Garancitë, instrumente emergjence apo zhvillimi afatgjatë? Shteti, “kolateral” i biznesit edhe në bujqësi e turizëm

Për herë të tretë, qeveria shqiptare po aplikon instrumentin e garancisë sovrane për bizneset, duke ndërhyrë në treg për t’i dhënë zgjidhje një problematike të caktuar.

Herën e parë që qeveria shqiptare e përdori këtë praktikë ishte në periudhën e pandemisë kur u miratuan dy instrumente financimi me garanci shtetërore. Garancia e parë ishte në masën 11 miliardë lekë dhe u adresohej bizneseve që të paguanin pagat për 3 muaj në periudhën e karantinës. Garancia e dytë ishte në vlerë 15 miliardë lekë dhe aplikohej për të gjithë bizneset me synim pasjen e likuiditetit të nevojshëm për të vijuar projektet dhe investimet.

Tashmë qeveria ka miratuar edhe garancinë e tretë sovrane me vlerë 3 miliardë lekë, që këtë herë është i destinuar për bizneset importuese të produkteve ushqimore me qëllim krijimin e rezervës së sigurisë.

Aplikimi i këtij instrumenti, u heq bizneseve problemin e pasjes së një kolaterali për marrjen e një kredie. Në këtë rast, kolaterali është garancia shtetërore.

Pritshmëritë janë që qeveria shqiptare të miratojë edhe së paku një garanci tjetër sovrane, raporton SCAN.

Garancia sovrane e ardhshme pritet të jetë ndryshe nga të tjerat, për faktin se nuk është një instrument i aplikuar për një rast emergjence si në tre rastet e para, por një mekanizëm ekonomik i shtrirë në kohë e që synon të zhvillojë sektorë prioritarë.

Në fillim të këtij viti, ministria e Financave ka paralajmëruar se instrumenti i garancisë shtetërore do të përdoret për sektorin e bujqësisë, manifakturës dhe turizmit.

Në total, pritet që kjo garanci sovrane të ketë një vlerë 12 miliardë lekë, ku secili prej 3 sektorëve përfiton nga 1 miliardë lekë në vit, për 4 vite. Por ajo që po ndodh aktualisht është që ky instrument të jetë funksional, duhet të koordinohet me sektorët përfitues. Në 2 aplikimet e mëparshme të instrumentit, rezultoi se nuk pati përthithje shumë të lartë të fondeve në dispozicion. Ndaj edhe në këtë rast, po zhvillohen diskutime të shmta me bankat dhe grupet e interesit me qëllim që instrumentet e reja të japin rezultatin e kërkuar.

Pavarësisht se dy garancitë e mëparshme nuk kanë pasur rezultat 100 %, aplikimi i këtij mekanizmi ekonomik ka pasur impakt të konsiderueshëm në ndryshimin e raportit të kreditimit në lekë. Kjo evidentohet edhe nga raportet e Bankës së Shqipërisë, ku bie në sy një rritje e lartë e kredisë së biznesit në lekë gjatë periudhës që skemat e para ishin në fuqi, e një rënie, gjatë periudhës që skemat përfunduan.

Tashmë me garancinë e tretë sovrane, tendenca e kreditimit në lekë pritet të ndryshojë për bizneset.

Skema e garancive sovrane nuk cilësohet si një formë e re financimi për ekonominë shqiptare nga vetë autoritetet, që përmendin projekte të ngjashme me Bankën Europiane për Rindërtim e Zhvillim apo me qeverinë gjermane.

Garancia Sovrane I në masën 11 Miliardë Lekë:

• Aplikohet nga Bizneset në çdo Bankë të nivelit të dytë në Republikën e Shqipërisë
• Garantohet 100% nga Shteti Shqiptar
• Paguhen pagat e tre muajve të punonjësve të kompanive të prekura nga situata e Covid-19
• Interesi subvencionohet nga Qeveria Shqiptare,
• Periudhë pa shlyerje të principalit (grace period) prej 3 muajsh

Garancia Sovrane II në masën 15 Miliardë Lekë:

• Aplikohet për Bizneset në të gjithë sektorët e ekonomisë
• Aplikohet për nevoja në kapital qarkullues dhe investime
• Intrument që ndan riskun me bankat, duke mbuluar një përqindje të principalit të cdo huaje
• Kushte preferenciale financimi, dhe afat shlyerje deri 5 vjet
• Periudhë pa shlyerje të principalit (grace period) prej 6 muajsh

SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.