Ekonomia botërore pas pandemisë/ Analiza e The Economist: Cilët janë fituesit dhe humbësit e dy viteve të fundit?!

The Economist mblodhi të dhëna për 23 vende të pasura dhe përpiloi një renditje bazuar në pesë parametra financiarë dhe ekonomikë: GDP (produkti i brendshëm bruto), të ardhurat e familjeve, situata e tregut të aksioneve, investimet dhe borxhi publik. Vendet europiane nuk ecur shumë mirë, për shembull Spanja, e cila renditet e fundit me një kolaps të PBB-së prej më shumë se 6% dhe një rritje të borxhit prej më shumë se 22%, dhe Britania e Madhe, me një GDP prej -2,1% dhe një borxh prej +21,9%. Nga ana tjetër, shtetet skandinave janë ende shumë të forta, me Norvegjinë, Suedinë dhe Danimarkën që zënë krye të renditjes (në vendin e dytë, megjithatë, Sllovenia, ku bursa është ngritur në qiell).

Në përgjithësi, thekson Economist, rimëkëmbja ekonomike ka qenë më e shpejtë se sa pritej dhe prodhimi i 38 prej shteteve më të pasura në botë ndoshta i ka kaluar nivelet para pandemisë disa muaj më parë. Megjithatë, tabloja nuk është homogjene: disa vende janë prekur shumë nga kufizimet e vendosura në udhëtime, të tjera kanë vuajtur për shkak të numrit të lartë të infeksioneve dhe vdekjeve nga Covid, si Britania dhe Belgjika.

Shumë është varur gjithashtu nga menaxhimi i emergjencës i zbatuar nga qeveritë: disa, si SHBA-ja dhe Kanadaja, kanë ndihmuar familjet në vështirësi me përfitimet e papunësisë dhe mbështetjen e të ardhurave; të tjerët, si Spanja dhe Austria, as nuk i kanë ruajtur vendet e punës dhe as nuk i kanë ndihmuar ata që i humbën: në të dy shtetet, të ardhurat e familjeve janë ende 6% më të ulëta se në periudhën para pandemisë.

Britania e Madhe gjithashtu është dashur të përballet me Brexit-in, si dhe me krizën shëndetësore: pasiguria në të dy frontet ka kontribuar në uljen e yield-eve të tregut të aksioneve në krahasim me vitin 2019. Situata në Europën Veriore, megjithatë, është krejt e ndryshme. Vlerat e kapitalit u ngrit në qiell, duke shënuar + 57% nga nivelet para pandemisë në Danimarkë, + 50.4% në Suedi dhe + 31% në Norvegji. Edhe bursa italiane ka ecur mjaft mirë, me + 18.5% në 2019.

Një aspekt tjetër që ka rënduar shumë në ekonomitë e 23 vendeve të analizuara janë investimet e korporatave. Nëse në Shtetet e Bashkuara janë rritur (veçanërisht në fushën teknologjike), në vende të tjera janë ulur (si në Norvegji, ku ka pasur disa shkurtime të investimeve në gaz dhe naftë), dhe në disa janë precipituar: kështu ndodhi në Irlandë, e cila shënoi një -78.8% krahasuar me 2019. Në Itali ato mbetën thelbësisht të pandryshuara, me -1.3%.

Parametri i fundit i marrë në konsideratë nga Economist është ai i borxhit publik, i cili e zhyti Italinë mbi gjysmën e renditjes. Rritja ishte pothuajse kudo, por edhe një herë vendet skandinave ranë në sy: Norvegjia madje uli borxhin ndaj PBB-së me 9%, ndërsa në Suedi dhe Danimarkë rritja ishte përkatësisht 6%, 2% dhe 3.5%, ndoshta edhe për shkak të vendimeve (të dyshimta nga pikëpamja shëndetësore) të disa qeverive për të mos vendosur bllokime të rrepta, duke shmangur kështu bllokimin e ekonomisë.

Rimëkëmbja ekonomike, argumenton Economist, do të vazhdojë edhe në vitin 2022: sipas OECD (Organizata për Bashkëpunim dhe Zhvillim Ekonomik) Italia do të rritet me 4.6% gjatë vitit që sapo ka filluar dhe me 2.6% në 2023. Por dallimet do të mbetet: deri në fund të vitit të ardhshëm vlerësohet se Danimarka, Sllovenia dhe Suedia do të shënojnë gjithsej + 5% të PBB-së në vitin 2019, ndërsa Japonia, Britania e Madhe dhe Spanja (tre vendet e fundit të renditjes) do të ndalojnë në + 1%.

Edel Strazimiri / SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.