Macron ose Le Pen – Pse ka rëndësi fituesi për Francën, BE-në dhe Perëndimin?

Francezët do të vendosin më 24 prill nëse do të rizgjedhin Presidentin e qendrës pro-biznesit Emmanuel Macron ose do të hedhin në erë konsensusin kryesor të dekadave në favor të Marine Le Pen të së djathtës ekstreme.

Ja çfarë pritet prej tyre për çështjet kryesore:

EKONOMIA:

LE PEN: Trashëgimtarja e ekstremit të djathtë ka transformuar ish-Ballin Kombëtar, duke e kthyer partinë e tregut të lirë dhe të qeverisë së vogël të babait të saj në një parti proteksioniste me shpenzime të mëdha.

Ajo dëshiron të zbatojë një politikë “Bli frëngjisht” për tenderët publikë, të ulë moshën minimale të pensionit në 60 vjeç për ata që kanë filluar punën para 20 vjeç, të heqë tatimin mbi të ardhurat për ata nën 30 vjeç dhe të ulë TVSH-në për energjinë në 5.5% nga 20%.

Ajo gjithashtu do të shpenzonte 2 miliardë euro (2.18 miliardë dollarë) gjatë 5 viteve për të rritur pagat e punonjësve të spitalit dhe duke rekrutuar 10,000 prej tyre shtesë. Pagat e mësuesve do të rriteshin 15% në 5 vjet.

Gilles Ivaldi, shkencëtar politik në Sciences-Po, thotë se programi ekonomik i partisë së saj është më në të majtë sesa ka qenë për dekada.

MACRON: Udhëheqësi francez planifikon të dyfishojë reformat në anën e ofertës që ai ka zbatuar gjatë mandatit të tij të parë, me planin kryesor të manifestit të tij që të jetë rritja e moshës minimale të pensionit në 65 vjeç nga 62.

Macron gjithashtu premton të kushtëzojë disa përfitime të mirëqenies me 15-20 orë trajnime, të ngjashme me politikat në vende të tilla si Shtetet e Bashkuara ose Britania.

Sigurimi i papunësisë, i cili aktualisht u garanton punëtorëve deri në dy të tretat e pagës së tyre për dy vjet nëse humbasin punën, do të lidhet me fuqinë e ekonomisë.

Në përpjekjen e tij për t’i qëndruar besnik motos së tij “as majtas, as djathtas”, ai ka premtuar gjithashtu se do t’i bëjë përfitimet automatike për ata që kualifikohen në vend që të kërkojnë që marrësit e mundshëm të aplikojnë.

EUROPA:

LE PEN: Megjithëse ajo ka braktisur planet e mëparshme për të lënë euron dhe për të paguar borxhin e Francës në franga të sapokrijuara, Le Pen megjithatë është zotuar të shkurtojë kontributet në arkat e Bashkimit Evropian. Një veprim i tillë do ta vendoste Parisin në një kurs përplasjeje me Komisionin Evropian dhe anëtarët e tjerë të BE-së.

Ajo këmbëngul se ligji francez duhet të mbizotërojë mbi rregullat e BE-së, në një sfidë ndaj gjykatës më të lartë të bllokut, dhe thotë se dëshiron që përfundimisht të zëvendësojë BE-në me një “Evropë të kombeve”, megjithëse ajo ende nuk ka përcaktuar se si do të dukej kjo.

Le Pen do të punësojë gjithashtu mijëra agjentë të tjerë doganorë për të kontrolluar mallrat që hyjnë në Francë, përfshirë nga vendet e tjera të BE-së, me sa duket për të luftuar mashtrimin. Analistët thonë se kjo do të minonte tregun e vetëm.

MACRON: Eurofili i zjarrtë do të vazhdonte shtytjen e tij për të zhvilluar atë që ai e quan “autonominë strategjike” të Evropës në mbrojtje, teknologji, bujqësi dhe energji dhe të zvogëlojë varësinë e bllokut nga fuqitë e tjera.

Gjatë pesë viteve të fundit, Macron ka kërkuar të riorientojë BE-në drejt një qëndrimi më proteksionist, duke bllokuar disa marrëveshje të tregtisë së lirë me blloqe të tjera si Mercosur dhe duke krijuar një mekanizëm që rrit kontrollin e marrjes së jashtme të kompanive strategjike të BE-së.

Macron gjithashtu ka të ngjarë të shtyjë për më shumë rregullime të gjigantëve të teknologjisë amerikane dhe ka thënë se donte të krijonte një “metaverse evropiane” për të konkurruar me Facebook-un.

ALEANCA PERËNDIMORE:

LE PEN: Le Pen dëshiron të tërheqë Francën nga komanda e integruar e NATO-s e aleancës ushtarake transatlantike, në një sfidë ndaj arkitekturës së sigurisë së Perëndimit pas Luftës së Ftohtë.

Kundërshtarët e akuzojnë atë se është shumë afër Moskës. Partia e saj mori një kredi bankare nga një bankë ruse në vitin 2014 dhe ajo u prit nga presidenti rus Vladimir Putin në Kremlin pak para zgjedhjeve presidenciale të 2017-ës.

Ajo ka dënuar pushtimin rus të Ukrainës, por thotë se Moska mund të jetë sërish një aleate e pasluftës.

Në një intervistë për Reuters, ajo e quajti veten një “Gaulliste”, sipas udhëheqësit të kohës së luftës Charles de Gaulle, dhe tha se do të ndiqte një politikë të jashtme në distancë të barabartë nga Uashingtoni dhe Moska.

E pyetur nëse kishte një mesazh për aleatët tradicionalë të Francës, Britaninë dhe Shtetet e Bashkuara, ajo tha: “Hiqni idetë e paramenduara që keni për mua”.

MACRON: Megjithëse Macron shpërtheu në të gjithë aleancën transatlantike, veçanërisht në Evropën Lindore dhe Gjermani, kur ai e quajti NATO-n “të vdekur nga truri” në 2019, ai që atëherë ka thënë se pushtimi rus i Ukrainës e “e kishte kthyer atë në jetë”.

Ai megjithatë do të kërkonte t’i bënte evropianët më pak të varur nga ushtria amerikane për sigurinë.

Macron e ka shtyrë BE-në të fokusohet më shumë në Indo-Paqësorin dhe ndikimin në rritje të Kinës në rajon. Megjithatë, ai u përplas me Uashingtonin, Londrën dhe Kanberrën pasi Australia hoqi dorë nga një marrëveshje masive për nëndetëset me Francën.

Ai është ruajtur nëse do të kërkonte të bashkëpunonte me aleancën e re të sigurisë SHBA-MB-Australi – të quajtur AUKUS – kundër Kinës ose të përpiqej të bindë BE-në të ndjekë politikën e saj të pavarur ndaj Pekinit.

N . XH / SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.