Çfarë janë “obligacionet pandemike”? “Wall Street Journal”: Tashmë ka ardhur koha që të paguhen!
Pothuajse 3 vite më parë, Jim Yong Kim, asokohe president i Bankës Botërore njoftoi një ide inovative; për të përdorur tregun e kapitaleve për të ndihmuar vendet e varfëra që të përballonin pandemitë. Banka hodhi një obligacion të posaçëm për pandeminë, me interesa shumë të larta për investitorët, duke ua bërë të qartë atyre se do të humbisnin para nëse ato do të duheshin për të luftuar një sëmundje që përhapej.
Obligacionet pandemike nuk janë paguar ende. Tani ka ardhur koha.
Në qershor të 2017, Kim tha në momentin e emetimit të obligacioneve pandemike: “Ne po lëvizim përtej ciklit të panikut dhe neglizhencës që e ka karakterizuar kaq shumë qasjen tonë ndaj pandemive”. Ishte një objektiv fisnik por cikli mbetet.
Koronavirusi i ri, po shpërndahët nëpër botë dhe njerëzit po panikosën. Shumë vende të varfëra me sisteme të dobëta shëndetësore po i druhen goditjes së fortë. Njësia e Financimit të Emergjencave Pandemike e Bankës Botërore u krijua kur pandemia e Ebolas në 2014-2015 vrau 11 mijë e 314 persona në Guine, Liberi dhe Sierra Leone.
Pas studimeve të planit të veprimit u ra dakord që bota kishte nevojë për një mekanizëm të mirëfinancuar, të shpejtë dhe një lloj “skuadre lufte” që mund të vepronte me shpejtësi në kohë krizash.
Ky mekanizëm ka dy kanale: njëri është “dritarja e sigurimeve” që mund të paguhet nga obligacionet dhe derivatet, e projektuar për të ndihmuar vendet e varfëra që të zgjidhin problematikën ndërkufitare në rastet e përhapjes masive të ndonjë sëmundje dhe tjetri, “dritarja e parave cash” për frenimin dhe izolimit të sëmundjes nëse nuk do të mund të aplikohej kanali i parë.
Varianti i dytë, “dritarja e parave cash” u përdor gjatë shpërthimit të Ebolas në Republikën Demokratike të Kongos.
Tani ka ardhur koha që të hapet “dritarja e sigurimeve” e mekanizmit të financimit të emergjencave pandemike e Bankës Botërore. Kushti është që fondet do të jepen kur të paktën 20 persona kanë humbur jetën në një vend ku ka shpërthyer sëmundja dhe që sëmundja të jetë përhapur së paku në një vend tjetër, me kushtin që këto vende të jenë të ligjshme për të përfituar nga fondet e Bankës Botërore.
Fondi i sigurimeve mund të zhbllokohet vetëm kur shpërthimi i sëmundjes po rritet dhe pagesa e parë e mundshme është 84 ditë pas shpërthimit. Në këtë rast, kjo nënkupton se data e parë e pagesës mund të jetë 23 marsi.
Deri më tani, nga koronavirusi kanë humbur jetën më shumë se 3 mijë persona në mbarë botën dhe numri po rritet. Investitorët do të vuajnë por ata e dinin rrezikun. Banka Botërore duhet ta hapë këtë dritare sa më shpejt.
Marrë më shkurtime nga Wall Street Journal/Përshtati në shqip: SCAN
*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.