Covid-19/ Sa gjatë qëndron koronavirusi në sipërfaqe?

Ndërsa Covid-19 është përhapur, është rritur edhe frika ndaj sipërfaqeve nga të cilat mund të kontaminohemi. Tani ka disa skena të njohura në vende publike në mbarë botën ku njerëzit përpiqen të hapin dyert me bërrylat e tyre, udhëtarët shmangin turmat, dhe punëtorët e zyrës të cilët dezinfektojnë tavolinat e tyre të punës çdo mëngjes.

Ashtu si shumë viruse të frymëmarrjes, përfshirë gripin, Covid-19 mund të përhapet në pika të vogla të lëshuara nga hunda dhe goja e një personi të infektuar ndërsa kollitet. Një kollë e vetme mund të prodhojë deri në 3,000 pikëza. Këto grimca mund të zbarkojnë tek njerëzit e tjerë, veshmbathje dhe sipërfaqe rreth tyre, por disa nga grimcat më të vogla mund të mbeten në ajër.

Vlen të përmendet se, sipas Qendrave për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve, prekja e një sipërfaqeje ose objekti me virusin dhe më pas prekja e fytyrës së një personi “nuk mendohet se është mënyra kryesore e përhapjes së virusit”. Pavarësisht, CDC, Organizata Botërore e Shëndetit dhe autoritete të tjera shëndetësore, kanë theksuar që të dyja larja e duarve dhe pastrimi dhe dezinfektimi i sipërfaqeve të prekura shpesh çdo ditë janë thelbësore në parandalimin e përhapjes së Covid-19. Pra, megjithëse ende nuk e dimë saktësisht se sa raste shkaktohen drejtpërdrejt nga sipërfaqet e kontaminuara, ekspertët këshillojnë të ushtrojnë kujdes.

Një aspekt që ka qenë i paqartë është saktësisht se sa kohë SARS-CoV-2, emri i virusit që shkakton sëmundjen Covid-19, mund të mbijetojë jashtë trupit të njeriut. Disa studime mbi koronaviruset e tjerë, përfshirë Sars dhe Mers, zbuluan se ato mund të mbijetojnë në metal, qelqi dhe plastikë për rreth nëntë ditë, përveçse në rastet kur këto sipërfaqe siç duhet.

Neeltje van Doremalen, një virolog në Institutin Kombëtar të Shëndetit të SHBA (NIH) dhe kolegët e saj në Laboratorët Rocky Mountain në Hamilton, Montana, kanë bërë disa nga provat e para se sa mund të zgjasë Covid-19 në sipërfaqe të ndryshme. Studimi i tyre, i cili është botuar në Neë England Journal of Medicine, tregon se virusi mund të mbijetojë në pikëza deri në tre orë pasi të jetë kollitur në ajër. Pika e imëta ndërmjet 1-5 mikrometra në madhësi – rreth 30 herë më e vogël se gjerësia e flokëve të njeriut – mund të mbetet e ajrit për disa orë në ajër.

Por studimi i NIH zbuloi se virusi mbijeton për më gjatë në karton, deri në 24 orë – dhe deri në 2-3 ditë në sipërfaqe plastike dhe çelik. Studimet sugjerojnë se virusi mund të zgjasë kaq gjatë në dorezat e dyerve, të veshura me plastikë dhe sipërfaqe të tjera të forta. Studiuesit zbuluan, megjithatë, se sipërfaqet e bakrit kishin tendencë të vrisnin virusin në rreth katër orë.

Por ekziston një mundësi më e shpejtë: studimi ka treguar që koronaviruset mund të deaktivizohen brenda një minutë duke dezinfektuar sipërfaqet me 62-71% alkool.

Në veshje dhe sipërfaqe të tjera më të vështirë për t’u dezinfektuar, nuk është ende e qartë se sa kohë mund të mbijetojë virusi. Fijet natyrore absorbuese në karton, megjithatë, mund të shkaktojnë që virusi të thahet më shpejt sesa në plastikë dhe metal, sugjeron Vincent Munster, kreu i seksionit të ekologjisë së virusit në Laboratorët Rocky Mountain dhe një nga ata që drejtoi studimin e NIH.

Elefteria Zguri/ SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.