Brazili ‘pushtohet’ nga peshq fluoreshentë!

ë fund të viteve 1990, në Singapor, një grup shkencëtarësh krijuan një lloj të ri peshku në laborator. Ose më mirë: ata morën zebrafish (Danio rerio), cyprinide shumë të zakonshme të akuariumit vendas në Azi, dhe i modifikuan gjenetikisht për t’i bërë ato fluoreshente. Ideja ishte krijimi i kafshëve roje, në të cilat fluoreshenca aktivizohet vetëm në prani të substancave toksike në ujë.

Por GloFish, siç quheshin (nga shkëlqimi), ishin gjithashtu shumë spektakolare për t’u parë, dhe kështu u bënë një produkt komercial, një nga më të kërkuarit nga akuaristët në të gjithë botën – veçanërisht fillestarët meqenëse qiprinidet janë veçanërisht të qëndrueshme. Dhe pikërisht kjo rezistencë është një nga arsyet pse, 20 vjet më vonë, peshqit fluoreshentë janë bërë një rrezik për ekosistemet e lumenjve të Brazilit, siç zbulohet nga një studim i botuar në Studime mbi Faunën Neotropike dhe Mjedisin.

Ka GloFish të të gjitha ngjyrave, ose pothuajse, të cilët kanë emra që janë po aq të tingëlluar dhe spektakolar sa pamja e tyre: Electric Green (jeshile elektrike), Starfire Red (e kuqe zjarri yjor), Vjollca Galactic (vjollcë galaktike); dhe duke qenë se ato janë të lehta për t’u mbajtur dhe shitur si ëmbëlsira, tufat e cyprinideve fluoreshente janë të përhapura në të gjithë botën. Dhe siç ndodh gjithmonë kur një specie aliene futet në një vend tjetër, disa ekzemplarë kanë arritur të shpëtojnë nga rezervuarët e tyre dhe të shpërndahen në mjedis: kjo është ajo që ndodhi në Pyllin Atlantik, në Brazilin juglindor, një nga më të pasurit në biodiversitetit të botës.

Sipas André Magalhães, autori i parë i studimit që zbuloi të arratisurit, këta peshq zebra u arratisën nga një fermë në rajonin Muriaé të shtetit të Minas Gerais: në zonë ka rreth 4,500 pellgje uji të madhësive të ndryshme, të gjitha të lidhura me rrjeti i lumenjve dhe përrenjve që rrjedhin nëpër pyll, dhe të gjitha të mbuluara nga GloFish.

Prania e GloFish është padyshim një problem, pasi çdo herë që një specie aliene pushton një zonë jo të saj. Dhe peshqit fluoreshentë janë veçanërisht të dëmshëm për faunën lokale. Para së gjithash, edhe ata duhet të ushqehen: ushqimi i tyre i preferuar janë jovertebrorët e të gjitha madhësive, dhe duke qenë se janë peshq të pangopur, prania e tyre rrezikon ta lërë faunën vendase me gojë të thatë.

Për më tepër, GloFish-et e kultivuara supozohet të jenë sterile sipas definicionit, por ekipi që studion popullatat braziliane gjeti të paktën dy popullata të ndryshme që nuk e kanë këtë problem: jo vetëm që shumohen rregullisht një herë në muaj, por arrijnë pjekurinë seksuale shumë herët dhe për këtë arsye mund të prodhojnë më shumë pasardhës gjatë rrjedhës së jetës së tyre. Dikush mund të pyesë veten nëse të qenit fluoreshente nuk është problem për ta, një mënyrë për të tërhequr grabitqarët; Përgjigja është se, të paktën në zonat e studiuara, peshku zebra nuk ka grabitqarë dhe mund të riprodhohet pa dallim. Prandaj, rreziku që ato të përhapen nga Minas Gerais në pjesën tjetër të vendit është shumë i lartë dhe pasojat e një pushtimi në këtë shkallë janë të paparashikueshme. FCS

Edel Strazimiri / SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.