Kujt duhet t’i besoni në punë? – Psikologët kanë një përgjigje befasuese

A mund ta dini vërtet se kujt t’i besoni në zyrën tuaj? Ndërsa ka mijëra hulumtime mbi veprimet dhe sjelljet që krijojnë besim, disa studime kanë identifikuar me sukses atë që i bën disa njerëz më të besueshëm se të tjerët. Hulumtimi i ri i botuar në Gazetën e Personalitetit dhe Psikologjisë Sociale tregon se “predispozita e fajit” ose prirja e një personi për të parashikuar ndjesinë e fajit, është një tregues i fuqishëm i besueshmërisë.

Studiuesit, nga shkollat e biznesit në Universitetin e Çikagos, Universitetin e Pensilvania, dhe Carnegie Mellon, kërkuan të parashikojnë sjellje dhe qëllime të besueshme, veçanërisht brenda një konteksti organizativ. Ata kanë krijuar lojëra dhe sondazhe ekonomike për të matur tipare të tilla si hapja, shoqërueshmëria, pajtueshmëria, neurotizmi, ndërgjegjësimi dhe prirja për faj.

Gjatë një loje të njohur si “loja e besimit”, pjesëmarrësit morën para nga një partner, dhe më pas u njoftuan se paratë ishin dyfishuar në vlerë. Pjesëmarrësi pritet t’i kthejë gjysmën e fitimeve partnerit të tyre, megjithëse ata mund të zgjedhin t’i mbajnë paratë për vete. Në një lojë tjetër, pjesëmarrësi mund të gënjejë ose tregojë të vërtetën për një sasi informacioni, mbi të cilat partneri i tyre do të mbështetet më pas për të marrë një vendim. Pjesëmarrësit i jepet një nxitje personale për të gënjyer, por sigurisht që gënjeshtra nuk është e mire në atë që dëmton partnerin, i cili më pas do të mbështetet në informacione false.

Në secilin ushtrim, studiuesit gjetën prova se predispozita e fajit (e matur veçmas në pyetësorë se si do të ndjeheshin subjektet në skenarë të ndryshëm) parashikonte pozitivisht dhe në mënyrë të konsiderueshme besueshmëri, shumë më tepër sesa çdo tregues tjetër i testuar.

“Ne teorizuam që fajësia parashikon besueshmëri, sepse njerëzit që kanë një ndjenjë faji ndjehen më të përgjegjshëm për të tjerët,” thotë Emma Levine, një profesore asistente në Shkollën e Biznesit të Kabinave të Biznesit të Çikagos, “dhe kjo është pikërisht ajo që gjetëm.” Predispozita e fajit nuk është e njëjtë me të ndjerit fajtor, dhe ky dallim është thelbësor për të kuptuar pse fajësia është një tipar pozitiv, veçanërisht pasi lidhet me besueshmërinë.

Ne zakonisht mendojmë për fajin si një sinjal se dikush ka bërë diçka të gabuar, kjo është arsyeja pse ajo shihet si një e metë e karakterit. Por të ndjehesh fajtor për keqbërje është një gjë e mirë, thotë Levine, ndërsa të bësh diçka të gabuar dhe të mos ndihesh fajtor do të ishte problematike, pasi sugjeron një mungesë pendimi dhe mungesë qëllimi për të riparuar shkeljet e tua.

Pra, si mund të përkthehet ky studim në punë? Levine hetoi ndikimin organizativ në studimin e saj përfundimtar, ku pjesëmarrësit nënshkruan ose një kod sjelljeje duke u kërkuar atyre të vepronin me përgjegjësi ose të lexonin një sërë udhëzimesh duke i kujtuar ata se shumica e njerëzve në studim ishin egoist.

Megjithëse prirja ndaj fajit mund të jetë i pakëndshëm, punonjësit e prirur ndaj fajit duhet të mbajnë mend se ky tipar ka të ngjarë t’i parandalojë ata të kryejnë shkelje në punë. Kjo do të thotë që ju mund të vuani një drekë të vjedhur, por të paktën nuk do të jeni hajdut. Në planin afatgjatë, kjo do t’ju mbajë shumë më të kënaqur. (Quartz)

Edel Strazimiri / SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.