohur për bamirësinë tij për të varfrit. Në shumicën e vendeve europiane, Shën Nikolla ende portretizohet si një peshkop me mjekër, i veshur me rroba klerikësh. Ai u bë një i shenjtë mbrojtës i shumë grupeve, veçanërisht fëmijëve, të varfërve dhe prostitutave.

Ndër fiset e hershme gjermane, një nga hyjnitë kryesore ishte Odin, sundimtari i Asgardit. Ekzistojnë një sërë ngjashmërish midis disa prej arratisjeve të Odinit dhe atyre të figurës që do të bëhej Santa Claus.

Kur kolonët holandezë mbërritën në Amsterdamin e Ri, ata sollën me vete praktikën e tyre të lënies së këpucëve jashtë Shën Nikollës për t’i mbushur me dhurata. Ata gjithashtu sollën emrin, i cili më vonë u shndërrua në Santa Claus.

Ded Moroz ose Babadimri, versioni sllav i Santa Claus, kohë më parë u bë simboli i dimrit rus, i Vitit të Ri dhe i dhuratave. Zakonisht ai shoqërohet nga mbesa e tij Snegurochka duke hipur në një pemë me gjelbërim të përhershëm në një trojkë tradicionale ruse, një sajë të tërhequr nga tre kuaj pranë.

Dhuruesi origjinal rus ishte Shën Nikolla, Shenjti Mbrojtës i vendit, festa e të cilit festohet më 6 dhjetor. Imazhi i Shën Nikollës buron nga imazhi i një heroi tjetër – Morozko i lashtë. Në folklorin rus Morozko është një hero dhe kovaç i fuqishëm që lidh ujin me ngricat e tij “hekuri”. Morozko nuk ishte armiqësor me njerëzit – ai i ndihmoi ata dhe u dha atyre dhurata të mrekullueshme.

Në përralla, Morozko herë është i sjellshëm dhe herë i keq. Për të qenë të saktë, ai është i sjellshëm ndaj punëtorëve dhe zemërmirëve, por jashtëzakonisht i ashpër me të këqijtë dhe dembelët. Dhe nuk ka të bëjë vetëm me drejtësinë. Më tepër bëhet fjalë për dy personalitete që jetojnë në një person magjik.

Ded Moroz dhe komunistët

Më 1917, me Revolucionin Bolshevik, Ded Moroz u dëbua në mërgim. Ai konsiderohej një lloj perëndie për fëmijë, gjë që ishte e palejueshme gjatë kohës sovjetike, kur udhëheqësit rusë ishin kategorikisht kundër çdo manifestimi të fesë. Por vetëm 20 vjet më vonë Ded Moroz u kthye në vend dhe festimet e Vitit të Ri u bënë publike. Që atëherë, Ded Moroz dhe Snegurochka shfaqen në natën e Vitit të Ri, duke vënë dhurata nën bredhin që fëmijët t’i gjejnë në mëngjes.

Edel Strazimiri / SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.