Lira turke rënie rekord. Efekti dominon mbi bankat europiane

“Nëse ata kanë dollarë, ne kemi njerëzit tanë, Perëndia ynë, mos kini frikë” shprehet kryeministri Rexhep Tajip Erdogan.

Fjalët qetësuese të Rexhep Tajip Erdogan janë më shumë se kurrë jashtë kontekstit në ditën kur lira turke, tashmë në ulje historike në tregun valutor, u shemb në hapjen e negociatave deri në  humbjen e 12 për qind të dollarit në pak minuta, duke shkuar në 6,3.

Monedha është rikuperuar pjesërisht dhe është tregtuar rreth 6, por mbetet në rënie të madhe (-35 për qind që nga fillimi i vitit 2018).

Situata e ngjashme kundrejt euros, e cila nga ana e tij ka rënë në nivele të ulëta për më shumë se një vit në dollarë për shkak  të stuhisë turke.

Monedha e një prej vendeve më të zhvilluara historikisht më të paqëndrueshme nuk është e re për goditjet   e tilla, por stuhia e javëve të fundit është më të vërtetë unike në aspektin e fuqisë dhe intensitetit. Bankat spanjolle janë të ekspozuara ndaj këtij efekti. Kjo është konfirmuar nga efekti domino që po ndodh në tregjet kryesore evropiane. Rënia e fortë  e Unicredit, banka italiane që ka investuar gjatë këtyre viteve në Turqi, ku kontrollon institutin Yapi Kredi, qëndron para së gjithash.

Sipas të dhënave të Bankës për Marrëveshjet Ndërkombëtare (Bri), sistemi bankar Italian është i ekspozuar ndaj Turqisë për 16.9 miliardë dollarë, një shifër që mund të konsiderohet e menaxhueshme. Bankat tona janë të qarta  pas Spanjës(vendi është më shumë i ekspozuar me 84 miliardë dollarë), Franca (37), Britania e madhe (18.8),  Shtetet e Bashkuara (17.7) dhe Gjermania(17.5).

Sipas raportit nga Bri ekspozimi i bankave ndërkombëtare në Turqi është 264,9 dollarë, prandaj bankat e tjera akuzojnë grushtin e shtetit si: Banco Bilbao në Madrd dhe Bnp në Paribas në Paris. Në total, ekspozimi i bankave ndërkombëtare ndaj Turqisë është 264.8 miliardë dollarë.

Tensionet midis SHBA-së dhe Rusisë po ndikojnë në tregje duke sjellë dobësimin e euros, rënien e çmimit të aksioneve evropiane të cilat po bien ndjeshëm.

Sipas Ministrit të Financave të Turqisë, dhëndri i Erdogan “inflacioni pritet të përgjysmohet deri në vitin 2020 dhe se bankat janë të forta në sajë të tepricës së kapitalit”.

Financial Times raporton se Banka Qendrore Evropiane është e shqetësuar për ekspozimin e disa institucioneve bankare evropiane në Turqi si Banco Bilbao në Madrid. Sipas një sondazhi nga Il Sole 24 Ore Radiocor Plus  grupet më të ekspozuara bankare janë Bbva, Bnp Paribas dhe Unicredit.

f.p/SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.