Hoxhaj: Çdo qeveri në rajon të ndërmarrë reforma të thella për rritjen e ekonomisë dhe stabilitetin politik
Zëvendëskryeministri i Kosovës, Enver Hoxhaj, i pranishëm në “Tirana Economic Forum”, ndër të tjera theksoi se viti 2018 mund të shndërrohet në një vit europian për Ballkanin, duke iu referuar komisionit Europian, i cili mund të propozojë një strategji të re që ka të bëjë me zgjerimin e Bashkimit Europian në Ballkan. Hoxhaj theksoi se çdo qeveri duhet të ndërmarrë këtë vit reforma të thella të brendshme për rritjen ekonomike, por së pari duhet të ketë stabilitet politik.
Fjala e plotë:
Për mua është një nder i veçantë që sot jam në Tiranë. Nuk dua të flas për temat të cilat më së shumti ishin të karakterit ekonomik, kam përshtypjen që, ky paneli i parë i ka ngritur të gjitha shqetësimet që i ka Shqipëria i ka edhe Kosova, edhe vendet e tjera të rajonit, sa i takon zhvillimit dhe të ardhmes ekonomike. Dua të flas më shumë për çështjet e politikës rajonale, politikës së jashtme, ku janë vendet e rajonit dhe ku mundtë jenë në të ardhmen.
Por më lejoni fillimisht të falenderoj organizatorët për organizimin e konferencës, mendoj që është një temë dhe kohë e qëlluar. Është mirë të flitet në Tiranë për një përfshirje globale të Rajonit dhe pa marrë shumë kohë dua të jap disa observime bazike.
Së pari viti i kaluar ka qenë një vit zgjedhor, dhe jo vetëm një vit zgjedhor në Shqipëri por ka qenë një vit zgjedhor edhe në Kosovë edhe në Maqedoni edhe në Mal të Zi edhe në Serbi me përjashtim të Bosnjes dhe nuk është vetëm veçori e Ballkanit edhe e vendeve anëtare të Bashkimit Europian, veçori e vendeve kudo në botë që në vitet zgjedhore një pjesë e elitës politike, jashtë biznesit, jashtë sipërmarrësve fokusin kryesor e kanë tek zgjedhjet dhe formimi i institucioneve.
Në disa vende të rajonit në vitin e kaluar kemi pasur një trend ku shumë elita politike kanë humbur shumë kohë derisa janë formuar institucionet e reja.
Ajo që dua të them është se viti 2018 është viti i një peisazhi stabël të brendshëm politik dhe kemi shpresë se çdo qeveri në rajon do ta përdorë këtë vit për reforma të thella të brendshme dhe për rritje ekonomike dhe pa parashikueshmëri pa stabilitet politik nuk mund të ketë as rritje ekonomike, nuk mund të ketë as reforma të mirëfillta.
Së dyti viti 2018 mund të shndërrohet në një vit europian për Ballkanin dhe këtu e kam fjalën për atë që përmendi dhe zonja Zv.kryeministre, pritet që në javën e parë të shkurtit, komisioni Europian të mund të propozojë një strategji të re e cila ka të bëjë me zgjerimin e Bashkimit Europian në Ballkan.
Mendoj që ky është lajmi më i rëndësishëm që mund të marrë rajoni në vitin 2018. Është një lajm i rëndësishme nëse ne kemi parasysh që në fillim të këtij mandate pikërisht Presidenti I Komisionit Europian kishte një hezitim në raport me rajonin por disa prej drafteve, disa prej vizioneve të cilat janë në hartim e sipër, të cilat ne kemi pasur mundësi t’i shohim edhe në Prishtinë, nuk janë lajme të mira as për Kosovën, as për Shqipërinë as për Malin e Zi as për Maqedoninë as për Bosnjen se përderisa Serbisë dhe këtë nuk e them si anëtar I qeverisë së Kosovës dhe Malit të Zi i ofrohet një kalendar konkret kohor se çfarë duhet të ndodhë në 2021, 2022, 2023 2025 ndoshta anëtarësimi I plotë ndërkohë që për vendet e tjera të rajoni nuk ka një kalendar kohor dhe jam i mendimit që dhe Shqipëria dhe Kosova dhe Mali I Zi dhe Maqedonia dhe Bosnja do të duhet që derisa të prezantohet kjo strategji ta formësojnë një qëndrim të përbashkët për atë që duhet të ketë një plan kohor.
Por unë nuk jam Tiranë që vetëm them pra se si nganjëherë ta kemi një qasje frustruese në raport me atë që thuhet apo nuk thuhet për neve në Bruksel por jam në Tiranë që të reflektoj dhe të them se çfarë mund të bëjmë ne si vende të rajonit, çfarë mund të bëjë edhe Kosova që rajoni të lëvizë me një shpejtësi të re.
Për mendimin tim rajoni mund të lëvizë me një shpejtësi të re në 2018 dhe në vitet e ardhshme nëse adresohen prej tri sfidave historike të cilat i ka rajoni.
Unë dje kam qenë për vizitë në Maqedoni ku takova dhe kryeministrin Zaev dhe duket se në Maqedoni ka një agjendë të re kohore sa i takon adresimit të çështjes së emrit.
Ka pasur në këto javët e fundit, takime konkrete. Nëse Maqedonia dhe Greqia merren vesh për çështjen e emrit, rajoni do të kishte një sfidë më pak. Një sfidë tjetër historike për rajonin është raporti Kosovë-Serbi dhe mosnjohja e Kosovës nga ana e Serbisë dhe pa njohje të ndërsjelltë, pa anëtarësim të Kosovës në organizatën e Kombeve të Bashkuara ne nuk mund të pretendojmë që raportet Kosovë-Serbi të jenë normale.
Një tjetër sfidë është Bosnja e cila këto 20, 30 vitet e fundit është përballur me sfida serioze të shtet-ndërtimit dhe të ngecjes së saj dhe viti 2018 duhet të jetë për elitat rajonale një vit se si të zgjidhen këto sfida të mëdha politike pa të cilat nuk mund të ketë as rritje të shpejtë ekonomike as investime të huaja në rajon dhe nuk mund të ketë as lëvizje dhe modernizim të shpejtë shoqëror.
Sot rajoni i Ballkanit, nëse shohim hartën është zgjatje e Bashkimit Europian në kuptimin e lëvizjes së lirë të njerëzve, në kuptimin e tregut por është edhe zgjatje e Bashkimit Europian në kuptimin e koordinimit të politikës së jashtme që bëjnë shtet e Ballkanit me Brukselin.
Së treti siç tha dhe kolegu nga Gjermania që e ndaj dhe shqetësimin e tij. Natyrisht që rajoni është në një stad, në një situatë shumë më të mirë të lëvizjes së tij drejt anëtarësimit në Bashkimin Europian por në 2018 nuk mund të thuash thjesht që rajoni ka vetëm perspektivë euroatlantike dhe po lëviz drejt BE.
Në këto tri- katër vitet e fundit sidomos pas marrësit të 2014 rajoni u shndërrua në një lloj shahu gjeopolitik dhe prania, involvimi, interferimi i aktoreve shtetërorë jo perëndimorë që janë kundërshtarë gjeopolitik të një rajoni euroatlantik duhet të jetë shqetësim për çdo elitë politike qoftë në Shqipëri, Kosovë, Maqedoni apo kudo tjetër.
Dhe të tjerë të cilët mendojnë se mund të navigohet në mes të perëndimit dhe jo perëndimit do të duhej të deklarohen dhe orientohen për nja qartësi më të madhe politike.
Por është një fat që politika klasike të cilën e kemi parë në rajon këto 20-30 vitet e fundit e konflikteve është zëvendësuar më një politikë bashkëpunimi dhe janë tri ngjarje të mëdhaja të cilat do të duhet të shfrytëzohen në 2018, jo vetëm prej qeverive por edhe prej bizneseve.
Është takimi EBHD në Londër 26 shkurt ku është në interes të të gjitha vendeve të rajonit por në veçanti të Shqipërisë dhe Kosovës që të kenë edhe projekte të përbashkëta ekonomike.
Është Samiti Evropian në Bullgari që mbahet në Maj ku duhet të ketë sa më shumë projekte të infrastrukturës rrugore, energjetike edhe projekte të tjera të cilat mundësojnë rritje, zhvillim ekonomik.
Dhe në fund është Samiti i Londrës në kuadër të procesit të Berlinit, vjet në Trieste kemi arritur që të shtyjmë disa prej temave kyçe. Por aty fokusin kryesor duhet ta kemi në mbështetjen e matshme që BE duhet t’i japë Ballkanit Perëndimor.
Por duhet ta kem edhe një qasje reale kur një ditë Shqipëria, Kosova, Maqedonia, Mali i Zi të jenë pjesë e BE. Nuk do të jetë kjo BE, ky bashkim Evropian që kemi në 2018. Po të njëjtën kohë kur ne të jemi pjesë e Bashkimit Evropian ne nuk do të jemi as Danimarka, as Suedia, as Finlanda.
Do t’u përngjajmë më shumë vendeve të Evropës Qendrore se sa vendeve Nordike.
Sfidat që i presin vendet tona janë shumë më serioze. Por në pikëpamjen tonë si qeveri e Kosovës viti 2018 mund të jetë një vit vërtet evropian për Kosovën.
Përvoja ime personale në politikë me këto 15 vitet e fundit është se ka vite të cilat janë të hapura për ndryshim, ndryshim politik. Të punojmë sëbashku dhe 2018-ën ta shndërrojmë në një vit evropian, në një vit të ndryshimit evropian.
Në këtë drejtim dua ta përgëzoj organizatorin për organizimin e kësaj konference dhe shoh se qasjen e keni sikur të jemi sot në Davos.
*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.