Çernobili, termocentrali bërthamor që u shkatërrua dy herë – Çfarë po ndodh tani me radioaktivitetin?!

Pas largimit të ushtrisë ruse nga Çernobili, tregimet për rreziqet personale dhe kolektive me të cilat përballen trupat përzihen me shqetësimet rreth ndikimit që pushtimi ushtarak mund të ketë pasur, ose të ketë në të ardhmen, në jetën e kafshëve përreth uzinës.

Pas katastrofës së vitit 1986, zona e përjashtimit të Çernobilit, një territor brenda 30 km nga termocentrali bërthamor, ishte bërë një demonstrim se si natyra rimerr hapësirat e saj në skenarët postapokaliptikë dhe një mundësi për të studiuar efektet mbi qeniet e gjalla të ekspozimit të zgjatur ndaj rrezatimit. Tani ky ekuilibër i pasigurt dhe i rizbuluar është prishur nga njeriu edhe një herë.

Më 24 shkurt 2022, ushtria ruse hyri në Zonën e Përjashtimit të Çernobilit nga kufiri afër Bjellorusisë. Ai mori kontrollin e uzinës, rrëmbeu njëqind personel sigurie dhe filloi një trajtim të tmerrshëm të Pyllit të Kuq të Çernobilit, zona më e kontaminuar rreth uzinës: në këtë hapësirë ​​me pisha brenda një rrezeje prej 4 km nga kompleksi, mbetet një mbetje me radioaktivitet prej 0.4 milisievert në orë, mijëra herë më i lartë se nivelet tipike të rrezatimit që qeniet e gjalla mund të tolerojnë pa pasoja.

Nëse frika e një ndërprerjeje të përkohshme në termocentralin, e mbetur pa rezerva nafte, më pas rikthehet (energjia elektrike nevojitet për të ftohur pishinat që ruajnë shufrat e karburantit të harxhuar), nuk mund të thuhet e njëjta gjë për trajtimin e tokës radioaktive përreth kompleksit, i hequr me buldozerë, i gërmuar për të ndërtuar llogore, i ngritur nga gjurmët e tankeve.

36 vjet pas katastrofës së Çernobilit, radioaktiviteti i mbetur në pjesën më të madhe të zonës së përjashtimit nuk është më i lartë se ai i humbur normalisht në një fluturim ndërkontinental. Megjithatë, mbeten disa “pika të nxehta” në Pyllin e Kuq ku radioaktiviteti rritet mijëra herë: duke kaluar një ose dy orë të zhytur në këtë tokë, siç bëni kur jetoni në llogore, rrezikoni të grumbulloni rrezatim që tejkalon pragun për të mos kaluar në një vit.

Izotopet më të rrezikshëm dhe kancerogjenë – ceziumi 137, stronciumi 90 dhe izotopet e ndryshme të plutoniumit – ishin zhytur nën dhjetëra centimetra tokë gjatë dekadave, ku përfaqësonin një rrezik relativisht të ulët dhe ku duhej të kishin vazhduar të kalonin gjysmën e jetës së tyre për qindra vite. Deri në ardhjen e rusëve, frika më e madhe ishte se këto substanca do të absorboheshin nga myshqet, jovertebrorët e tokës dhe rrënjët, dhe më pas do të përhapeshin në ajër përmes zjarreve spontane të pyjeve. Por tani që shtresa e sipërme e tokës është hequr dhe zona është djegur në shumë vende, nivelet e rrezatimit në disa zona të pushtuara nga Rusia janë më të larta se më parë.

Përtej rrezikut radioaktiv dhe faktit që fauna e Çernobilit tashmë mund të ketë mësuar të jetojë me mbetjet e katastrofës bërthamore, humbja shkencore për shkak të pushtimit është gjithashtu e madhe. Mbi të gjitha, ai ekosistem i rilindur nga hiri bërthamor që dukej se po përhapej në paqe larg njeriut mund të jetë zhdukur përgjithmonë. Vetë zona e Pyllit të Kuq mund të dëmtohet përgjithmonë. Në fakt, ekspertët biologë të vendit dyshojnë se prania njerëzore, të cilës fauna e kishte humbur zakonin, dhe zhurmat e përleshjeve mund të kenë bërë që kafshët të ikin në pyjet aty pranë. Diçka e ngjashme kishte ndodhur gjatë punës së zhurmshme të dekontaminimit në Fukushima, edhe pse eksodi i faunës kishte qenë i përkohshëm. Megjithatë, Fukushima nuk ishte e mbushur me mina kundër personelit, një trashëgimi që dyshohet se mund të ishte lënë në Çernobil. FCS

Edel Strazimiri / SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.