Europa në luftë: 6 problemet kryesore në tregjet financiare globale!
Rusia nisi një pushtim të plotë të Ukrainës këtë javë, duke shkaktuar një mori sanksionesh dhe trazira në tregjet financiare globale ku më kryesoret janë:
Rritja e energjisë
Frika e një ndërprerjeje të mundshme të furnizimit në tregjet e naftës nga lufta në Ukrainë pa që çmimet e naftës së papërpunuar të rriten mbi 100 dollarë për fuçi për herë të parë që nga viti 2014, me Brent që arriti në 105 dollarë. Çmimet e gazit në Mbretërinë e Bashkuar dhe Holandë u rritën rreth 40%-50% të enjten. Çmimet e naftës dhe gazit ranë të premten ndërsa tregjet mbeten të shqetësuar.
Ndërsa një sërë sanksionesh të ashpra të vendosura nga kryeqytetet perëndimore nuk kanë shënjestruar në mënyrë specifike flukset e naftës dhe gazit të Rusisë, blerësit kryesorë të naftës ruse po përpiqeshin të siguronin garanci në bankat perëndimore ose të gjenin anije për të marrë naftën e papërpunuar nga vendi. Rusia është prodhuesi i dytë më i madh në botë i naftës së papërpunuar dhe siguron rreth 35% të furnizimit me gaz natyror të Europës dhe 50% të Gjermanisë.
Frika nga inflacioni
Rritja e çmimeve të energjisë nxiti një goditje për obligacionet e lidhura me inlklacionin pagesat e të cilave rriten në përputhje me inflacionin. Kjo ka sjellë rendimentet reale – kostot e huamarrjes pas përshtatjes me inflacionin – dukshëm më të ulëta, ndërsa të ashtuquajturat rendimente, që tregojnë se ku tregjet shohin inflacionin e ardhshëm, u rritën ndjeshëm.
Në thelb, kjo nënkupton besimin se bankave qendrore mund të duhet të ecin më ngadalë se parashikimi i mëparshëm me rritje të normave të interesit për të luftuar inflacionin pasi rritja ekonomike gjithashtu merr një goditje. Yield-et e letrave me vlerë të mbrojtura nga inflacioni i thesarit (TIPS) të ndjeshme ndaj normës ranë ndërsa normat e kthimit u rritën drejt 3% javën e kaluar.
Tregjet e aksioneve: Kujdes nga ariu
Rënia e tregut të së enjtes fshiu gati 1 trilion dollarë nga vlera e tregut global të aksioneve dhe përshpejtoi një rënie të indekseve kryesore që ka ardhur këtë vit pasi investitorët kanë filluar të shqetësohen për rritjet kryesore të normës së bankës qendrore.
Nasdaq-i amerikan i teknologjisë së rëndë flirtoi me territorin e tregut “ari”, pasi dihet një rënie prej 20% nga kulmi i fundit, por tregjet amerikane përfunduan duke u mbyllur më lart, pavarësisht nga të gjitha dëmet diku tjetër dhe po bënin më shumë terren të premten.
Rënia prej 3.3% e Europës për STOXX 600 kaloi 10%, por më pas u rrit po aq shumë të premten. Ndërkohë, indeksi i tregjeve në zhvillim të 24 vendeve të MSCI-së fitoi etiketën e tij të tregut, pasi rënia e tij prej 4.3% të enjten e la atë me pak më shumë se 20% nga niveli rekord pothuajse saktësisht një vit më parë.
Rruga ruse
E parashikueshme, bursa e Rusisë u godit më së shumti të enjten. Shkëmbimi MOEX i Moskës ra një rekord prej 33%, duke rënë me më shumë se 1000 pikë në një fazë, ndërsa tregtarët përgatiteshin për sanksione të ashpra. Indeksi i Rusisë MSCI u rrëzua me 38%. Analistët vlerësojnë se ishte një nga tre rrëzimet më të mira të tregut të aksioneve të të gjitha kohërave.
Ukraina thahet
Ukraina u godit po aq fort. Monedha e saj dhe obligacionet qeveritare u rrëzuan dhunshëm, me investitorët që pyesin veten nëse vendi do të ishte në gjendje të shmangte një tjetër mospagim sovran.
Gruri dhe drithërat në rritje
Çmimet e grurit arritën në nivelin më të lartë që nga mesi i vitit 2008, ndërsa tregjet u përpoqën të vlerësonin pasojat në furnizimet me drithëra dhe fara vajore nga konflikti midis Rusisë dhe Ukrainës – dy prej eksportuesve më të mëdhenj në botë.
Ndërprerja e furnizimit nga rajoni i Detit të Zi do të ushtrojë presion mbi çmimet dhe do të rrisë më tej inflacionin e ushqimeve në një kohë kur përballueshmëria është një shqetësim i madh në të gjithë globin pas dëmit ekonomik të shkaktuar nga pandemia COVID-19.
Ushtria e Ukrainës pezulloi të enjten transportin tregtar në portet e saj pasi forcat ruse pushtuan vendin. Rusia më herët urdhëroi mbylljen e Detit Azov për lëvizjen e anijeve tregtare deri në njoftimin e mëtejshëm, por mbajti portet ruse në Detin e Zi të hapura për lundrim. RTS
Edel Strazimiri / SCAN
*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.