Mbi 100 mijë punonjës në të zezë? – Nuk përfitojnë mbrojtje sociale dhe të drejta ligjore
Mbi 100 mijë punonjës në Shqipëri nuk përfitojnë nga mbrojtja sociale dhe të drejtat e tjera që jep legjislacioni i punës.
Në ditën botërore të punëtorëve, Shqipëria sigurisht që nuk është një parajsë për sa i takon respektimit të drejtave të tyre. Po të kryqëzojmë të dhënat e Instat për punësimin, mbështetur mbi anketën e forcave të punës, me të dhënat administrative, mbështetur në listë pagesat e dorëzuara në organet tatimore, diferencat janë të konsiderueshme. Ndërsa mbështetur në anketa numri i të punësuarve është rreth 1.24 milionë, ndërsa sipas të dhënave administrative ky numër është rreth 102 mijë më pak.
Në teori, pjesa më e e madhe e këtyre njerëzve punojnë në të zezë, por këtu mund të përfshihen edhe një pjesë e individëve që punojnë në bizneset familjare. Shumë sipërmarrje familjare mund të angazhojnë disa pjesëtarë, por jo të gjithë rezultojnë të regjistruar në pagues të tatimeve dhe kontributeve. Pavarësisht nga rezervat e rastit, të lidhura me mënyrën e përllogaritjes, është fakt se informaliteti në punë, ashtu si edhe mbrojtja e të drejtave të tjera të punëmarrësve ngelen një problem i prekshëm për ekonominë shqiptare.
Këtu sigurisht që nuk përfshihen afro 500 mijë të punësuarit në sektorin bujqësor, megjithëse pjesa më e madhe e tyre realisht është e pa formalizuar. Edhe në rastet kur punonjësit janë të formalizuar, shpeshherë paga e deklaruar nuk është reale. Mbështetur në kontrollet e kryera nga Inspektoriati i Punës në tremujorin e parë të këtij viti, 30% e të punësuarve rezultojnë të punësuar me pagë minimale. Për tremujorin e parë të këtij viti, rreth 20% e 3500 ndërmarrjeve të inspektuara kanë marrë të paktën një masë administrative për shkelje të legjislacionit të punës.
Ersuin Shehu/SCAN
*Material i përgatitur nga portali SCAN. Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.