Kanadaja propozon ndalimin e blerjeve të pasurive të paluajtshme nga të huajt për shkak të rritjes së çmimeve – Ekspertët nuk e shohin si zgjidhje
Kryeministri kanadez Justin Trudeau ka propozuar një ndalim dyvjeçar për disa të huaj që të blejnë shtëpi në Kanada. Masa vjen ndërsa vendi përballet me disa nga çështjet më të këqija të përballueshmërisë së strehimit në botë.
Çmimet janë rritur me më shumë se 20%, duke e shtyrë vlerën e një shtëpie mesatare në Kanada në afro 817,000 dollarë kanadezë (650,000 dollarë; 495,000 £) – nëntë herë më shumë se të ardhurat e një familjeje.
Por analistët e industrisë thonë se nuk është e qartë se një ndalim për blerësit e huaj do ta trajtojë problemin.
Të dhënat për blerjet nga blerësit e huaj në Kanada janë të kufizuara, por studimet sugjerojnë se ato përbëjnë një pjesë të vogël të tregut.
“Unë nuk mendoj se do të ketë një ndikim të madh,” tha Ben Myers, president i firmës këshillimore Bullpenn Research & Consulting në Toronto, i cili zbuloi se të huajt përbënin vetëm 1% të blerjeve në 2020, nga 9% në 2015 dhe 2016.
“Është një numër mjaft i ulët dhe le ta pranojmë, njerëzit që vërtet duan të blejnë … do të gjejnë mënyra alternative për ta bërë atë.”
Zoti Myers tha se kostot në rritje të banesave reflektojnë rritje të fortë të popullsisë dhe mungesë furnizimi, pjesërisht për shkak të rregullave që kufizojnë zhvillimin.
Çështjet janë përkeqësuar që nga goditja e pandemisë në vitin 2020, kur politikëbërësit në Kanada dhe gjetkë ulën normat e interesit për të stabilizuar ekonominë, duke ulur kostot e huamarrjes dhe duke rritur edhe më tej kërkesën.
Lëvizjet kanë nxitur rritjen e çmimeve të banesave që shihen në shumë tregje në mbarë botën, por në Kanada shkëputja midis çmimeve të shtëpive dhe të ardhurave është një nga më dramatiket, sipas të dhënave të OECD.
Premtimi i fushatës
Trudeau u zotua të trajtojë përballueshmërinë e strehimit gjatë fushatës së tij për zgjedhjet vitin e kaluar.
Përveç ndalimit të përkohshëm për blerësit e huaj, propozimi i buxhetit që qeveria e tij zbuloi, cakton miliarda për të nxitur ndërtimet e reja dhe propozon programe të reja, të tilla si një llogari kursimi pa taksa për blerësit për herë të parë.
Trudeau ka diskutuar gjithashtu ndalimin e disa proceseve të ofertave që favorizojnë investitorët, të cilët sipas disa masave kanë llogaritur rreth një në pesë shtëpi të blera në Kanada që nga viti 2014.
Ndalimi i propozuar për blerësit e huaj do të përjashtonte banorët e përhershëm dhe studentët dhe punëtorët e huaj, si dhe ata që blejnë vendbanimin e tyre kryesor.
Propozimi bazohet në veprime të tilla si taksat speciale që disa pjesë të Kanadasë kanë marrë tashmë kundër blerësve jashtë qytetit dhe të huaj.
Në Ontario, për shembull, kryeministri provincial Doug Ford njoftoi së fundmi planet për të rritur një taksë ekzistuese për blerësit e huaj nga 15% në 20% dhe për ta zgjeruar atë përtej Torontos në të gjithë provincën.
Ndërsa blerjet e huaja nuk janë shtytësi i çështjeve të përballueshmërisë, taksimi i tyre së paku kap të ardhurat që mund të rishpërndahen për të adresuar probleme të tilla, tha Steve Pomeroy, kreu i Focus Consulting, një firmë e politikave të strehimit.
“Nëse i ndaloni ato, nuk do të keni shumë ndikim në shtypjen e rritjes së çmimeve të shtëpive dhe ju hiqni dorë nga të ardhurat,” tha ai.
Zelanda e Re prezantoi një masë të ngjashme që ndalonte blerësit e huaj në 2018.
“Është një politikë e mirë sepse është e lehtë të fajësosh një viktimë për të cilën askush nuk kujdeset”, shtoi Pomeroy. “Unë nuk mendoj se do të ketë shumë ndikim.”
Paul Kershaw, profesor në Universitetin e Kolumbisë Britanike dhe themelues i Generation Squeeze, tha gjithashtu se ai pa pak në propozimin e zotit Trudeau që mund të ngadalësojë rritjen e çmimeve ose të adresojë ndjeshëm përballueshmërinë.
“Nuk është e qartë se masat e strehimit do të jenë të mjaftueshme për të thyer varësinë e Kanadasë ndaj çmimeve të larta dhe në rritje të shtëpive,” tha ai, duke vënë në dukje se për pronarët ekzistues të shtëpive, çmimet e larta ndihmojnë në grumbullimin e pasurisë.
Pomeroy tha se ai pret që rritja e çmimeve të ngadalësohet në muajt e ardhshëm, pasi banka qendrore rrit normat e interesit. Tregu kanadez i banesave është veçanërisht i ndjeshëm ndaj lëvizjeve të tilla, pasi shumë blerës mbështeten në hipotekat pesëvjeçare dhe jo në ato afatgjata të zakonshme në SHBA dhe MB.
Por normat e larta të interesit vetëm do ta bëjnë atë më pak të përballueshëm për blerësit e mundshëm që përpiqen të depërtojnë në treg, paralajmëroi ai.
Zoti Myers tha se në terma afatgjatë, ai pret që tregjet e nxehta si Toronto dhe Vancouver të dominohen nga qiramarrësit, pasi blerësit e rregullt marrin çmime nga tregu, përveç nëse politikanët adresojnë ofertën.
Por zoti Pomeroy tha se kostot e larta të zhvillimit do të thotë se shtimi i ofertës nuk do të ulë domosdoshmërisht çmimet, përveç nëse shtesat janë dramatike.
“Nëse nuk keni lindur në familjen e duhur… perspektivat për blerësit e rinj janë mjaft të zbehta,” tha ai.
SCAN
*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.