Çfarë i pengon huadhënësit? – Raport i zgjeruar i BERZH për 17 çështjet që “ushqejnë” kreditë me probleme
Shqipëria rezulton mes vendeve që ka njohur rënien më të madhe të numrit të kredive jo performuese ndër vendet e Europës qendrore dhe juglindore.
Por, pavarësisht progresit, niveli i tyre mbetet ende mjaft i lartë. Huadhënësit përballen ende me vështirësi të mëdha në këtë drejtim, pasi veç mungesave ligjore, edhe zbatimi i ligjit mbetet problem serioz. Për këtë, Banka Europiane për rindërtim dhe zhvillim në bashkëpunim me disa firma ligjore, përfshirë edhe një shqiptare, ka publikuar një raport studimor për 5 vende, mes të cilave edhe Shqipëria.
Raporti prej më shumë se 300 faqesh detajon pengesat kryesore me të cilat përballen huadhënësit si dhe jep rekomandime për zgjidhjen e situatës. Një ndër problemet kryesore sipas raportit, është ai i ineficencës së procedurave të ankandit. Një tjetër problematikë sipas aktorëve të tregut është pamundësia e përmbaruesve privatë apo shtetërorë për të mbledhur informacione mbi asetet e huamarrësve, si dhe mungesa e aksesit në këtë lloj informacioni nga huadhënësit.
Kjo rrjedh nga mungesa e një regjistri të përbashkët për asetet dhe pronat ku të kenë akses edhe huadhënësit. Raporti rekomandon kështu centralizimin dhe digjitalizimin e këtyre regjistrave. Procesi i zbatimit, rrjedhojë e mos shlyerjes së detyrimeve, ka si pengesë madhore edhe kohëzgjatjen e procedurave nëpër gjykata, thotë studimi. Afati ligjor prej 60 ditësh, tejkalohet shpeshherë thuhet në raport, dhe për këtë sugjerohen një sërë ndryshimesh ligjore, duke filluar ma vendosjen e një gjykatësi të posaçëm për çështje të tilla.
Një tjetër pengesë madhore vlerësohet të jetë edhe fakti që ligji shqiptar lejon mundësi të pakufizuara për të apeluar çështjen, çka e bën shumë të vështirë zbatimin dhe veprimin e përmbarimit më pas. Kostot përmbaruese janë gjithashtu një tjetër pengesë, sidomos pas rritjes së tarifave në 2017. Edhe zbatimi i vendimeve të gjykatave vlerësohet joefikas. Në total janë plot 17 çështje të identifikuara si problematike për zbatimin e procedurave përmbarimore në favor të huadhënësve, dhe për secilën prej tyre, ka një rekomandim të zgjeruar për qeverinë shqiptare.
Zgjidhja e një problematike të tillë, duke i dhënë më shumë siguri dhe garanci huadhënësve, padiskutim që do të nxiste kreditimin e për rrjedhojë edhe ekonominë e vendit.
Roel Korkuti/SCAN
*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.