Çfarë duhet bërë për të parandaluar zhdukjen masive të planetit dhe për të shpëtuar biodiversitetin?!
Çfarë duhet të bëjmë për të shpëtuar biodiversitetin dhe për të parandaluar që planeti të përballet me zhdukjen e gjashtë masive – e cila sipas disa studimeve tashmë është duke u zhvilluar? Nuk ka asnjë përgjigje të vetme për këtë pyetje, dhe ky është pikërisht problemi me të gjitha strategjitë tona të ruajtjes: ato janë shumë të thjeshta dhe nuk marrin parasysh kompleksitetin e pyetjes. Kjo është teza që qëndron në themel të dokumentit të publikuar nga Konventa e Diversitetit Biologjik (CBD), një lloj meze e gjithçkaje që do të prezantohet në prill në Kinë, në konferencën e pesëmbëdhjetë të palëve të organizuar nga CBD.
E themeluar në vitin 1992 gjatë Samitit të Tokës në Rio de Zhaneiro dhe e nënshkruar nga 196 vende anembanë botës (ndër pak shtetet jo-nënshkruese janë edhe Shtetet e Bashkuara), Konventa e Diversitetit Biologjik është një traktat shumëpalësh që i detyron të gjithë pjesëmarrësit të punojnë për ruajtjen e biodiversitetit, qëndrueshmërisë dhe një shpërndarje më të barabartë të burimeve në mbarë botën. Për momentin, CBD është takuar 14 herë në po aq ngjarje të quajtura Konferenca e Palëve, shkurt COP – për të mos u ngatërruar me COP-të e tjera që janë mbajtur vitet e fundit, për shembull ato të Protokollit të Kiotos ose ato të Konventa Kuadër e OKB-së për ndryshimet klimatike, edicioni i ardhshëm i së cilës, COP27, do të mbahet në nëntor të këtij viti.
Dokumenti mund të përmblidhet si më poshtë: strategjitë tona aktuale të ruajtjes nuk janë të mjaftueshme. Siç shpjegohet nga Lynne Shannon, profesor në Universitetin e Cape Town dhe president i bioDISCOVERY (një nga dy grupet kërkimore që punuan në hartimin e dokumentit), “nuk ka asnjë lidhje të drejtpërdrejtë midis veprimit të vetëm dhe objektivit të vetëm, marrëdhëniet janë komplekse”. Me fjalë të tjera, kjo do të thotë se nuk mjafton krijimi i një zone të mbrojtur për të ruajtur faunën e saj, dhe mbi të gjitha nuk mund të mendohet të veprohet vetëm në nivel lokal: është i nevojshëm koordinimi ndërkombëtar, si në aspektin e veprimeve konkrete ashtu edhe në monitorimin. Kjo e fundit në veçanti është një pikë e dhimbshme: shumica e të dhënave që kemi në dispozicion në lidhje me biodiversitetin në planet janë mbledhur në vendet e zhvilluara dhe në afërsi të rrugëve ose vendbanimeve; në përgjithësi, më pak se 7% e sipërfaqes së tokës monitorohet aktualisht.
Sipas Paul Leadley, ish-president i bioDISCOVERY, “qeveritë botërore ende luftojnë për të kuptuar se sa të thella janë ndryshimet që na presin, dhe ndonjëherë duket se ata as nuk duan të mendojnë për këtë.” Prandaj, COP15 i këtij viti do të jetë gjithashtu një mundësi për një ultimatum tjetër. Nuk është për t’u habitur që i fundit (por jo i fundit) i indikacioneve që përmban dokumenti fillon me dy fjalë të thjeshta: “Vepro tani”. FCS
Edel Strazimiri / SCAN
*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.