Marrëdhëniet e Kinës me Rusinë acarojnë SHBA-në, por nuk i shkelin sanksionet!

Mbështetja e Kinës për Rusinë përmes blerjeve të naftës dhe gazit po e mërzit Uashingtonin dhe po rrit rrezikun e hakmarrjes së SHBA-së, thonë vëzhguesit e huaj, megjithëse ata nuk shohin asnjë shenjë që Pekini po e ndihmon Moskën të shmangë sanksionet për luftën e saj kundër Ukrainës. Rëndësia e Pekinit si një mjet shpëtimi për presidentin rus Vladimir Putin u rrit të hënën pasi Bashkimi Europian prej 27 vendesh, tregu kryesor për lëndët djegëse fosile që furnizon pjesën më të madhe të të ardhurave të huaja të Moskës, ra dakord të ndalonte blerjet e naftës.

Qeveria e Presidentit Xi Jinping deklaroi përpara sulmit rus të 24 shkurtit se kishte një miqësi “pa kufi” me Moskën dhe e ka mbajtur Perëndimin të hamendësonte nëse mund ta shpëtonte Putin. Kina i hedh poshtë sanksionet si të paligjshme, sepse Shtetet e Bashkuara, Europa dhe Japonia e ndërprenë Rusinë nga tregjet e tyre dhe nga sistemi bankar global pa punuar përmes Kombeve të Bashkuara, ku Pekini dhe Moska kanë të drejtën e vetos.

Sanksionet nuk e ndalojnë Kinën, Indinë apo vende të tjera të blejnë naftë dhe gaz rus. Por presidenti Joe Biden e ka paralajmëruar Xi-në për pasoja të paspecifikuara nëse Pekini ndihmon Moskën të shmangë sanksionet. Kjo e lë të hapur rrezikun që kompanitë kineze mund të ndëshkohen duke humbur aksesin në tregjet e vlefshme perëndimore. Pekini duket se po zbaton por kompanitë shtetërore po blejnë më shumë naftë dhe gaz rus, gjë që i jep Kremlinit të ardhura nga eksporti. Ata janë gjithashtu investitorë të mundshëm në projektet ruse të energjisë pasi kompanitë perëndimore largohen.

Konflikti shton tensionin me Uashingtonin mbi Tajvanin, Hong Kongun, të drejtat e njeriut, tregtinë, teknologjinë dhe ambiciet strategjike të Pekinit. Kina paraqet “sfidën më serioze afatgjatë për rendin ndërkombëtar”, tha Sekretari i Shtetit Antony Blinken në një fjalim të 26 majit. Qeveria e Xi është përpjekur të distancohet nga lufta e Putin duke bërë thirrje për bisedime paqeje, por ajo i shmanget kritikave të Moskës. Qeveritë e tjera “nuk duhet të dëmtojnë në asnjë mënyrë interesat legjitime të Kinës” në trajtimin e Ukrainës, paralajmëroi një zëdhënës i ministrisë së jashtme, Zhao Lijian.

Vendimi i së hënës nga liderët e BE-së do të ulë importet e naftës ruse me 90%, sipas kreut të degës ekzekutive të saj, Ursula von der Leyen. Klientët europianë i kanë paguar Rusisë deri në 1 miliard dollarë në ditë për naftë, gaz dhe qymyr. Mikhail Ulyanov, përfaqësuesi i përhershëm i Rusisë në organizatat ndërkombëtare në Vjenë, u përgjigj në Twitter: “Rusia do të gjejë importues të tjerë”. Moska është e vogël si një partner tregtar për Pekinin, por një aleat kundër asaj që të dy e kundërshtojnë si dominim të SHBA-së në çështjet globale.

Kina e sheh naftën dhe gazin rus si një mënyrë për të diversifikuar furnizimet për ekonominë e saj të uritur për energji. Ndërsa të dy janë miqësorë, Kina po përfiton nga situata për të marrë energji më të lirë dhe marrëveshje biznesi të favorshme, tha Maria Shagina nga Instituti Ndërkombëtar për Studime Strategjike. Uashingtoni po “monitoron nga afër” marrëdhëniet kineze me Moskën, tha Ambasada Amerikane.

Importet e Kinës nga Rusia u rritën 56.6% krahasuar me një vit më parë në prill në 8.9 miliardë dollarë, sipas të dhënave doganore. Kjo e ndihmoi qeverinë e Putin të regjistronte një suficit të llogarisë rrjedhëse, masa më e gjerë e tregtisë, prej 96 miliardë dollarësh për katër muajt që përfundojnë në prill. Uashingtoni është gjithashtu i frustruar që India, importuesi numër 3 global i naftës, po blen më shumë nga Rusia për të përfituar nga çmimet e ulëta. Administrata Biden po lobon që qeveria e kryeministrit Narendra Modi të ndalojë. Në mars, qeveria e SHBA u tha aleatëve aziatikë dhe evropianë se inteligjenca amerikane kishte përcaktuar se Kina i tregoi Rusisë se do të ishte e gatshme të ofronte mbështetje ushtarake për fushatën në Ukrainë dhe ndihmë financiare për të kufizuar ndikimin e sanksioneve. Rusia është përjashtuar nga rrjeti global SWIFT për transferta bankare.

Procesori i kartave të kreditit të Kinës, UnionPay, refuzoi të punonte me bankat ruse pasi Visa dhe MasterCard ndaluan shërbimin ndaj tyre, raportoi në prill gazeta ruse e lajmeve RBC. Ai tha se UnionPay ishte i shqetësuar se mund të goditet nga “sanksionet dytësore” dhe të shkëputet nga sistemi financiar global i kontrolluar nga perëndimi.

Kina i dha Moskës një shpëtim ekonomik pas sanksioneve perëndimore të vendosura për kapjen e Krimesë nga Ukraina në vitin 2014. Pekini ra dakord të blinte gazin rus në një marrëveshje që vlerësohet të jetë deri në 400 miliardë dollarë për tre dekada. Moska iu drejtua kompanive shtetërore kineze për të ndihmuar në pagimin e zhvillimit të naftës dhe gazit pasi sanksionet e lidhura me Krimenë ndërprenë financimin perëndimor.

Edel Strazimiri / SCAN

*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.