Dilema Nord Stream 2 – Pse një mosmarrëveshje transatlantike ka të ngjarë të shkojë nga shumë keq në edhe më keq
Një mosmarrëveshje e zhurmshme gjeopolitike mbi një tubacion nënujor që do të sillte gaz nga Rusia në Gjermani pritet gjerësisht të intensifikohet në javët e ardhshme, me presion mbi Presidentin Joe Biden për të bërë më shumë për të ndalur projektin gati të plotë.
Nëse përfundon, tubacioni Nord Stream 2 i cili është 1,230 kilometra do të bëhet një nga tubacionet më të gjatë në det të hapur të gazit në botë. Është krijuar për të dhënë gaz rus direkt në Gjermani nën Detin Baltik, duke anashkaluar Ukrainën.
Krahas disa vendeve europiane, SHBA kundërshton tubacionin, duke e quajtur atë një “marrëveshje të keqe” për sigurinë energjetike europiane. Kritikët gjithashtu argumentojnë se tubacioni nuk është në përputhje me qëllimet e klimës europiane dhe ka shumë të ngjarë të forcojë ndikimin ekonomik dhe politik të Presidentit rus Vladimir Putin mbi rajonin.
I udhëhequr nga Gazprom i Rusisë, gjiganti shtetëror i gazit ka pretenduar që Nord Stream 2 është “veçanërisht i rëndësishëm” në një kohë kur Europa sheh një rënie të prodhimit të brendshëm të gazit. Mbrojtësit e tubacionit gjithashtu dënojnë përpjekjet “për të ndikuar ose ndaluar projektin për arsye politike”.
Një rrugë e vështirë përpara për projektin përfshin kërcënimin e sanksioneve të mëtejshme të drejtuara nga SHB.A, zgjedhjet federale të Gjermanisë në fund të shtatorit dhe një reagim të vazhdueshëm mbi helmimin dhe arrestimin e politikanit të opozitës ruse Alexei Navalny.
Çfarë është në lojë?
“Arsyeja që është kaq e diskutueshme gjeopolitikisht nuk ka të bëjë domosdoshmërisht me tubacionin. Ka të bëjë gjithçka me kohën dhe atë që thotë për marrëdhëniet e Europës me Rusinë, marrëdhëniet e Gjermanisë me Rusinë dhe marrëdhëniet transatlantike ”, tha Kristine Berzina, një bashkëpunëtore e vjetër në Aleancën për Demokracinë e Siguruar, një grup i avokimit të sigurisë kombëtare.
“Gazsjellësi ose do të ndërtohet ose nuk do të ndërtohet. Gjermania ka një rol në ‘vrasjen e mundshme të saj’. Rusia po gjen alternativa për të kapërcyer sanksionet në mënyrë që të mund të kompletohet, pasi tubacionet janë drejt përfundimit ”, tha Berzina për CNBC.
Projekti është i përfunduar 94%, me mbi 1,000 kilometra të tubacionit në vend dhe më pak se 150 kilometra për të bërë para se Gazprom të mund të hapë çezmat.
Një pengesë e mundshme, thonë analistët, mund të jetë perspektiva e një qeverie gjermane që është kundër tubacionit. Zgjedhjet e ardhshme të përgjithshme, që do të mbahen në 26 Shtator, do të përcaktojnë se kush do të pasojë Angela Merkel si kancelarja e vendit. Problemi, megjithatë, është se projekti është aq afër përfundimit sa që shtatori mund të jetë tepër vonë për të hequr tubacionin.
“Ne mund të kemi përfunduar me tubacionin deri në shtator dhe, nëse tubacioni është bërë, gazi do të rrjedhë dhe mendoj se do të jetë veçanërisht e vështirë të ndërpritet gazi pasi të keni përfunduar në të vërtetë tubacionin. Pra, jemi në një gjendje mjaft kritike për të përcaktuar nëse ky produkt do të vazhdojë apo jo, “tha Berzina.
A është Nord Stream 2 i pashmangshëm?
Timothy Ash, strateg i lartë i tregjeve në zhvillim në Bluebay Asset Management, i tha CNBC se potenciali për masa të mëtejshme ndërhyrëse mund të parandalojë akoma shpërndarjen e gazit rus në Europë përmes Nord Stream 2.
Kur u pyet nëse përfundimi i tubacionit ishte i pashmangshëm, Ash u përgjigj: “Duket në atë mënyrë, megjithëse duke pasur parasysh kërcënimin nga sanksionet mbi kontratat e sigurimit, pyes veten nëse ndonjë gaz aktual do të jetë në gjendje të rrjedhë përmes tubacionit.”
Natyra e mosmarrëveshjes, tha Ash, ishte pjesërisht në lidhje me furnizimin me gaz në Europë, duke pasur parasysh që SHBA “qartë” dëshiron të furnizojë kontinentin me gaz natyror të lëngshëm, por ka shqetësime më të gjëra gjeopolitike në lojë.
“Është gjithashtu kuptimi nga SHBA, që Europa nuk i përmbush angazhimet e saj të sigurisë. Ai i kërkon SHBA-së garanci të sigurisë, por në rastin e parë i shet Rusisë, “shtoi ai.
Ku shkojmë nga këtu?
James Waddell, analist i lartë global i gazit në Aspektet e Energjisë, i tha CNBC se sanksionet e SHBA do të jenë “një nga pengesat kryesore” për përfundimin e Nord Stream 2.
Waddell përmendi masat e marra muajin e kaluar kur SHBA njoftoi sanksione të synuara kundër anijes ruse për vendosjen e tubave Fortuna në një përpjekje për të vonuar projektin. Veçanërisht, masat ndaluan së ndëshkuari çdo firmë gjermane ose europiane që ndihmonin ndërtimin e tubacionit.
Sidoqoftë, Rusia ka qenë duke u përpjekur të “Rusifikojë” projektin, tha Waddell, duke u përpjekur në mënyrë efektive për të izoluar kompanitë që nuk kanë marrëdhënie me SHBA, nuk kanë punonjës amerikanë dhe nuk kërkojnë qasje në hua të bazuara në dollar .
Në praktikë, kjo do të thotë që Rusia të gjejë anijet e veta për të bërë punën aktuale fizike të vendosjes së tubacionit dhe transferimit të aseteve dhe anijeve të tubacionit te kompanitë në pronësi të Rusisë.
Waddell tha se ai kishte dyshime nëse Moska mund ta izolonte projektin “në tërësinë e tij”, pasi që shumë kompani europiane tashmë janë lidhur me projektin dhe kompani të tjera ndërkombëtare ka të ngjarë të mendojnë dy herë për përfshirjen e tyre për të shmangur gjetjen e tyre në një listë të sanksioneve amerikane .
Përveç kësaj, analistët në Energy Aspects thanë se tërheqja e kompanisë kryesore të çertifikimit të projektit në dhjetor ishte një çështje tjetër “madhore”.
DNV me bazë në Norvegji kishte për të verifikuar sigurinë dhe integritetin teknik të sistemit të tubacionit në përfundim, por firma e menaxhimit të rrezikut dhe sigurimit të cilësisë pezulloi punën e saj në projekt në fund të vitit të kaluar mes frikës se do të sanksionohej nga SHBA-ja.
“Ky projekt është ndërtuar sipas të gjitha standardeve të asaj kompanie çertifikuese dhe është ndoshta e vështirë të gjesh një kompani tjetër certifikuese të njohur ndërkombëtarisht për të ndërhyrë dhe çertifikuar këtë projekt si të gatshëm,” tha Waddell. “Dhe ne mendojmë se pa atë lloj certifikimi mund të bëhet e vështirë për çdo rregullator europian që në të vërtetë të lejojë rrjedha përmes këtij tubacioni.”
Nebi Xhomaqi / SCAN
*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.