Kërkimi për depozitim bërthamor në Britani mund të vrasë miliona peshq dhe të shkatërrojë jetën detare!

Një raport i ri, i porositur nga grupi i fushatës Radiation Free Lakeland jep një verdikt ndëshkues për një shpërthim të propozuar sizmik në Detin Irlandez. Shërbimet e Mbetjeve Bërthamore të qeverisë së Mbretërisë së Bashkuar (NWS) do të kryejnë studime sizmike në brigjet Cumbrian midis korrikut dhe gushtit të këtij viti. Ata po kërkojnë një vend për të asgjësuar mbetjet e prodhuara nga reaktorët bërthamorë të Britanisë.

Raporti bën thirrje që këto plane të shtyhen, duke pretenduar se vlerësimi i ndikimit nga NWS është “thellësisht i pamjaftueshëm” dhe “i mungon rigoroziteti i duhur shkencor dhe akademik”. Shpërthimi sizmik është një proces që u mundëson shkencëtarëve të mësojnë më shumë rreth gjeografisë së shtratit të detit. Shpërthime të forta, të përsëritura të tingullit prodhohen nga një armë ajri nënujore – si një bori e fuqishme – dhe jehona e tyre matet për të hartuar shkëmbinjtë nënujorë.

Arma ajrore do të shkrepë çdo 10 deri në 15 sekonda, gjatë gjithë periudhës së studimit prej rreth një muaji. Tingujt me frekuencë të ulët të krijuar nga një pistoletë e vetme sizmike mund të shtrihen në distanca të mëdha, veçanërisht në ujërat më të thella.

Ato janë regjistruar në vende deri në 4,000  kilometra nga burimi dhe mund të mbulojnë zona deri në 300,000 kilometra katrorë me zhurmë. Studimet kanë treguar se, për shkak se sondazhet sizmike mund të shqetësojnë, dëmtojnë ose vrasin një shumëllojshmëri të gjerë të jetës detare, ato mund të ndikojnë në ekosisteme të tëra. Zooplanktonet janë baza e zinxhirit ushqimor detar dhe janë jashtëzakonisht të rëndësishme për shëndetin e oqeanit tonë. Ata janë gjithashtu shumë të prekshëm ndaj këtyre zhurmave të larta, sipas shkencëtarëve.

Studiuesit kanë zbuluar se sondazhet sizmike rrisin ndjeshëm shkallën e vdekjes së zooplanktonit në intervalin 1.2 kilometra që ata testuan, duke vrarë të gjitha krillet e larvave në varg. Shumë kafshë të tjera detare gjithashtu mbështeten te zëri për mbijetesë. Testimi sizmik mund të ndërhyjë në funksionet bazë si komunikimi, navigimi, ushqimi dhe çiftëzimi.

Raporti përfundon me rekomandimin që duhet të merren parasysh alternativat e përshtatshme për sondazhet sizmike me armë ajrore, të cilat përbëjnë një kërcënim më të vogël për jetën detare. Kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar Boris Johnson e ka vënë energjinë bërthamore në qendër të strategjisë së re të energjisë të vendit. Tani ka plane për të ndërtuar deri në tetë reaktorë të rinj bërthamorë në vend.

Megjithatë, deri më tani, asnjë metodë e përhershme dhe e sigurt e ruajtjes nuk është gjetur për mbetjet bërthamore të nivelit të lartë. Ai mbetet i rrezikshëm për mijëra vjet, duke kërcënuar shëndetin e njeriut dhe mjedisin. 250,000 ton të këtyre mbetjeve janë aktualisht në magazinime të përkohshme në mbarë botën.

Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar, ngjashëm me shumë të tjera, favorizon asgjësimin e thellë gjeologjik për t’u marrë me mbetjet më radioaktive – qofshin thellë nën tokë ose thellë nën shtratin e detit. Megjithatë, ka ende shumë shqetësime për këtë objekt prej 53 miliardë paund (62 miliardë euro) në Detin Irlandez, i cili nuk është provuar apo testuar dhe nuk ofron garanci për sigurinë.

Edel Strazimiri / SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.